از قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به مقاولهنامه حملونقل کالا با راهآهن
مصوب 1380/11/24 )S.M.G.S(
موافقتنامه حملونقل بین المللی بار با راهآهن
موافقتنامه حاضر برقرارکننده ارتباط بین المللی مستقیم ریلی برای حملونقل بار بین راهآهنهای ذیل میباشد:
جمهوری آذربایجان،
جمهوری آلبانی،
جمهوری بلاروس،
جمهوری بلغارستان،
جمهوری سوسیالیستی ویتنام،
گرجستان،
جمهوری اسلامی ایران،
جمهوری قزاقستان،
جمهوری خلق چین،
جمهوری دمکراتیک خلق کره،
جمهوری قرقیزستان،
جمهوری لتونی،
جمهوری لیتوانی،
جمهوری مولداوی،
مغولستان،
جمهوری لهستان،
فدراسیون روسیه،
جمهوری تاجیکستان،
ترکمنستان،
جمهوری ازبکستان،
اوکراین،
جمهوری استونی.
منافع این راهآهنها توسط وزارتخانههای عهدهدار آنها که موافقتنامه حاضر را منعقد نمودهاند تأمین میگردد.
*1-تحت شرایط تعیینشده در موافقتنامه حاضر حمل کالا در حملونقل بینالمللی بار توسط راهآهن،بین ایستگاههای مذکور در*2 ماده 3،طبق بارنامههای S.M.G.S و تنها در شبکه راهآهنهای کشورهای عضو موافقتنامه حاضر صورت میپذیرد.
این موافقتنامه برای راهآهنها،فرستندگان و گیرندگان کالا لازمالاجرا است و بدون توجه به مالکیت دولتی طرفهای قرارداد حمل به موقع اجرا درمیآید.
*2-حمل بار از کشورهائی که راهآهنهای آنها عضو موافقتنامه حاضر هستند،بصورت ترانزیت از طریق کشورهائی که راهآهنهای آنها نیز عضو این موافقتنامه هستند،به مقصد کشورهائی که راهآهنهای آنها عضو این موافقتنامه نیستند و بالعکس،چنانچه موافقتنامه دیگری در خصوص حملونقل مستقیم بین المللی بار توسط راهآهن اعمال نشود،طبق ترتیب و تحت شرایط پیشبینی شده در تعرفه ترانزیتیای که راهآهنهای ذینفع برای حملونقل بین المللی مورد نظر اعمال میکنند صورت میگیرد.
*3-برای حمل کالا در موارد ذیل،موافقتنامه حاضر اعمال نمیگردد:
1)چنانچه ایستگاههای مبداء و مقصد در یک کشور واقع شده باشند و حمل از طریق خاک کشور دیگر فقط بصورت ترانزیت در قطارهای راهآهن کشور مبداء صورت پذیرد؛
2)بین ایستگاههای دو کشور بصورت ترانزیت از طریق خاک کشور ثالث در قطارهای راهآهنهای کشور مبداء یا مقصد؛
3)بین ایستگاههای واقع در دو کشور همجوار،در صورتیکه این حملها در تمام مسیر حرکت کالا،در قطارهای راهآهن یک کشور طبق مقررات داخلی جاری در این راهآهن، صورت پذیرد.
حملهای قید شده در بندهای 1،2 و 3 این پاراگراف،بر اساس قراردادهای خاص که بین راهآهنهای ذینفع منعقد میگردد،انجام میشود.
*4-راهآهنهایی که کشورهای آنها بطور همزمان عضو موافقتنامههای بین المللی دیگر هم هستند،میتوانند حمل کالا را بر اساس این موافقتنامهها،بین خود انجام دهند.
*1-به منظور پرداخت کلیه هزینههای ناشی از قرارداد حمل،راهآهن حق دارد بار را گرو نگاه دارد.این حق تا زمانی که بار در اختیار راهآهن است،نافذ میباشد.
*2-چگونگی گروه نگاه داشتن بار،طبق مقررات و قوانین داخلی همان کشوری که بار باید در آن تحویل شود،مشخص میگردد.
*1-راهآهن در چهارچوب شرایط مندرج در این بخش،بابت تأخیر در تحویل بار و جبران خسارت بخاطر مفقود شدن کلی یا جزئی بار،کسری وزن،آسیبدیدگی،فاسد شدن یا افت کیفیت بنا به هر دلیل از زمان دریافت بار برای حمل تا رسیدن آن به ایستگاه مقصد،و در صورت ارسال مجدد بار به کشورهایی که راهآهن آن عضو موافقتنامه حاضر نیستند،تا قبول حمل طبق بارنامه موافقتنامه دیگر حملونقل مستقیم بین المللی ریلی بار مسؤول میباشد.
راهآهن در صورت قصور در مفقود شدن مدارکی که توسط فرستنده یا گمرک بر اساس **3 و 1 ماده 11 به بارنامه الصاق و در آن ذکر شدهاند و نیز عواقب عدم اجرای درخواست مربوط به انجام تغییرات قرارداد حمل که بر اساس**3 و 2 ماده 20 ارائه شدهاند مسؤول میباشد.
*2-راهآهن با توجه به مسؤولیتهای خود نباید میزان خسارتی که پرداخت میکند، از کل قیمت بار بیشتر باشد.
*3-راهآهن در قبال مفقود شدن کلی و جزئی بار،کسری وزن،آسیبدیدگی،فاسد شدن یا کاهش کیفیت بار به هر دلیل مسؤولیتی ندارد،اگر مفقود شدن کلی یا بخشی از بار، کاهش وزن،آسیبدیدگی،فاسد شدن یا افت کیفیت به علل زیر اتفاق افتاده باشد:
1)در نتیجه شرایطی که راهآهن نمیتوانسته از آن جلوگیری کند و یا نسبت به رفع آن اقدام نماید.
2)در نتیجه کیفیت نامناسب بار،ظرف و بستهبندی به هنگام تحویل آن برای حمل در ایستگاه مبداء یا در نتیجه خواص طبیعی و فیزیکی مخصوص خود بار،ظرف و بستهبندی که باعث خودبخود آتش گرفتن بار،شکستن،از جمله شکستن و از بین رفتن خاصیت نفوذناپذیری ظروف شیشهای،پلیاتیلن فلزی،چوبی،سرامیکی و سایر انواع بستهبندی و ظروف،زنگزدگی،فساد از داخل و امثالهم شده باشد؛
3)به تقصیر فرستنده یا گیرنده یا در نتیجه درخواست آنها که در این راستا قصوری متوجه راهآهن نباشد؛
4)به علت عملیات بارگیری یا تخلیه اگر توسط فرستنده یا گیرنده انجام شده باشد؛انجام بارگیری توسط فرستنده طبق یادداشت مندرج در ستون«بارگیری شده»بارنامه که بر اساس *4 ماده 9 میباشد تعیین میگردد؛اگر این ستون فاقد اطلاعاتی در خصوص اینکه چه کسی عملیات بارگیری را انجام داده است باشد،چنین تلقی میشود که بارگیری توسط فرستنده بار صورت گرفته است؛
5)در نتیجه حمل بار در وسایل نقلیه روباز که طبق مقررات داخلی جاری در راهآهن مبداء مجاز شناخته شده است؛
6)در نتیجه آنکه فرستنده یا گیرنده یا مأمورانی که توسط آنها برای بار گمارده شدهاند، مقررات ضمیمه 3 را اجرا نکرده باشند و نیز در نتیجه آنکه مأموران شرایط مندرج در این مقررات را دارا نبودهاند؛
7)در نتیجه فقدان ظرف یا بستهبندی که برای حمل بار طبق*1 ماده 9 لازم بوده است،که بعلت نبودن آن،حفاظت از بار در طول مسیر تأمین نشده است؛
8)در نتیجه کسری ظرف یا بستهبندی بار که با رؤیت ظاهری بهنگام پذیرش بار توسط راهآهن در ایستگاه مبداء نمیتوانسته است معلوم شود،که این امر موجب عدم تأمین حفاظت بار در طول کل مسیر حمل گردیده است؛
9)در نتیجه اینکه فرستنده بار غیر مجازی را با نام ناصحیح،نامشخص یا ناقص جهت حمل تحویل داده است؛
10)در نتیجه اینکه فرستنده باری را که حمل آن منوط به شرایط ویژه بوده،تحت نام ناصحیح،نامشخص یا ناقص و یا بدون رعایت مفاد مقررات موافقتنامه حاضر برای حمل تحویل داده است؛
11)در نتیجه کاهش وزن بار بعلت خواص طبیعی و ویژه آن،چنانچه میزان این کاهش از معیار پیشبینی شده در*1 ماده 24 تجاوز کند؛
12)در نتیجه اینکه بارگیری توسط فرستنده در واگن یا کانتینر نامناسب انجام گرفته،اما او باید این نامناسب بودن را بر اساس*4 ماده 9 یا*10 ضمیمه 8 به هنگام کنترل وضعیت واگن یا کانتینر از لحاظ ظاهری مشخص کرده باشد؛عمل بارگیری کالا توسط فرستنده بر اساس یادداشتی در بارنامه در ستون«بارگیری شده»توسط فرستنده بار طبق*4 ماده 9 مشخص میگردد؛اگر در این ستون اطلاعات مربوط به اینکه چه کسی بارگیری را انجام داده است،خالی باشد،این بدان معناست که بارگیری توسط فرستنده انجام شده است.
13)در نتیجه عدم اجرا یا اجرای نامناسب مقررات گمرکی یا سایر تشریفات توسط فرستنده،گیرنده یا فرد تام الاختیار.
*4-راهآهنها در موارد ذیل مسؤول نمیباشند:
1)بابت کسری وزن بارهای دانهای که در ظرف یا در جعبه حمل میشوند،چنانچه بار در ظرف یا جعبه سالم به تعداد کامل و بدون آثار ظاهری دستیابی به محتویات ظرف و یا جعبه که ممکن است علت کسری وزن بار باشند به گیرنده تحویل گردیده است؛
2)بابت کسری وزن بار دانهای که بدون ظرف یا جعبه حمل میشود،چنانچه بار به تعداد کامل بستهها و بدون آثار ظاهری دستیابی به بار که ممکن است علت کسری وزن بار باشند به گیرنده تحویل گردیده است؛
3)بابت کسری وزن و تعداد صندوق بارهائی که توسط فرستنده در واگن یا کانتینر بارگیری و حمل شدهاند و با پلمپهای سالم فرستنده یا ایستگاه مبداء که طبق مفاد*8 ماده 9 نصب شدهاند و نیز بدون علائم ظاهری دستیابی به بار که میتواند دلیل کسری وزن و تعداد صندوقهای بار باشد،به گیرنده تحویل داده شده است؛
4)بابت مفقود شدن کامل یا بخشی از قطعات یدکی و بازشونده که در اتومبیلها،ماشین آلات و سایر خودروهای پلمپ شده قرار داشته و با پلمپهای سالم فرستنده که بر اساس*3 ضمیمه 7 S.M.G.S نصب گردیدهاند و بدون آسیبدیدگی و بدون علائم ظاهری دستیابی به آنها که ممکن است علت مفقود شدن کامل یا جزئی قطعات یدکی و بازشونده باشند،به گیرنده تحویل داده شدهاند.
اگر به منظور بازرسیهای مرزی و گمرکی و همچنین امور بهداشتی و فیتوپاتولوژی و سایر موارد مجبور به باز کردن واگن،کانتینر،اتومبیل،تراکتور و سایر خودروها گردند،که در نتیجه پلمپهای اولیه تعویض شوند،پلمپهای سالم ادارات گمرکی و پلمپهای هریک از راهآهنهای مسیر که بر اساس*8 ماده 9 و*3 ضمیمه مربوط به S.M.G.S الصاق میشود،از نظر ارزش با پلمپهای فرستنده یا ایستگاه مبداء برابر است.اگر در مسیر حرکت، کنترلهای گمرکی و مرزی فوق الذکر و سایر بازرسیها چندین بار انجام شود،در آنصورت تمامی پلمپهای سالم ادارات گمرکی یا ایستگاههای مرزی که در جریان این کنترلها الصاق شدهاند،از نظر ارزش با پلمپهای فرستنده یا ایستگاه مبداء برابر است.
باز کردن واگنها،کانتینرها،اتومبیلها،تراکتورها و سایر خودروها و تعویض پلمپها که برای انجام بازرسیهای گمرکی و مرزی و بهداشتی،فیتوپاتولوژیکی و سایر بازدیدها انجام شده است با تنظیم صورتمجلس باز کردن واگنها،کانتینرها،اتومبیلها،تراکتورها و سایر خودروها که طبق فرم ضمیمه 18 توسط راهآهن تنظیم میشود و یا با درج موضوع باز کردن که توسط راه آهن در ستون«یادداشت راهآهن»بارنامه نوشته میشود تأیید میگردد.صورتمجلس باز کردن با امضای افرادی که کنترل را انجام دادهاند،امضای نماینده راهآهن و زدن مهر تاریخدار ایستگاهی که پلمپ را تعویض کرده است،تأیید میگردد،و درج موضوع باز کردن در بارنامه با امضای نماینده راهآهنی که در ایستگاه آن،تعویض پلمپها انجام شده است و با زدن مهر تاریخدار این ایستگاه و همچنین امضای افراد انجامدهنده بازرسی در صورتیکه طبق مقررات و قوانین داخلی کشور کنترلکننده،امضاء این افراد لازم باشد،تأیید میشود.
صورتمجلس باز کردن یا درج موضوع عملیات باز کردن و تعویض پلمپ در بارنامه،گواه بر اجرای عملیات باز کردن واگنها،کانتینرها،اتومبیلها،تراکتورها و سایر خودروها برای انجام بازرسیهای گمرکی و مرزی و نیز سایر بازدیدها است اما دلالت بر صحت حمل و وضعیت بار نمیکند.
یک نسخه از صورتمجلس باز کردن به بارنامه الصاق و در ایستگاه مقصد همراه با بار و برگههای 1 و 5 بارنامه،به گیرنده تحویل میگردد.
هنگام حمل بار طبق*2 ماده 2 از کشورهائی که راهآهنهای آنها عضو موافقتنامه حاضر نمیباشند به کشورهائی که راهآهنهای آنها عضو موافقتنامه حاضر میباشند،پلمپهای روی واگنها یا کانتینرها که با آنها واگنها و کانتینرها وارد ایستگاه مرزی ورودی اولین راهآهنی که عضو این موافقتنامه است شدهاند و این پلمپها مربوط به حمل قبلی با بارنامه موافقتنامه دیگری مربوط به حملونقل مستقیم بینالمللی بار توسط راهآهن میشوند،با پلمپهائی که باید توسط فرستنده یا ایستگاه مبداء طبق*8 ماده 9 نصب میشدند،از نظر ارزش برابر است.
*5-راهآهنها در موارد ذیل مسؤولیتی در قبال عدم رعایت زمان تحویل بار بر عهده ندارند:
1)در صورت سیل،بهمن و برف شدید و سایر پدیدههای طبیعی تا 15 روزبه دستور ارگان مرکزی راهآهن کشور ذیربط؛
2)در صورت وجود سایر وضعیتهایی که موجب توقف یا محدودیت حرکت شودبنا به دستور دولت کشور ذیربط.
*6-درج مشخصات و اطلاعات مربوط به وزن بار و تعداد عدلها در بارنامه توسط فرستنده،تنها موقعی میتواند بعنوان دلیلی علیه راهآهن باشد که:
1)اگر کنترل وزن بار توسط راهآهن انجام گرفته باشد و اطلاعات مربوط به وزن بار در بارنامه در ستون«وزن بر حسب کیلوگرم توسط راهآهن تعیین گردیده است»درج و در ستون «مهر ایستگاه توزین،امضا»تأیید شده باشد.
2)اگر کنترل تعداد عدلها توسط راهآهن انجام گرفته باشد و اطلاعات مربوط به تعداد عدلها در بارنامه در ستون«یادداشت راهآهن»با امضای پرسنل راهآهن و مهر تاریخدار ایستگاه تأیید شده باشد.
این مندرجات شامل موارد پیشبینی شده در*4 این ماده نمیشود.
*7-هنگام مفقود شدن جزئی از بار،کسری وزن،آسیبدیدگی،فساد یا افت کیفیت بار بنا به هر دلیل،فرستنده یا گیرنده باید ثابت کند که خسارت از زمان پذیرش بار برای حمل تا زمان تحویل آن بروز کرده است،چنانچه صورتمجلس بازرگانی طبق*3 ماده 18 بعد از تحویل بار تنظیم شده باشد.
*8-اثبات اینکه مفقود شدن کلی یا جزئی بار،کسری وزن،آسیبدیدگی،فساد یا افت کیفیت بار بنا به هر دلیل در نتیجه وضعیتهای مندرج در بندهای 1 و 3 از*3 ماده حاضر پیش آمده است،بر عهده راهآهن میباش
*1-در خصوص بارهائی که در اثر خواص طبیعیشان در هنگام حمل با کسری وزن مواجه میشوند،راهآهن هیچگونه مسؤولیتی در قبال کسری وزن بار بدون توجه به بعد مسافت در صورتیکه میزان آن از مقادیر زیر تجاوز نکند،نخواهد داشت:
1)2%از وزن بار مایعات یا بارهایی که در وضعیت خام(تازه)و مرطوب برای حمل تحویل شدهاند و همچنین بارهای ذیل:
-مواد معدنی منگنز و کروم؛
-کات کبود(سولفات مس متبلور)؛
-اکسید منیزیم و سایر مواد شیمیائی بصورت فله؛
-نمکها؛
-میوههای تازه؛
-سبزیجات تازه؛
-چرم و پوست تازه(نمکزده مرطوب)؛
-تنباکو؛
-گوشت تازه سرد؛
-مرکبات و موز،
-میوههای بوتهای تازه.
2)1/5%از وزن بارهای ذیل:
-چوب،الوار،خیزران و ذغال چوب؛
-مواد معدنی ساختمانی؛
-چربیها؛
-ماهی شور دودی؛
-کودها؛
3)1%از وزن بارهای ذیل:
-سوخت معدنی؛
-کک نفتی ذغال سنگ؛
-سنگ آهن؛
-پوست درخت؛
-پشم شسته نشده؛
-رازک؛
-صابون؛
-ریشههای قابل مصرف؛
-گوشت منجمد؛
-انواع پرندههای کشتهشده؛
-انواع گوشتهای دودی؛
-ماهی منجمد؛
-آبزیان؛
-گوشت پرندگان منجمد؛
-کالباس و انواع فرآورده گوشتی.
4)0/5%از وزن انواع بارهای خشک که در معرض کاهش وزن بهنگام حمل میباشند.
5)هنگام حمل بار در انواع ظروف شیشهای یا غیره که بنا بر خواص فیزیکیشان جای شکستگی و ترک(بند 2*3 ماده 23)دارند،معیار کاهشها به میزان 1%از مقدار کل اعمال میشود.
هنگام حمل بارهای فوق الذکر در مسیر دارای واگن به واگن بصورت فله،روان و یا در مخازن،معیارهای کاهش وزن که در بندهای 4-1 این پاراگراف ذکر شده است،به میزان 0/3% برای هر بار تخلیه و بارگیری به مقادیر فوق اضافه میشود.
*2-چنانچه فرستنده یا گیرنده بار ثابت کند که کاهش وزن در ارتباط با خواص طبیعی بار نبوده است،در آنصورت محدود کردن مسؤولیت که در*1 این ماده پیشبینی شده است، اعمال نمیگردد.
*3-در مواردیکه چند عدل بار با یک بارنامه حمل میشود،معیار مجاز کسری وزن، بطور جداگانه برای هر عدل محاسبه میگردد،چنانچه وزن هر عدل در هنگام پذیرش بار برای حمل در بارنامه قید شده باشد.
*4-در صورت مفقود شدن کامل بار و یا مفقود شدن چند عدل جداگانه از آن،هنگام محاسبه خسارت هیچگونه محاسبهای بابت کسری وزن عدلهای مفقود شده در نظر گرفته نمیشود.
*1-اگر طبق مفاد این موافقتنامه راهآهن موظف به پرداخت غرامت به فرستنده یا گیرنده بابت مفقود شدن کامل یا جزئی بار باشد،در آنصورت مبلغ غرامت بر اساس قیمت ذکر شده در صورتحساب تحویلدهنده خارجی یا رونوشت آنکه طبق مقررات کشور محل اقامه دعوی تأیید شده است،محاسبه میگردد.
اگر میزان غرامت باری که بطور کامل یا جزئی مفقود شده است را نتوان به طرق فوق تعیین نمود،در آنصورت از طریق کارشناسی دولتی تعیین خواهد شد.
زمانیکه بار بطور کامل یا جزئی از آن مفقود شده است و قیمت آن بر اساس ماده 10 اعلام گردیده،راهآهن غرامتی معادل قیمت اعلام شده یا قسمتی از قیمت اعلام شده متناسب با قسمت مفقودشده بار،به فرستنده یا گیرنده پرداخت مینماید.
هنگامیکه لوازم خانگی بطور کامل یا جزئی از آن مفقود گردیده است و فرستنده در بارنامه در ستون«درخواست ویژه فرستنده»عبارت«بدون اعلام قیمت»را درج نموده باشد،راهآهن بابت هر کیلوگرم وزن بار مفقود شده،مبلغ 6 فرانک سوئیس غرامت به فرستنده یا گیرنده پرداخت مینماید.
*2-به غیر از غرامت پیشبینی شده در*1 ماده حاضر،کرایه حمل،هزینههای گمرکی و سایر هزینههای مربوط به حمل بار مفقود شده یا قسمت مفقود شده بار،اگر این هزینهها در قیمت بار منظور نشده باشد،باید پس داده شود.
*3-هزینهها و خسارات وارده به فرستندگان یا گیرندگان که ناشی از قرارداد حمل نباشد،قابل جبران توسط راهآهن نمیباشند.
*1-اگر طبق مفاد این موافقتنامه راهآهن باید بابت آسیبدیدگی،فساد،کاهش کیفیت بار بنا به سایر علل خسارت فرستنده یا گیرنده را جبران نماید،در آنصورت راهآهن باید مبلغی متناسب با کاهش ارزش بار پرداخت نماید.
*2-در صورت آسیبدیدگی،فساد یا افت کیفیت به هر دلیل برای باری که با قیمت اعلام شده طبق ماده 10 حمل میشود،راهآهن غرامت را به مبلغی که بایستی شامل قسمتی از ارزش اعلام شده بر مبنای درصدی از کاهش قیمت بار میشود و در نتیجه آسیبدیدگی،فساد یا افت کیفیت بار بنا به هر دلیل حادث شده است و نیز مبلغ طبق*2 از ماده 25 را پرداخت مینماید.
*3-میزان غرامتهای پیشبینی شده در**2 و 1 این ماده ،با ترتیب پیشبینی شده در**2 و 1 ماده 25 و بر اساس صورتمجلس بازرسی مطابق با*7 ماده 18 تعیین میگردد.
*4-میزان غرامتهای پیشبینی شده در**2 و 1 این ماده نباید از:
1)مبلغ غرامت بابت مفقود شدن کلی بار،اگر در نتیجه آسیبدیدگی،فساد یا افت کیفیت تمام بار بیارزش شده باشد،تجاوز کند؛
2)مبلغ غرامت بابت مفقود شدن جزئی بار اگر در نتیجه آسیبدیدگی،فساد یا افت کیفیت فقط قسمتی از بار بیارزش شده باشد تجاوز کند.
*5-هزینهها و خسارات وارده به فرستندگان یا گیرندگان که ناشی از قرارداد حمل نباشد،قابل جبران توسط راهآهن نمیباشد.
*1-بابت تأخیر در تحویل بار،راهآهن جریمهای که میزان آن با توجه به کرایه حمل در راهآهنی که تأخیر را انجام داده است و با توجه به میزان(طول زمان)تأخیر(به شبانهروز) نسبت به مدت کل تحویل تعیین شده،به گیرنده پرداخت مینماید،که شامل:
-6%کرایه حمل در صورتیکه تأخیر از یک دهم مدت کل زمان تحویل بیشتر نباشد؛
-12%کرایه حمل در صورتیکه تأخیر بیش از یک دهم تا حداکثر دو دهم مدت کل زمان تحویل باشد؛
-18%کرایه حمل در صورتیکه تأخیر بیش از دو دهم تا حداکثر سه دهم مدت کل زمان تحویل باشد؛
-24%کرایه حمل در صورتیکه تأخیر بیش از سه دهم تا حداکثر چهاردهم مدت کل زمان تحویل باشد؛
-30%کرایه حمل در صورتیکه تأخیر بیش از چهاردهم مدت کل زمان تحویل باشد؛
زمانیکه حمل بار در یک راهآهن تأخیر و در راهآهن دیگر تسریع از زمان مقرر داشته باشد، برای تعیین مدت تأخیر باید زمانهای مذکور محاسبه شوند.
*2-در صورت پرداخت غرامت بابت مفقود شدن کامل بار،جریمه پیشبینی شده در* 1 این ماده را نمیتوان مطالبه نمود.
در صورت مفقود شدن جزئی از بار،جریمه تأخیر در تحویل چنانچه اتفاق افتاده باشد، به آن بخش از بار که مفقود نشده است تعلق میگیرد.
هنگام آسیبدیدگی،فساد یا افت کیفیت بار بنابر دلایل دیگر،جریمه بابت تأخیر در تحویل،چنانچه اتفاق افتاده باشد،به مبلغ غرامت پیشبینی شده در ماده 26 اضافه میشود.
مبلغ جریمه پیشبینی شده در*1 ماده حاضر همراه با پرداختهای قید شده در ماده های 25 و 26 نباید از کل مبلغ غرامت که در صورت مفقود شدن کامل بار تعلق میگرفته است، بیشتر باشد.
*3-جریمه بابت تأخیر در تحویل تنها زمانی پرداخت میشود که کل زمان حمل از ایستگاه مبداء تا ایستگاه مقصد که طبق ماده 14 محاسبه میشود،رعایت نشده باشد.
*4-اگر گیرنده ظرف مدت یک شبانهروز پس از اعلام راهآهن در خصوص ورود بار و امکان تحویل آن به گیرنده،بار را تحویل نگیرد،حق خود برای دریافت جریمه تأخیر در تحویل بار را از دست میدهد.
*5-راهآهنهای عضو موافقتنامه حاضر میتوانند میان خود موافقتنامههائی جهت حل و فصل موضوع غرامت بابت تأخیر در تحویل بار،متمایز از مفاد**4-1 ماده حاضر،منعقد نمایند.هریک از این موافقتنامهها میتواند فقط مربوط به حمل بار در راهآهنهای عضو چنان موافقتنامهای باشد.
موافقتنامههای منعقده بین راهآهنها نباید با حق مشتری برای ارائه شکایت درباره مبالغ مورد مطالبه وی مغایرت داشته باشد.
*1-پرداخت مبلغ غرامتهای پیشبینی شده در ماده های 25 و 26 و جریمههای پیشبینی شده در ماده 27،به ارز کشوری که راهآهن آن این مبالغ را پرداخت میکند،صورت میگیرد.
*2-اگر مبلغ بر حسب ارز یک کشور اعلام شده باشد و پرداخت در کشور دیگر انجام گیرد،لازم است تا مبلغ غرامت با نرخ روز و محل پرداخت به ارز کشور راهآهن پرداختکننده، محاسبه شود.
*3-اگر پاسخ شکایت و استرداد مبلغ اضافه دریافتی از کرایه حمل یا غرامت پیشبینی شده در ماده های 25 یا 26،بعد از پایان 180 روز از زمان ارائه شکایت انجام پذیرد سودی برابر 4%در سال به مبلغ محاسبه شده تعلق میگیرد.
درصد(بهره)از تاریخهای زیر تا روز واریز یا پرداخت مبالغ محاسبه میشود:
1-در مورد شکایات مربوط به استرداد اضافه دریافت کرایه حملاز روز اخذ این اضافه دریافتها؛
2-در مورد شکایات مربوط به غرامتهای پیشبینی شده ماده های 25 و 26-از روز ارائه شکایت.
این بهرهها به مبالغ تا 100 فرانک سوئیس در موقع پرداخت غرامت و تا 10 فرانک سوئیس (لغایت)برای اضافه دریافتی کرایه حمل،تعلق نمیگیرد.
*4-بهرههائی که به مبالغ غرامت شرایط ناشی از قرارداد حمل تعلق میگیرد و راهآهنها از فرستندگان یا گیرندگان بار مطالبه مینمایند،به همان میزان و زمانبندی مذکور در*3 ماده حاضر توسط فرستندگان یا گیرندگان پرداخت میشود.
قسمت ششم شکایات.دعاوی.مرور زمان شکایت و دعاوی
*1-حق اقامه شکایت بر مبنای قرارداد حمل متعلق به فرستنده و گیرنده میباشد.
*2-شکایات بایستی بصورت مکتوب و مستدل و با ذکر مبلغ غرامت توسط فرستنده به راهآهن مبداء و توسط گیرنده به راهآهن مقصد ارائه شوند.شکایات برای هرمحموله بطور جداگانه ارائه میشوند،بغیر از:
1)شکایات مربوط به استرداد اضافه دریافت کرایه حمل.چنین شکایاتی میتوانند برای چند محموله ارائه شوند؛
2)در مواردیکه برای چند محموله تنها یک صورتمجلس بازرگانی تنظیم شده باشد. در چنین حالتی شکایت برای کلیه محمولههائی که در صورتمجلس بازرگانی نامبرده شده است، ارائه میشود.
*3-شکایات مربوط به استرداد مبالغ پرداخت شده بابت قرارداد حمل،میتوانند توسط همان شخص پرداختکننده و تنها به همان راهآهنی که آن مبالغ را دریافت کرده است ارائه شوند.
*4-شکایات در مورد یک بارنامه،به استثنای شکایات مربوط به عدم حفاظت حمل بارهای متعلق به افراد خصوصی،که در ارتباط با مفقود شدن کامل یا جزئی بار،کسری وزن، آسیبدیدگی،فاسد شدن یا افت کیفیت بنا به هر دلیل ارائه میگردد و میزان آن کمتر از 23 فرانک سوئیس باشد قابل پرداخت و مطالبه نمیباشند.اگر اینچنین شکایتی برای مبلغ بیش از 23 فرانک سوئیس اقامه شود و بعد از بررسی معلوم گردد که میزان غرامت متعلقه کمتر از 23 فرانک میباشد،آن مبلغ به مطالبهکننده پرداخت نمیگردد.
شکایات مربوط به یک بارنامه که در ارتباط با مفقود شدن کامل یا جزئی بار،کسری وزن، آسیبدیدگی،فاسد شدن یا افت کیفیت بار بنا به هر دلیل که متعلق به افراد خصوصی باشد، مبلغ تا 5 فرانک سوئیس قابل مطالبه و پرداخت نمیباشد.اگر اینچنین شکایتی برای مبلغ بیش از 5 فرانک سوئیس اقامه شود و بعد از بررسی معلوم شود که میزان غرامت متعلقه کمتر از 5 فرانک سوئیس است،این مبلغ به مطالبهکننده پرداخت نمیشود.
شکایات مربوط به یک بارنامه که در ارتباط با تأخیر در تحویل بار یا اضافه پرداختی کرایه حمل به مبلغ کمتر از 5 فرانک سوئیس باشد،قابل پرداخت و مطالبه نمیباشد.اگر شکایت ارائه شده برای بیش از 5 فرانک سوئیس باشد و بعد از بررسی معلوم شود که میزان متعلقه کمتر از 5 فرانک سوئیس است،این مبلغ به مطالبهکننده پرداخت نمیشود.
*5-در مواردیکه فردی تام الاختیار شکایت فرستنده یا گیرنده را ارائه میدهد،باید وکالتنامهای از طرف فرستنده یا گیرنده بار در این خصوص داشته باشد.این وکالتنامه بایستی مطابق مقررات و قوانین داخلی کشوری که شکایت به راهآهنهای آن ارائه گردیده،باشد. وکالتنامه در راهآهن دریافتکننده شکایت باقی میماند.
*6-شکایت برای بررسی،به ارگانهای صلاحتیدار راهآهنها که در ضمیمه 19 ذکر شدهاند ارسال میشود.
اطلاعیه مربوط به تغییرات و اضافات این ضمیمه،به کمیته O.S.J.D و راهآهنهای عضو این موافقتنامه با ذکر تاریخ تغییرات و اضافات با این شرط که حداقل 45 روز قبل از اعمال آنها به کمیته O.S.J.D و کلیه راهآهنهای عضو موافقتنامه حاضر واصل شده باشد ارسال میگردد.در این خصوص مفاد ماده 37 اعمال نمیشود.
راهآهنها تغییرات و اضافات را بر اساس مقررات داخلی خود چاپ و منتشر میکند.
*7-اقامه شکایت علیه راهآهنها توسط افراد ذیل صورت میگیرد:
1)در صورت مفقود شدن کامل بار
-توسط فرستنده مشروط بر ارائه نسخه دوم بارنامه(برگ 3 بارنامه)؛
-توسط گیرنده مشروط بر ارائه نسخه دوم بارنامه(برگ 3 بارنامه)یا اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار(برگهای 1 و 5 بارنامه).ضمنا در نسخه دوم بارنامه یا در اصل بارنامه و در برگ اعلام ورود بار بایستی طبق*6 ماده 17 در مورد عدم ورود بار مراتب درج و با مهر تاریخدار ایستگاه مقصد تأیید شده باشد؛
2)در صورت مفقود شدن جزئی،آسیبدیدگی،فاسد شدن و افت کیفیت بار بنا به هردلیل
-توسط فرستنده یا
-توسط گیرنده
مشروط بر ارائه اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار(برگهای 1 و 5 بارنامه)و صورتمجلس بازرگانی که راهآهن در ایستگاه مقصد برای گیرنده صادر نموده است؛
3)در صورت تأخیر در تحویل بار
-توسط گیرنده مشروط بر ارائه اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار(برگهای 1 و 5 بارنامه)و نیز برگ شکایت در مورد تأخیر در تحویل بار طبق فرم ضمیمه 20 در دو نسخه؛
4)در صورت پرداخت کرایه اضافی
-توسط فرستنده بر مبنای کرایه پرداختی بابت حمل،مشروط بر ارائه نسخه دوم بارنامه (برگ 3 بارنامه)یا اسناد دیگر بر اساس مقررات داخلی جاری راهآهن مبداء؛
-توسط گیرنده بار بر مبنای کرایه پرداختی بابت حمل،مشروط بر ارائه اصل بارنامه و برگ اعلام ورود بار(برگهای 1 و 5 بارنامه).
مدارک قید شده در بندهای 4-1 این پاراگراف که توسط راهآهن برای فرستنده یا گیرنده صادر شده است،میتواند توسط مدعیان تنها در نسخههای اصل و نه در کپی به راهآهن ارائه شود.
اگر به جای مدارک قید شده در بندهای 4-1 این پاراگراف که در حین حمل مفقود شدهاند، اسناد جایگزین این مدارک همراه با صورتمجلس بازرگانی که طبق بند 3 از*1 ماده 18 تنظیم شده به گیرنده ارائه شود،در آنصورت شکایت میتواند بر مبنای این مدارک جایگزین شده و صورتمجلس بازرگانی مربوط به آن انجام گیرد.
به شکایاتی که بر اساس بندهای 1 و 2 پاراگراف حاضر ارائه میگردد،به غیر از مدارک فوق الذکر باید صورتحساب تحویلدهنده خارجی یا دیگر مدارک پیشبینی شده در ماده های 25 و 26 که تأییدکننده قیمت بار یا کاهش قیمت آن است،ضمیمه گردد و در صورت لزوم سایر مدارکی که شکایت را مستدل میکند نیز ضمیمه گردد(مشخصات مندرجات محموله یا بخشی از آنکه برای آن شکایت تنظیم گردیده،لیستهای بستهبندی، صورتمجلس کارشناسی و غیره).
به شکایاتی که بر اساس بندهای 4-1 پاراگراف حاضر از سوی فرستنده یا گیرنده بار توسط فرد تام الاختیار انجام گرفته باشد،لازم است وکالتنامه فرستنده یا گیرنده طبق*5 این ماده ضمیمه شود.
چنانچه کلیه مدارک مورد نیاز فوق الذکر یا مدارکی که در بندهای 4-1 پاراگراف حاضر نامبرده شده،به شکایت ضمیمه نشده باشد و یا کپی مدارک ضمیمه گردیده باشد،در آنصورت چنین شکایتی که ناقص یا اشتباه است حداکثر ظرف 15 روز پس از تسلیم شکایت طبق ضمیمه 19 این موافقتنامه به ارگان راهآهن،با درج اینکه چه مدارک و اسنادی کسر یا کپی هستند به مدعی عودت داده میشود.در چنین حالتی تعویق مرور زمان پیشبینی شده در* 3 ماده 31 شروع نمیشود.اگر راهآهن چنین شکایت ناقص یا اشتباهی را بعد از 15 روز به مدعی عودت دهد،جریان مرور زمان از روز بعد از انقضاء این موعد تا روز دریافت شکایت ناقص یا اشتباه از مدعیان به تعویق میافتد.برگرداندن شکایت توسط راهآهن به مدعی به معنی رد شکایت طبق*2 ماده 30 نمیباشد و به مدعی این حق را نمیدهد که علیه راهآهن در دادگاه اقامه دعوی نماید.
*8-راهآهن موظف است ظرف مدت 180 روز از زمان ارائه شکایتی که با مهر اداره پست مبداء یا یادداشت راهآهن مبنی بر دریافت مستقیم شکایت تایید شده،موضوع را بررسی و پاسخ آن را بدهد و در صورت قبول کل یا قسمتی از شکایت،مبلغ متعلقه را پرداخت کند.
*9-در صورت تحویل بارهائی که از لحاظ نام و کیفیت یکسان هستند و در ایستگاه مرزی واگن به واگن میشوند از یک فرستنده به آدرس یک گیرنده،چنانچه در یک سری از واگنها کسری بار و در سری دیگر واگنها اضافی بار مشاهده شود،به هنگام بررسی شکایت اضافی بار را برای مورد کسری بار محاسبه و در نظر میگیرند.
*10-هنگام حمل بار طبق مقررات مندرج در*2 ماده 2 به مقصد کشورهائی که راهآهنهای آنها عضو موافقتنامه حاضر نمیباشند،از کشورهائی که راهآهنهای آنها عضو موافقتنامه حاضر میباشند،ولی عضو موافقتنامه بین المللی راهآهنها با آن کشورهایی که بار به آنجا ارسال میشود نیستند،شکایت توسط گیرنده بار مستقیما به ایستگاه مقصد یا به سایر راهآهنهایی که عضو موافقتنامه حاضر نیستند ولی اشکال در حمل در این راهآهنها بوجود آمده است تسلیم میشود.
شکایات مربوط به حمل بار به کشورهائی که راهآهنهای آن کشورها عضو موافقتنامه میباشند،از کشورهائی که راهآهنهای آنها عضو موافقتنامه نیستند و حمل طبق مقررات*2 ماده 2 انجام میگیرد،توسط گیرنده بار مستقیما به راهآهن مقصد تسلیم میگردد.راهآهن پس از بررسی شکایت مربوط به مسؤولیت راهآهنهای عضو موافقتنامه،نتیجه را به اطلاع ارائهدهنده شکایت میرساند.اگر در حین بررسی معلوم شود که بخشی از شکایت یا تمام آن مربوط میشود به مسؤولیت راهآهنی که عضو موافقتنامه حاضر نمیباشد،آن شکایت بطور کامل یا بخشی از آن رد میشود.کلیه مدارکی که به هنگام ارائه شکایت،منجمله مدارکی که طبق قرارداد حمل سایر حقوق حمل و نقلی ارائه شدهاند به درخواستکننده عودت داده میشوند تا مستقیما به فرستنده مذکور در بارنامه S.M.G.S مراجعه نماید تا فرستنده در ادامه، موضوع شکایت را با راهآهنهای عضو سایر حقوق حملونقل حل و فصل نماید.
*11-راهآهن ضمن اعلام رد کامل یا بخشی از شکایت به مدعی،موظف است دلایل رد شکایت را نیز اعلام نموده،همزمان اسناد و مدارک پیوست به شکایت را نیز عودت دهد.
*12-اگر راهآهن شکایتی را بپذیرد و بطور کامل قابل جبران باشد،راهآهن حل و فصلکننده با اسناد و مدارک همراه شکایت طبق مقررات داخلی جاری این راهآهن عمل میکند.
*1-حق اقامه دعوی نسبت به قرارداد حمل در صلاحیت شخصی خواهد بود که حق ارائه شکایت به راهآهن را داشته باشد.اقامه دعوی میتواند فقط پس از تسلیم شکایت بر اساس ماده 29 صورت پذیرد.
*2-اقامه دعوی میتواند توسط شخصی انجام گیرد که حق طرح آن را داشته و تنها علیه راهآهنی ارائه شود که شکایت علیه او اقامه شده و تنها در صورتی که آن راهآهن مهلت بررسی شکایت را طبق*8 ماده 29 رعایت نکرده یا طی این مدت راهآهن به مدعی اعلام نموده که شکایت وی بطور کامل یا بخشی از آن رد شده است.
*3-اقامه دعوی تنها به دادگاه کشوری میتواند ارائه شود که شکایت علیه راهآهنهای آن کشور ارائه شده بود.
*1-شکایات و دعاوی فرستنده یا گیرنده علیه راهآهن در مورد قرارداد حمل و نیز مطالبات و اقامه دعوی راهآهنها علیه فرستندگان یا گیرندگان در مورد پرداخت کرایه حمل، جرائم و غرامات میتواند ظرف 9 ماه انجام پذیرد،به استثنای شکایات و دعاوی مربوط به تأخیر در تحویل بار که مدت ارائه آنها 2 ماه تعیین شده است.
*2-زمانهای ذکر شده در*1 این ماده به شرح ذیل محاسبه میگردد:
1)برای شکایت در مورد غرامت بابت مفقود شدن بخشی از بار،کسری وزن، آسیبدیدگی،فاسد شدن یا افت کیفیت بار بنا به هر دلیل،و نیز بابت تأخیر در تحویل باراز روز تحویل بار به گیرنده؛
2)برای شکایت در مورد غرامت بابت مفقود شدن کلی باراز روز سیام بعد از انقضای مهلت تحویل بار که طبق ماده 14 محاسبه شده است؛
3)برای شکایت در مورد پرداخت اضافی یا برای شکایت در مورد استرداد کرایه حمل، هزینههای اضافی،جرائم و یا برای شکایات مربوط به اصلاح محاسبات در نتیجه استفاده اشتباه از تعرفهها و نیز اشتباه به هنگام محاسبه پرداختهااز روز پرداخت،و چنانچه پرداخت صورت نگرفته باشداز روز تحویل بار؛
4)برای سایر شکایات و مطالباتاز روز برقراری شرایطی که موجب ارائه شکایت گردیده است. مهلت مذکور شامل تاریخ شروع مروز زمان نمیشود.
*3-ارائه شکایت کتبی فرستنده یا گیرنده علیه راهآهن که بر اساس ماده 29 تنظیم گردیده است،جریان مرور زمان پیشبینی شده در*1 ماده حاضر را متوقف میسازد.
جریان مرور زمان از روزیکه راهآهن به مدعی اطلاع دهد که شکایت وی بطور کامل یا بخشی از آن رد شده،ادامه مییابد؛روز رد شدن شکایت عبارت است از تاریخ درج شده در مهر تاریخدار اداره پست مبداء یا روزیکه مدعی با امضاء خود دریافت اعلامیه رد شدن شکایتش را تأیید میکند.اگر شکایت بدون پاسخ بماند جریان مرور زمان از لحظه انقضای مدت مقرر در*8 ماده 29 دوباره شروع میشود.
ارائه مدارک دال بر ارسال شکایت به راهآهن یا در مورد پاسخ به آن و در مورد عودت مدارک یا بازگرداندن شکایت ناقص طبق*7 ماده 29 بر عهده طرفی خواهد بود که به آن مدارک استناد میکند.
شکایات مجدد با همان مندرجات و ادعاها،جریان مرور زمان پیشبینی شده در*1 این ماده را به تعویق نمیاندازد.
*4-شکایات و مطالبات که مدت مرور زمان برای آنها منقضی گشته است،نمیتوانند بعنوان دعوی نیز مطرح شوند.
از ضمیمه 10
(مربوط به*6 ماده 6)
مقررات حمل واگنهای باری خصوصی و واگنهای راهآهنی که به اجاره داده شدهاند.
...
شکایات و دادخواستها
*28-مالک واگن یا نماینده تام الاختیار وی حق ارائه شکایت در خصوص غرامت خسارت ناشی از مفقود شدن و آسیبدیدگی واگن خصوصی یا قطعات تشکیلدهنده آن را دارد.
شکایت و دادخواست را تنها میتوان خطاب به راهآهن ثبتکننده ارائه نمود.اسناد و مدارک لازم که طبق مقررات داخلی راهآهن ثبتکننده مبنای شکایت هستند،بایستی به شکایت ضمیمه شوند.
ترتیب و مهلت بررسی شکایت بر اساس ماده 29 S.M.G.S تعیین میگردد.
در صورت آسیبدیدگی واگن خصوصی یا قطعات تشکیلدهنده آنکه راهآهن مسؤول آن میباشد،راهآهن خسارت واقعی وارده را پرداخت مینماید،اما میزان آن بیش از غرامت مفقود شدن واگن خصوصی نخواهد بود.
چنانچه بر اثر قصور راهآهن واگن خصوصی مفقود شده تلقی گردد یا قابل احیاء نباشد در آنصورت راهآهن غرامت آن را که طبق دستورالعملهای مقررات جاری تعیین میگردد به مالک پرداخت مینماید.
شکایت راهآهن از مالک واگن بابت خسارت بوجود آمده در هنگام حمل تنها به راهآهن ثبتکننده یا از طریق این راهآهن ارائه میگردد.
چنانچه واگن خصوصی که مفقود شده بحساب آمده است پس از پرداخت غرامت پیدا شود، در آنصورت مالک این واگن ظرف مدت 6 ماه پس از دریافت اعلامیه راهآهن ثبتکننده، میتواند در صورت بازگرداندن غرامتی که از راهآهن دریافت داشته است درخواست استرداد و عودت رایگان واگن به ایستگاه ثبتکننده را نماید.
*29-شکایت راهآهن از مالک واگن در ارتباط با خسارتی که در نتیجه قصور مالک بوده است بر اساس قرارداد مربوط به ثبت حل و فصل میگردد.
شکایات سایر راهآهنها از مالک واگن،توسط راهآهن ثبتکننده حل و فصل میگردد.
*30-دادخواست تنها پس از اعلام شکایت،میتواند ارائه گردد.
شکایات و دادخواستهای مالک واگن یا نماینده تام الاختیار وی از راهآهن و نیز شکایات و دادخواستهای راهآهن از مالک واگن میتواند ظرف 9 ماه ارائه شود.
مهلتهای مذکور بطرق ذیل محاسبه میگردد:
-در صورت شکایت مالک واگن از راهآهناز روز تعیین مفقود شدن یا آسیبدیدگی واگن.
-در صورت شکایت راهآهن از مالک واگناز روز بروز خسارت.
دادخواست تنها میتواند به دادگاه مربوطه کشوری ارائه شود که شکایت به راهآهنهای آن کشور تسلیم شده است.
شکایات و درخواستهایی که مشمول مرور زمان شدهاند نمیتوانند بصورت دادخواست ارائه گردند.
غرامت بابت تأخیر در تحویل
*31-غرامت بابت تأخیر در تحویل،طبق ماده 27 S.M.G.S تنها به ازای کالایی که در واگن میباشد پرداخت میگردد.محاسبه تأخیر در تحویل واگن خالی مشابه بار انجام میشود.2(1)