قانون سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران


مصوب 1383/1/25 مجلس شورای اسلامی و 1383/8/16 مجمع تشخیص مصلحت نظام

فصل اول‌تعریف،اهداف

ماده 1 - سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون«سازمان»نامیده میشود،سازمانی است مستقل دارای شخصیت حقوقی که به منظور تحقق بخشیدن به اهداف و انجام وظائف مقرر در این قانون تشکیل میگردد.
ماده 2 - اهداف سازمان عبارتند از:
الف‌تلاش در جهت تحقق بخشیدن به ارزشهای عالیه اسلامی در کلیه امور پزشکی.
ب‌تلاش در جهت پیشبرد و اصلاح امور پزشکی.
ج‌مشارکت در جهت ارتقای سطح دانش پزشکی.
دحفظ و حمایت از حقوق بیماران.
هحفظ و حمایت از حقوق صنفی شاغلان حرف پزشکی.
وتنظیم روابط شاغلین حرف پزشکی با دستگاههای ذی ربط در جهت حسن اجرای موازین و مقررات و قوانین مربوط به امور پزشکی.

فصل دوم‌وظائف و اختیارات

ماده 3 - وظائف و اختیارات سازمان با توجه به اهداف فوق به شرح زیر میباشد:
الف‌اظهار نظر مشورتی در تهیه و تدوین لوایح،طرحها،تصویب‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های مرتبط با امور پزشکی.
ب‌تنظیم دستورالعمل‌های تبلیغاتی و آگهیهای دارویی و مواد خوراکی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی و امور پزشکی و اعلام به مراجع ذی ربط.
تبصره- سازمان نظام پزشکی موظف است حداکثر ظرف مدت پانزده روز از تاریخ وصول استعلامیه،نظر خود را به مراجع ذی ربط اعلام نماید.
ج‌تدوین و تصویب مقررات و ضوابط خاص صنفی مربوط به استاندارد کردن تابلوها و سرنسخه‌های مؤسسات پزشکی و پزشکان شاغل حرف پزشکی و وابسته پزشکی.
داجرای برنامه‌های آموزش مداوم اعضاء موضوع این قانون در راستای قانون آموزش مداوم جامعه پزشکی با مجوز وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی.
هصادر نمودن کارت عضویت برای اعضاء سازمان موضوع این قانون.
ورسیدگی انتظامی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی که عنوان جرائم عمومی را نداشته باشند.
زاظهار نظر کارشناسی در مورد جرائم پزشکی به عنوان مرجع رسمی به دادگاهها و دادسراها.
ح‌همکاری با مراجع ذی صلاح در جهت رسیدگی به تخلفات غیر صنفی و جرائم شاغلین به حرف پزشکی و وابسته به پزشکی و اظهار نظرهای کارشناسی مشورتی در این رابطه با مراجع ذی ربط.
طهمکاری با مراجع ذی صلاح در جهت حفظ احترام و شؤون پزشکی در جامعه.
یهمکاری با مراجع ذی ربط در جهت گسترش فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی و انتشارات پزشکی.
کاظهار نظر و مشارکت فعال به هنگام تعیین یا تجدید نظر در تعرفه‌های خدمات بهداشتی و درمانی بخش دولتی و تعیین تعرفه‌ها در بخش غیر دولتی بر اساس ضوابط بند(8)ماده (1)قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور مصوب 1373/8/3 و همکاری با مراجع ذی صلاح در اجرای آن.
تبصره- درصد تعهد سازمانهای بیمه‌گر در قبال تعرفه‌های فوق توسط شورای عالی بیمه خدمات درمانی همه ساله تعیین خواهد شد.
ل‌اظهار نظر و مشارکت فعال در تعیین و یا تجدید نظر در میزان مالیات و عوارض مشاغل مؤسسات و شاغلان حرف پزشکی و همکاری با مراجع ذی صلاح در وصول آن.
م‌مشارکت در تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های نظارتی در مورد مطب‌ها،مؤسسات درمانی و بهداشتی و دیگر مراکز پاراکلینیک در بخش خصوصی.
ن‌صدور پروانه اشتغال مطب‌های پزشکی و حرف وابسته و تمدید آنها و مشارکت در صدور پروانه مؤسسات پزشکی بر اساس مقررات و ضوابط وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی.
ق‌عضویت در شوراهای گسترش و برنامه‌ریزی دانشگاهها و مشارکت در تعیین ظرفیت دانشگاههای دولتی و غیر دولتی.
رهمکاری در تدوین آیین‌نامه‌های ارزشیابی و مشارکت در اجرای آن برای مراکز درمانی و بیمارستانی.
شکمک به رفع مشکلات رفاهی و مالی شاغلان حرف پزشکی کم درآمد و خسارت دیده از طریق صندوق تعاون و رفاه.
ت‌همکاری با مراجع ذی ربط در ارائه خدمات امدادی،بهداشتی و درمانی به هنگام بروز حوادث و سوانح غیر مترقبه از طریق تشویق و بسیج اعضاء سازمان.
س‌مشارکت فعال در تدوین برنامه‌های آموزشی گروه پزشکی.
ع‌همکاری و مشارکت در جهت اشتغال فارغ التحصیلان گروه پزشکی.
ف‌انجام کلیه مسؤولیت‌ها،وظائف و اختیاراتی که تاکنون در قوانین مختلف از سوی مجلس شورای اسلامی به سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران محول گردیده است.

فصل سوم‌شرایط عضویت

ماده 4 - کلیه اتباع ایرانی پزشک،دندانپزشک،دکتر داروساز و متخصصین و دکترای علوم آزمایشگاهی(حرفه‌ای یا متخصص)تشخیص طبی و لیسانسیه‌های پروانه‌دار گروه پزشکی به استثناء گروه پرستاران میتوانند عضو سازمان باشند.
تبصره 1- اعضاء سازمان همه ساله مبلغی را به عنوان حق عضویت به سازمان پرداخت خواهند نمود.میزان و نحوه وصول حق عضویت اعضا مطابق دستورالعملی خواهد بود که توسط شورای عالی نظام پزشکی تهیه میگردد.
تبصره 2- برای پرداختن به حرفه پزشکی پس از اخذ پروانه اشتغال،عضویت در سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.

فصل چهارم‌ارکان

ماده 5 - ارکان تابعه سازمان به شرح زیر میباشد:
الف‌مجمع عمومی نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون«مجمع» نامیده میشود.
ب‌شورای عالی نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون«شورای عالی» خوانده میشود و دبیرخانه آن در سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در تهران است مستقر میباشد.
ج‌رئیس کل.
دهیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و شورای هماهنگی استانی.
تبصره- وظائف و اختیارات و ساختار تشکیلاتی شورای هماهنگی استانی به پیشنهاد رئیس کل به تصویب شورای عالی خواهد رسید.
ههیأت‌های انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین گروه پزشکی و حرف وابسته.
وبازرسان.
زصندوق رفاه و تعاون.
ماده 6 - ترکیب مجمع سازمان به شرح زیر میباشد:
هیأت مدیره نظام پزشکی هریک از شهرستانها با توجه به تعداد شرکتکنندگان در انتخابات هیأت مدیره شهرستان مذکور،یک یا چند نفر از بین خود را به عنوان نماینده خود برای تشکیل مجمع عمومی به ترتیب زیر معرفی مینماید:
الف‌تا پانصد نفر شرکتکننده در انتخابات،یک نفر.
ب‌از پانصد و یک تا هزار نفر شرکتکننده در انتخابات،دو نفر.
ج‌از هزار و یک تا هزار و پانصد نفر شرکتکننده در انتخابات،سه نفر.
و به همین ترتیب تا حداکثر هشت نفر به عنوان نماینده حوزه مربوطه به عنوان عضو مجمع عمومی انتخاب میشوند.
ماده 7 - وظائف مجمع عبارتند از:
الف‌استماع گزارش شورای عالی،رئیس کل و بازرسان و تصویب سیاستهای کلان پیشنهادی شورای عالی.
ب‌انتخاب اعضاء اصلی و علی البدل شورای عالی برای دوره چهار ساله و بازرسان به طور سالانه.
ج‌مذاکره و اتخاذ تصمیم در سایر اموری که در دستور کار جلسه قرار دارد و طبق قوانین و آیین‌نامه‌های مربوطه و سایر ضوابط به عهده سازمان و در صلاحیت مجمع میباشد.
تبصره 1- اعضاء مجمع به شرح مندرج در ماده (6)این قانون به مدت چهار سال انتخاب میشوند و آیین‌نامه داخلی مجمع به پیشنهاد شورای عالی به تصویب مجمع خواهد رسید.
تبصره 2- در اولین جلسه در مورد انتخاب رئیس و دو نفر نائب رئیس و یک نفر منشی مجمع بر اساس آیین‌نامه‌ای که با پیشنهاد شورای عالی به تصویب مجمع میرسد اتخاذ تصمیم میگردد.
ماده 8 - اعضاء شورای عالی عبارتند از:
الف‌بیست و پنج نفر از کادر پزشکی به ترتیب:
سیزده نفر پزشک،سه نفر دندانپزشک،سه نفر دکترای داروساز،دو نفر دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی،دو نفر کارشناس مامایی،دو نفر از سایر لیسانسیه‌های پروانه‌دار گروه پزشکی.
ب‌دو نفر از اعضاء کمیسیون بهداشت و درمان به معرفی کمیسیون بهداشت و درمان و انتخاب مجلس شورای اسلامی(به عنوان ناظر)و یک نفر از کادر پزشکی به انتخاب وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و رئیس سازمان پزشکیقانونی کشور.
تبصره 1- مجمع عمومی یک سال قبل از انتخابات نسبت به اضافه نمودن و ترکیب و تعداد اعضاء شورای عالی(موضوع بند(الف)این ماده )مطابق با پیشنهاد شورای عالی تصمیم‌گیری خواهد نمود.
تبصره 2- جلسات شورای عالی نظام پزشکی که حداقل هر سه ماه یک بار تشکیل میشود با حضور دوسوم اعضای شورا رسمی است و تصمیمات متخذه با اکثریت آرا معتبر بوده و برای واحدهای ذی ربط لازم‌الاجراء است.
تبصره 3- وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و معاونین ایشان و نیز افرادی که از طرف وزیر تعیین میشوند میتوانند در تمام جلسات شورای عالی و هیأت مدیره نظام پزشکی با حق اظهار نظر و بدون حق رأی شرکت نمایند.
تبصره 4- شورای عالی نظام پزشکی دارای یک رئیس،دو نایب رئیس و یک دبیر خواهد بود که از بین اعضاء شورا با رأی اکثریت نسبی اعضاء رسمی شورا برای مدت دو سال انتخاب میگردند.
تبصره 5- دبیر شورای عالی مسؤول تشکیل جلسات و اداره دبیرخانه شورا خواهد بود. اداره جلسات شورا به عهده رئیس یا نایب رئیس شورا خواهد بود.
تبصره 6- کلیه اعضاء انتخابی شورای عالی میبایست در انتخابات هیأت مدیره شهرستانها شرکت و انتخاب شده باشند.
ماده 9 - رئیس کل سازمان بالاترین مقام اجرائی،اداری و مالی و نماینده قانونی سازمان در کلیه مراجع با حق توکیل به غیر و یا نماینده وی میباشد و در حدود مصوبات مجمع عمومی و شورای عالی و مقررات و ضوابط مربوط دارای اختیار کامل است که از طرف مجمع عمومی از بین منتخبین هیأت مدیره سراسر کشور برای مدت چهار سال انتخاب و به رئیس جمهور جهت صدور حکم معرفی میشود.
تبصره 1- مجمع عمومی میتواند انتخاب و معرفی رئیس کل را به شورای عالی منتخب خود واگذار نماید.
تبصره 2- شورای عالی حق استیضاح رئیس کل را دارد و در صورتی که دوسوم اعضاء شورای عالی رأی عدم اعتماد به رئیس کل بدهند وی عزل میگردد و مجمع عمومی فوق العاده جهت انتخاب رئیس کل تشکیل میشود.در این فاصله رئیس شورای عالی سرپرستی سازمان را عهده‌دار خواهد بود.
ماده 10 - در هر شهرستان که تعداد مشمولان ماده (4)این قانون در آن حداقل یکصد نفر باشد نظام پزشکی شهرستان تشکیل خواهد شد.
تبصره- کلیه شهرستانهایی که در دوره قبل هیأت مدیره داشتند حتی اگر تعداد اعضاء آنها کمتر از یکصد نفر باشد از این ماده مستثنی هستند.
ماده 11 - هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستان تا پانصد نفر پزشک،مرکب از یازده نفر به شرح زیر میباشد:
الف‌شش نفر از پزشکان به انتخاب پزشکان شهرستان.
بیک نفر دندانپزشک به انتخاب دندانپزشکان شهرستان.
جیک نفر دکتر داروساز به انتخاب دکترهای داروساز شهرستان.
دیک نفر دکتر علوم آزمایشگاهی به انتخاب دکترهای علوم آزمایشگاهی شهرستان.
هیک نفر لیسانسیه مامائی یا بالاتر به انتخاب گروه مامایی شهرستان.
ویک نفر لیسانسیه پروانه‌دار گروه پزشکی یا بالاتر به استثناء گروه پرستاران به انتخاب گروه لیسانسیه‌دار یا بالاتر پروانه‌دار گروه پزشکی شهرستان.
تبصره- مادامی که انتخاب افراد موضوع بندهای(ب)،(ج)،(د)،(ه‍(و(و)ماده فوق صورت نپذیرد،به جای هرکدام آنها یک پزشک انتخاب خواهد شد.
ماده 12 - هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانهایی که بیش از پانصد نفر عضو داشته باشد مرکب از هفده نفر به شرح ذیل میباشد:
الف‌ده نفر پزشک به انتخاب پزشکان شهرستانهای مربوطه.
ب‌دو نفر دندانپزشک به انتخاب دندانپزشکان شهرستانهای مربوطه.
ج‌دو نفر داروساز به انتخاب دکترهای داروساز شهرستانهای مربوطه.
دیک نفر از متخصصین یا دکترهای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی به انتخاب دکترهای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی شهرستانهای مربوطه.
هیک نفر لیسانسیه مامایی یا بالاتر به انتخاب ماماهای شهرستان مربوطه.
ویک نفر لیسانسیه پروانه‌دار گروه پزشکی یا بالاتر به انتخاب فارغ التحصیلان کارشناسی و بالاتر.
تبصره 1- نظام پزشکی شهرستان مرکز استان یا یکی از شهرهای نزدیک با تصویب شورای عالی عهده‌دار وظائف نظام پزشکی شهرستانهای تابعه استان که در آن نظام پزشکی تشکیل نشده است نیز میباشد.
تبصره 2- اعضاء شهرستانهایی که امکان تشکیل هیأت مدیره را ندارند میتوانند در انتخابات یکی از سایر شهرستانهای تابعه شرکت کنند.
ماده 13 - رئیس هیأت مدیره هریک از شهرستانها از بین منتخبین هر شهرستان با پیشنهاد هیأت مدیره مربوطه و صدور حکم رئیس کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران برای مدت چهار سال منصوب میگردد.
تبصره 1- رؤسای هیأت مدیره شهرستانها همان وظائف و اختیارات رئیس کل سازمان نظام پزشکی در محدوده سازمان نظام پزشکی شهرستان مربوطه به استثناء وظائف خاص رئیس کل را به عهده خواهند داشت.
تبصره 2- عزل رئیس هیأت مدیره شهرستان میتواند به پیشنهاد هیأت مدیره توسط رئیس کل صورت بگیرد.
ماده 14 - بودجه سازمان نظام پزشکی از محل حق عضویت اعضاء و هدایا و کمکهای اشخاص حقیقی و حقوقی تأمین و به تصویب شورای عالی خواهد رسید.
تبصره 1- بودجه سالیانه نظام پزشکی هر شهرستان توسط هیأت مدیره همان شهرستان تهیه و طبق آیین‌نامه مصوب شورای عالی هزینه خواهد شد.
تبصره 2- میزان و طرز وصول حق ثبت‌نام سالانه اعضاء و دیگر مقررات اداری و مالی سازمان و نحوه هزینه بودجه پس از تصویب شورای عالی به مرحله اجراء درخواهد آمد.
ماده 15 - وظائف شورای عالی نظام پزشکی به شرح زیر میباشد:
الف‌اجرای دقیق وظائف مقرر در ماده (3)این قانون و نظارت مستمر بر حسن اجرای آنها از طریق رئیس کل سازمان.
ب‌نظارت بر عملکرد نظام پزشکی شهرستانها.
ج‌نظارت بر عملکرد صندوق تعاون و رفاه وابسته به سازمان نظام پزشکی.
درسیدگی به تخلفات انضباطی هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها ارجاعی از طرف شورای هماهنگی استان و رفع اختلاف بین آنها.
هتهیه و تصویب دستورالعملهای اجرائی لازم در چارچوب این قانون.
وانحلال هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و برگزاری انتخابات مجدد در چارچوب این قانون.
زتصویب بودجه سالیانه سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران.
تبصره- هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها در موارد زیر منحل میگردند:
1-عدول و تخطی از وظائف مقرر در این قانون با تشخیص شورای عالی نظام پزشکی.
2-فوت یا استعفاء یا غیبت غیر مجاز بیش از یک دوم اعضاء هیأت مدیره برای چهار جلسه متوالی.
ماده 16 - وظائف نظام پزشکی شهرستان به شرح زیر است:
الف‌نظام پزشکی شهرستان کلیه اختیارات و وظائف سازمان نظام پزشکی به استثناء مواردی که در صلاحیت رئیس کل،مجمع عمومی و شورای عالی میباشد را در محدوده شهرستان مربوطه دارا خواهد بود.
ب‌اجرای مصوبات شورای عالی در سطح شهرستان.

فصل پنجم‌انتخابات

ماده 17 - مدت عملکرد هر دوره هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و شورای عالی نظام پزشکی چهار سال تمام میباشد.
تبصره 1- شروع اولین دوره فعالیت هیأت‌های مدیره مذکور حداکثر ده روز پس از اعلام قطعیت یافتن نتیجه انتخابات خواهد بود.
تبصره 2- شروع فعالیت دوره‌های بعد نظام پزشکی بلافاصله پس از پایان دوره قبلی میباشد و چنانچه در پایان دوره،تشریفات انتخابات دوره بعد به نحوی از انحاء پایان نیافته باشد،ارکان دوره قبلی تا قطعیت نتیجه انتخابات جدید به فعالیت خود ادامه خواهد داد و مبدأ شروع کار دوره جدید از تاریخ قطعیت انتخابات خواهد بود.
ماده 18 - انتخابات برای دوره‌های بعد،سه ماه قبل از اتمام هر دوره با اعلام وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و تشکیل هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات انجام خواهد شد.
تبصره- انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانهایی که انتخابات آنها منحل و یا توسط هیأت مرکزی نظارت ابطال گردیده است،حداکثر ظرف مدت سه ماه با هماهنگی هیأت نظارت و با رعایت سایر مواد قانونی انجام میپذیرد.
ماده 19 - ترکیب هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات که برای مدت چهار سال انتخاب میگردند به شرح زیر خواهد بود:
الفیک نفر نماینده دادستان کل کشور.
بیک نفر نماینده وزارت کشور.
ج‌دو نفر از کادر پزشکی به انتخاب و معرفی وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی.
دسه نفر کادر پزشکی به معرفی کمیسیون بهداشت و درمان و با انتخاب مجلس شورای اسلامی.
تبصره 1- هیأت مرکزی نظارت میتواند برای هر شهرستان سه تا پنج نفر را جهت نظارت بر حسن اجرای انتخابات نظام پزشکی آن شهرستان تعیین نماید.
تبصره 2- تجدید انتخاب اعضاء هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات برای دوره‌های بعدی بلا اشکال است.
تبصره 3- افراد مذکور باید شرایط موضوع بندهای(الف)،(ب)،(ج)و(د)ماده (23)این قانون را دارا باشند.
ماده 20 - هیأت مرکزی نظارت وظائف زیر را دارا میباشد:
الف‌عزل و نصب اعضاء هیأت‌های نظارت بر انتخابات نظام پزشکی شهرستانها و شورای عالی نظام پزشکی.
ب‌نظارت بر حسن انجام انتخابات در حوزه‌های انتخاباتی و شورای عالی و رئیس کل.
ج‌بررسی نهایی صلاحیت نامزدهای عضویت در هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و ابلاغ نظر هیأت مرکزی به هیأت‌های اجرائی انتخابات مربوطه جهت اعلام عمومی.
درسیدگی به شکایات نامزدهایی که صلاحیت آنها به تأیید هیأت‌های نظارت نرسیده باشد و تجدید نظر در آنها.
هرسیدگی به شکایات انتخاباتی در چارچوب مواد قانونی و آیین‌نامه‌های مربوطه.
وتوقف یا ابطال تمام یا قسمتی از مراحل انجام انتخابات در چارچوب مواد قانونی و دستورالعملهای مربوطه این قانون رأسا و یا با پیشنهاد هیأت‌های اجرائی یا هیأت‌های نظارت حوزه‌های انتخاباتی.
زتأیید نهائی حسن انجام انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و اعضاء شورای عالی نظام پزشکی و رئیس کل و امضاء اعتبارنامه منتخبین.
ح‌رسیدگی به شکایات و اعتراضات کتبی افراد در مورد تأیید صلاحیت نامزدهای عضویت در هیأت مدیره نظام پزشکیها و تجدید نظر در آنها.
تبصره‌هیأت مرکزی نظارت میتواند طبق دستورالعملی که تهیه مینماید تمام یا قسمتی از وظائف مقرر در این ماده را به هریک از هیأت‌های نظارت بر انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها تفویض نماید.
ماده 21 - برگزاری انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی و اعضاء شورای عالی نظام پزشکی و رئیس کل به عهده هیأت‌های اجرائی انتخابات مربوطه بوده که ترکیب و نحوه تشکیل و نحوه کار آنها و کیفیت و نحوه برگزاری انتخابات مربوطه طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط شورای عالی نظام پزشکی تهیه و به تصویب وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید.
ماده 22 - شرایط انتخابکنندگان عبارت است از:
الف‌تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران.
ب‌داشتن کارت عضویت در سازمان نظام پزشکی.
ج‌شاغل بودن در شهرستان منطقه انتخاباتی در زمان انتخابات به تأیید نظام پزشکی آن شهرستان یا شبکه بهداشت و درمان شهرستان.
ماده 23 - شرایط انتخاب‌شوندگان هیأت‌های مدیره سازمان نظام پزشکی و شورای عالی نظام پزشکی به شرح زیر میباشد:
الف‌تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران.
ب‌نداشتن فساد اخلاقی و مالی.
ج‌داشتن حسن شهرت اجتماعی و شغلی در عمل به اجرای اصول پزشکی و رعایت اخلاق و شؤون پزشکی.
دداشتن حسن شهرت در تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام و وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
تبصره- اقلیت‌های دینی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تابع احکام دین اعتقادی خود میباشند.
هدارا بودن حداقل سه سال سابقه عضویت در نظام پزشکی.
تبصره- اعضاء هیأت اجرائی و نظارت نمیتوانند به عنوان انتخاب‌شونده ثبت‌نام نمایند.
ماده 24 - وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی مسؤول برگزاری انتخابات هیأت مدیره نظام پزشکی از طریق هیأت‌های اجرائی انتخابات با رعایت مواد این قانون خواهد بود.
ماده 25 - شورای هماهنگی استان موضوع این قانون متشکل از رؤسای هیأت‌های مدیره شهرستانهای هر استان میباشد و ریاست این شورا به عهده رئیس هیأت مدیره شهرستان مرکز استان خواهد بود.
ماده 26 - وظائف شورای هماهنگی استان به شرح زیر است:
الف‌نظارت بر عملکرد نظام پزشکی شهرستانهای استان.
ب‌انتخاب اعضاء هیأت‌های انتظامی تجدید نظر در مواردی که موضوعیت تشکیل این هیأت‌ها به تصویب شورای عالی حسب موارد مندرج در ماده (28)این قانون رسیده باشد.
ج‌رسیدگی به تخلفات انضباطی هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستانها و ارائه آن به شورای عالی و برقراری هماهنگی لازم بین نظام پزشکی شهرستانها و رسیدگی به اختلافات داخلی آنها.
دسایر مواردی که با تصویب شورای عالی و در چارچوب قانون تشکیل سازمان به شورای استانها تفویض خواهد گردید.
ماده 27 - وظائف بازرسان به شرح زیر است:
الف‌نظارت بر نحوه هزینه بودجه که بر اساس مصوبات شورای عالی سازمان هزینه میگردد.
ب‌تنظیم و ارائه گزارش راجع به عملکرد سالانه مالی سازمان مرکزی و نظام پزشکی شهرستانها به شورای عالی و مجمع عمومی.
ج‌بازرسان میتوانند بدون دخالت در امور اجرائی سازمان،در هر زمان،هرگونه رسیدگی و بازرسی مالی لازم را به نحوی که در امور جاری سازمان وقفه‌ای ایجاد ننماید،انجام داده و اسناد و مدارک و اطلاعات مالی مربوط به سازمان را مطالبه و مورد رسیدگی قرار دهند.
دچنانچه بازرسان در ضمن بازرسی تخلف و یا تقصیری را متوجه رئیس کل و یا معاونین و یا سایر رؤسای هیأت مدیره شهرستانها مشاهده کنند بایستی به شورای عالی اطلاع دهند.
هبازرسان در مقابل سازمانها و اشخاص ثالث نسبت به قصور یا تخلفاتی که در انجام وظائف خود مرتکب میشوند طبق قوانین و مقررات موجود مسؤولیت خواهند داشت.

فصل ششم‌هیأت‌های انتظامی پزشکی

ماده 28 - سازمان نظام پزشکی به منظور رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته در مرکز دارای هیأت‌های عالی انتظامی پزشکی و در مراکز استانها دارای هیأت‌های بدوی و تجدید نظر و در شهرستانها دارای هیأت‌های بدوی انتظامی پزشکی خواهد بود که مطابق مواد بعدی این قانون تشکیل میگردند.
تبصره 1- عدم رعایت موازین شرعی و قانونی و مقررات صنفی و حرفه‌ای و شغلی و سهل‌انگاری در انجام وظائف قانونی به وسیله شاغلین حرف پزشکی و وابسته به پزشکی تخلف« محسوب و متخلفین با توجه به شدت و ضعف عمل ارتکابی و تعدد و تکرار آن حسب مورد به مجازاتهای زیر محکوم میگردند:
الف‌تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور هیأت مدیره نظام پزشکی محل.
ب‌اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی محل.
ج‌توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی و نشریه نظام پزشکی محل یا الصاق رأی در تابلو اعلانات نظام پزشکی محل.
دمحرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از سه ماه تا یک سال در محل ارتکاب تخلف.
همحرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از سه ماه تا یک سال در تمام کشور.
ومحرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی از بیش از یک سال تا پنج سال در تمام کشور.
زمحرومیت دائم از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته در تمام کشور.
تبصره 2- آیین‌نامه‌های ذی ربط در این‌باره به قوت خود باقی است و اجراء خواهد شد و در صورت نیاز به هرگونه تغییر با تصویب شورای عالی نظام پزشکی قابل تغییر و اجراء میباشد.
ماده 29 - در معیت هیأت بدوی انتظامی،اعضاء دادسرا مرکب از دادستان و تعداد مورد نیاز دادیار به تشخیص شورای عالی با رأی اعضاء هیأت مدیره و حکم ریاست سازمان انتخاب میشوند.
تبصره 1- دادیاران باید حداقل پنج سال سابقه اشتغال به حرف پزشکی یا در یکی از حرف پزشکی وابسته و دادستان حداقل هفت سال سابقه اشتغال به حرف پزشکی داشته باشند.
تبصره 2- مدت مأموریت اعضاء دادسرا تا پایان دوره هیأت مدیره است.
تبصره 3- دادستان میتواند یکی از دادیاران را به عنوان معاون اول خود انتخاب کند تا از طرف او وظائف محوله را انجام دهد.
ماده 30 - دادسرای انتظامی در موارد ذیل مکلف به شروع رسیدگی است:
الف‌شکایت شاکی ذی نفع یا سرپرست و یا نمایندگان قانونی بیمار.
ب‌اعلام تخلف از مراجع قضائیاداری.
ج‌اعلام تخلف از طرف هیأت مدیره،شورای عالی و ریاست سازمان.
دشکایت وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی.
هدر مورد تخلفات مشهودی که به نظر اعضاء دادسرا و هیأت‌های انتظامی پزشکی رسیده است.
وارجاع از طرف هیأت بدوی انتظامی پزشکی.
ماده 31 - دادسرا پس از وصول شکایت با اقدامات مقتضی اعم از تحقیق از شاکی، ملاحظه مدارک و سوابق مربوطه و استعلام از مطلعین و انجام معاینات و آزمایشات مورد لزوم و جلب نظر کارشناسی،موضوع را مورد رسیدگی قرار خواهد داد.در صورتی که عقیده به تعقیب داشته باشد پس از جلب موافقت دادستان یا معاون اول،کیفرخواست تنظیم و پرونده را جهت رسیدگی به هیأت بدوی انتظامی ارسال مینماید.
ماده 32 - کیفرخواست باید مشتمل بر مشخصات کامل متخلف،تاریخ و محل تخلف و چگونگی آن و دلائل مربوط به مواد استنادی باشد.
ماده 33 - در صورتی که دادسرا به علت عدم وقوع تخلف یا فقد دلیل نظر به منع تعقیب داشته باشد و در صورت موافقت دادستان دستور منع تعقیب صادر و مراتب را با تذکر حق شکایت به شاکی یا مرجع اعلام تخلف اعلام مینماید.این قرار ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ به ذی نفع در هیأت بدوی انتظامی قابل رسیدگی بوده و در صورت تشخیص فسخ قرار منع تعقیب،هیأت بدوی انتظامی رأسا به موضوع رسیدگی و حکم مقتضی صادرخواهد کرد.
ماده 34 - در صورت اعتراض هریک از طرفین شکایت به رأی هیأت بدوی انتظامی پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیأت تجدید نظر استان ارجاع میشود.
ماده 35 - هیأت‌های بدوی انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای هیأت مدیره‌های نظام پزشکی که مرجعی است صلاحیتدار با مسؤولیت رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته پزشکی که از طرف دادسرای انتظامی طبق آیین دادرسی ارجاع میگردد و تعیین مجازاتهای انتظامی مناسب برای آنها متشکل از سیزده نفر به شرح ذیل خواهد بود:
الفیک نفر قاضی به معرفی ریاست قوه قضائیه.
ب‌مسؤول پزشکیقانونی شهرستان مربوطه یا نماینده وی.
ج‌پنج نفر از پزشکان شهرستان مربوطه.
دیک نفر از دندانپزشکان شهرستان مربوطه.
هیک نفر از دکترهای داروساز شهرستان مربوطه.
ویک نفر از متخصصین علوم آزمایشگاهی و یا دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی شهرستان مربوطه.
زیک نفر از کارشناسان پروانه‌دار گروه پزشکی یا بالاتر شهرستان مربوطه.
حیک نفر پرستار به پیشنهاد سازمان نظام پرستاری.
طیک نفر از لیسانسیه‌های گروه مامایی و بالاتر شهرستان مربوطه.
تبصره 1- افراد موضوع بندهای(ج)،(د)،(ه‍(،(و)،(ز)،(ح)و(ط)این ماده که افراد متدین به دین اسلام و خوش‌سابقه شهرستان مربوطه با تجربه حداقل پنج سال در حرفه مربوطه خواهند بود با پیشنهاد هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستان مربوطه و تأیید و حکم رئیس کل سازمان منصوب میگردند.حداکثر یک نفر از افراد مذکور با شرایط ذکر شده میتوانند از بین افراد متدین به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باشند.
تبصره 2- افراد موضوع بندهای(ز)،(ح)و(ط)صرفا در بررسی پرونده‌هایی که به تشخیص رئیس هیأت مدیره شهرستان مربوطه به رشته آنها مربوط باشد عضو هیأت بدوی انتظامی خواهند بود.
تبصره 3- هریک از هیأت‌های بدوی انتظامی پزشکی شهرستانها علاوه بر اینکه مسؤولیت رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته به پزشکی را بر عهده دارند مراجعی هستند صلاحیتدار در امر اعلام نظر کارشناسی و تخصصی به مراجع ذی صلاح قضائی در رابطه با رسیدگی به تخلفات غیر صنفی و غیر حرفه‌ای و جرائم شاغلین به حرف پزشکی و وابسته پزشکی.
تبصره 4- هریک از هیأت‌های بدوی انتظامی پزشکی میتوانند در امر رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای موضوع این ماده نظرات کارشناسی کمیسیونهای تخصصی مشورتی نظام پزشکی شهرستان مربوطه را درخواست نمایند.کمیسیونهای مذکور موظفند حداکثر ظرف مدت پانزده روز نظرات کارشناسی خود را در اختیار هیأت‌های بدوی انتظامی قرار دهند.
تبصره 5- در صورتی که هریک از طرفین یا نمایندگان قانونی آنان نسبت به نظریه کارشناسی هیأت بدوی ذی ربط معترض باشند دادگاه و دادسرا در صورت لزوم میتوانند نظریه هیأت تجدید نظر انتظامی پزشکی استان و یا هیأت عالی انتظامی نظام پزشکی را به عنوان مرجع تخصصی ذی ربط استعلام نمایند.
ماده 36 - به منظور رسیدگی مجدد به پرونده‌هایی که پس از صدور رأی هیأت‌های بدوی انتظامی مورد اعتراض هریک از طرفین قرار گیرد،هیأتی به نام هیأت تجدید نظر انتظامی استان با ترکیب زیر در محل نظام پزشکی شهرستان مرکز استان تشکیل میگردد:
الفیک نفر از قضات دادگاههای تجدید نظر استان با معرفی ریاست قوه قضائیه.
ب‌مدیر کل پزشکیقانونی استان مربوطه.
ج‌پنج نفر از پزشکان استان مربوطه.
دیک نفر از دندانپزشکان استان مربوطه.
هیک نفر از دکترهای داروساز استان مربوطه.
ویک نفر از متخصصین علوم آزمایشگاهی یا دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی استان مربوطه.
زیک نفر لیسانس یا بالاتر پروانه‌دار گروه پزشکی استان مربوطه.
حیک نفر از لیسانسیه‌های مامایی یا بالاتر استان مربوطه.
طیک نفر از پرستاران استان مربوطه به پیشنهاد سازمان نظام پرستاری.
تبصره 1- افراد موضوع بندهای(ج)،(د)،(ه‍)،(و)،(ز)،(ح)،و(ط)این ماده که از افراد مسلمان و خوش‌سابقه استان مربوطه بوده و حداقل هفت سال تجربه در حرفه مربوطه خود داشته باشند به پیشنهاد شورای هماهنگی استان و حکم رئیس کل منصوب خواهند شد و عزل آنان توسط رئیس کل خواهد بود.حداکثر یک نفر از افراد مذکور با شرایط ذکر شده میتوانند افراد متدین به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باشند.
تبصره 2- افراد موضوع بندهای(ز)،(ح)و(ط)در بررسی پرونده‌هایی که به تشخیص رئیس شورای هماهنگی استان مربوط به رشته آنها میشود عضو هیأت تجدید نظر انتظامی خواهند بود.
ماده 37 - آراء هیأت‌های تجدید نظر انتظامی پزشکی استان تا حد مجازاتهای بندهای (الف)،(ب)و(ج)تبصره(1)ماده (28)قطعی است.
ماده 38 - به منظور رسیدگی به اعتراضات و شکایات اشخاص(حقیقیحقوقی)از طرز کار هیأت‌های بدوی و تجدید نظر انتظامی موضوع مواد(35)و(36)این قانون،نظارت عالیه بر کار هیأت‌های بدوی و تجدید نظر انتظامی و ایجاد هماهنگی بین آنها و تجدید نظر در احکام صادره از سوی هیأت‌های تجدید نظر انتظامی،هیأت‌های عالی انتظامی با ترکیب زیر در سازمان مرکزی نظام پزشکی تشکیل میگردد:
الفیک نفر از قضات باتقوی و باتجربه با معرفی رئیس قوه قضائیه.
ب‌رئیس سازمان پزشکیقانونی کشور یا نماینده تام الاختیار وی.
ج‌پنج نفر از پزشکان متخصص،مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه.
دیک نفر از دندانپزشکان مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه.
هیک نفر از دکترهای داروساز مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه.
ویک نفر از متخصصین و یا دکترهای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی مسلمان و خوش سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه.
زیک نفر از لیسانسیه‌ها یا بالاتر پروانه‌دار گروه پزشکی مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه.
حیک نفر پرستار به پیشنهاد سازمان نظام پرستاری.
طیک نفر از لیسانسیه‌ها یا بالاتر مامایی مسلمان و خوش‌سابقه با تجربه کاری حداقل هفت سال در حرفه مربوطه.
حداکثر یک نفر از افراد مذکور در بندهای فوق میتوانند از بین افراد متدین به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با شرایط مذکور باشند.
تبصره 1- شورای عالی میتواند مسؤولیت رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته پزشکی چند شهرستان را به یک هیأت بدوی انتظامی محول و واگذار نماید.
تبصره 2- افراد مذکور در بندهای(ج)،(د)،(ه‍(،(و)،(ز)،(ح)و(ط)این ماده با پیشنهاد رئیس کل سازمان و تصویب شورای عالی نظام پزشکی با حکم رئیس کل سازمان برای مدت چهار سال منصوب میگردند.عزل آنها قبل از انقضاء مدت چهار سال با رئیس کل سازمان خواهد بود و تجدید انتخاب آنها برای دوره‌های بعدی بلا اشکال است.
تبصره 3- حضور افراد مذکور در بندهای(ز)،(ح)و(ط)در بررسی پرونده‌هایی که به تشخیص رئیس هیأت عالی انتظامی به رشته آنها مربوط میباشد در هیأت عالی الزامی خواهد بود.
ماده 39 - با رأی شورای عالی سازمان حداکثر تا پنج شعبه از هیأت‌های بدوی و تجدید نظر عالی انتظامی قابل تشکیل خواهد بود.
ماده 40 - چنانچه رئیس کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران آرای قطعی هیأت‌های بدوی و تجدید نظر انتظامی استان را خلاف قانون تشخیص دهد میتواند از نظر هیأت عالی درخواست بررسی مجدد نماید.رأی هیأت عالی قطعی است.
تبصره(الحاقی 1384)- آراء قطعی هیأت‌های بدوی،تجدید نظر و هیأت عالی انتظامی نظام پزشکی،ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ،قابل تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر استان میباشد.
ماده 41 - هیأت‌های بدوی انتظامی نظام پزشکی هریک از شهرستانها موظفند نظر مشورتی کارشناسی و تخصصی خود را نسبت به هریک از پرونده‌های مربوط به رسیدگی به اتهام بزه ناشی از حرفه صاحبان مشاغل پزشکی در اختیار دادگاهها و دادسراهای شهرستان مربوطه قرار دهند.
تبصره 1- اعلام نظر کارشناسی و تخصصی مشورتی هیأت‌های بدوی انتظامی نظام پزشکی هریک از شهرستانها به دادگاهها و دادسراهای ذی ربط پیرامون پرونده‌های مربوط به رسیدگی به اتهام بزه ناشی از حرفه صاحبان مشاغل پزشکی نباید بیش از دو ماه از تاریخی که دادگاهها و دادسراهای شهرستان مربوطه درخواست مینمایند بگذرد.
تبصره 2- دادگاهها و دادسراهای جمهوری اسلامی ایران در هریک از شهرستانها باید حداقل چهل و هشت ساعت قبل از احضار و جلب هریک از صاحبان مشاغل پزشکی به دادگاه و یا دادسرا به خاطر رسیدگی به اتهام بزه ناشی از حرفه صاحبان مشاغل پزشکی مراتب را به اطلاع هیأت بدوی انتظامی نظام پزشکی شهرستان مربوطه برسانند.
ماده 42 - شورای عالی نظام پزشکی به منظور اجرای هرچه بهتر وظائف سازمان مقرر در این قانون میتواند کمیسیونهای تخصصی مشورتی تشکیل دهد که نوع کمیسیون و ترکیب و نحوه کار آنها طبق دستورالعملی خواهد بود که توسط رئیس کل سازمان تهیه و به تصویب شورای عالی نظام پزشکی خواهد رسید.
ماده 43 - اعتبار مورد نیاز برای اجرای این قانون از محل‌های زیر تأمین میگردد:
الف‌اعتبارات و داراییهای موجود در سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران و نظام پزشکی شهرستانها.
ب‌حق عضویت سالانه اعضاء سازمان نظام پزشکی.
جکمکهای اختیاری دولت و مؤسسات و افراد داوطلب.
دتأمین اعتبار از منابعی که بر اثر فعالیتهای موضوع این قانون و یا مصوب شورای عالی استحصال میگردد.
ماده 44 - کلیه آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به اجرای این قانون توسط شورای عالی تهیه و تا قبل از تصویب نهایی آن،آیین‌نامه‌های قبلی به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده 45 - وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی میتواند تمام و یا بخشی از مسؤولیتهای خود در رابطه با آموزش مداوم جامعه پزشکی،برگزاری امتحانات در سطوح مختلف،ارزشیابی و نظارت به امور آموزش و درمان را به سازمان نظام پزشکی واگذار نماید.در صورت تحقق این امر اعتبارات مربوطه به سازمان پرداخت خواهد شد.
ماده 46 - ساختار و تشکیلات سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران و تشکیلات تفصیلی آن و مقررات استخدامی کارکنان سازمان به پیشنهاد رئیس کل به تصویب شورای عالی سازمان خواهد رسید و کلیه امور اجرائی و اداری سازمان بر اساس تشکیلات مصوب انجام خواهد شد.
ماده 47 - تمام و یا آن قسمت از قوانین که مغایر با این قانون است ملغی الاثر میباشد و آیین‌نامه‌ها و ضوابط قبلی که با این قانون مغایرت نداشته باشد تا تصویب آیین‌نامه و ضوابط جدید به قوت خود باقی است.
2(1)