آیین‌نامه کار زندانیان،با اولویت حرفه آموزی،موضوع بند(ب) ماده (190)قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران


مصوب 1379/11/26
ماده 1 - تعاریف:اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه،با مفاهیم زیر به کار رفته‌اند:
الف‌سازمان:سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور میباشد.
ب‌آیین‌نامه سازمان:آیین‌نامه قانونی و مقررات اجرائی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشورمصوب 1372 -میباشد.
جکارگاه‌های تحت پوشش سازمان و یا کارگاه‌های محل حرفه‌آموزی زندانیان:مؤسسات صنعتی،کشاورزی،خدماتی و نظائر آن میباشند که وابسته به سازمان بوده و با امکانات لازم از طریق سرمایه‌گذاری بخش دولتی و خصوصی و یا تعاونی،برای کارآموزی و اشتغال به کار زندانیان در داخل یا خارج از زندان‌ها تأسیس شده و یا میشوند.
دزندانیان کارآموز:به زندانیانی گفته میشود که برای کسب مهارت‌های فنی در دوره‌های آموزش فنیوحرفه‌ای شرکت مینمایند.
هزندانیان شاغل:به زندانیانی اطلاق میشود که به طور داوطلب در کارگاه‌های موضوع این آیین‌نامه حسب نظر شورای طبقه‌بندی زندانیان،موضوع ماده (73)و بند(ب)ماده (74) آیین‌نامه سازمان و مقررات مربوط مشغول به کار میباشند.بدیهی است کار در زندان به هیچ وجه الزامی نیست.
ودوره‌های آموزش فنیوحرفه‌ای:به دوره‌هایی اطلاق میشود که به منظور آموزش مهارت فنیوحرفه‌آموزی زندانیان کارآموز برقرار میگردد.
زدستمزد:وجوهی است که حسب مقررات مربوط سازمان تعیین و به زندانیان شاغل پرداخت میگردد.
ماده 2 - برنامه دوره‌های حرفه‌آموزی با توجه به نیازها و امکانات موجود و قابلیت‌های استان و لحاظ علاقه‌مندی و ذوق زندانیان در هر استان تهیه و پس از تصویب معاونت خودکفایی،اشتغال و حرفه‌آموزی سازمان با همکاری سازمان آموزش فنیوحرفه‌ای کشور، سازمان صنایع دستی ایران و سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوط،به اجراء درخواهد آمد.
تبصره- سازمان به منظور تدریس در دوره‌های آموزش فنیوحرفه‌ای،حتی الامکان از مربیان واجد شرایط معرفی شده از سوی دستگاه‌های اجرائی ذی ربط استفاده خواهد کرد.
ماده 3 - زندانیان داوطلب پس از انجام آزمایش‌های لازم و تشخیص استعداد و ذوق و تخصص آنها،حسب نظر شورای طبقه‌بندی زندانیان،متناسب با امکانات و ظرفیت‌های موجود جهت شرکت در دوره‌های حرفه‌آموزی و اشتغال به کار در کارگاه‌های تحت پوشش سازمان انتخاب میگردند.
ماده 4 - کلیه هزینه‌های برگزاری دوره‌های آموزشی،از قبیل تجهیزات و ابزار و مواد مصرفی مورد نیاز،حق الزحمه مربیان و سایر هزینه‌های مرتبط در حد وظائف قانونی سازمان آموزش فنیوحرفه‌ای کشور برای سایر اقشار جامعه،از سوی آن سازمان تأمین میگردد.در صورتی که امکانات و ظرفیت‌های فنی سازمان آموزش فنیوحرفه‌ای پاسخگوی نیاز حرفه‌آموزی زندانیان نباشد،سازمان امکانات لازم را تأمین خواهد نمود.
ماده 5 - سازمان آموزش فنیوحرفه‌ای کشور در پایان هر دوره حرفه‌آموزی از زندانیان آموزش‌دیده مطابق با استانداردهای ملی آزمون به عمل آورده و به کسانی که موفق به کسب نمره قبولی گردند،گواهینامه مهارت فنیوحرفه‌ای،بدون اشاره به زندانی بودن آنان با انجام تشریفات خاص که جنبه تشویق و بازگشت به یک زندگی سالم و شرافتمندانه داشته باشد، اعطا مینماید.
تبصره- زندانیان دارای مهارت و تخصص که فاقد گواهینامه مهارت فنیوحرفه‌ای میباشند میتوانند با معرفی مسؤول اشتغال حرفه‌آموزی زندان در آزمون‌هایی که در پایان دوره‌های آموزشی و یا به طور جداگانه برگزار میگردد شرکت نمایند و در صورت کسب حد نصاب لازم از مزایا و امتیازات مقرر در این ماده بهره‌مند شوند.
ماده 6 - نحوه اعزام زندانیان شاغل و کارآموز به کارگاه‌های تحت پوشش سازمان و همچنین نحوه اداره کارگاه‌های مزبور مطابق مقررات فصل پنجم آیین‌نامه سازمان خواهد بود.
تبصره 1- زندانیان شاغل و کارآموز در طول مدت اشتغال به کار و کارآموزی فقط تابع مقررات این آیین‌نامه و سایر آیین‌نامه‌های مربوط به سازمان بوده و موظفند علاوه بر حسن انجام کار و رعایت موازین اخلاقی و شؤونات اسلامی،مقررات مربوط به امور زندان،کارگاه‌های تحت پوشش سازمان،دوره‌های کارآموزی را رعایت نمایند.
تبصره 2- مسؤولان مربوط در مؤسسات محل کار در هر مقطع میتوانند از ادامه کارآموزی و اشتغال به کار آن دسته از زندانیانی که رعایت مقررات و ضوابط را نمینمایند، ممانعت به عمل آورده و مراتب را حسب مورد به مراجع ذی صلاح در زندان گزارش نمایند.
ماده 7 - میزان دستمزد زندانیان شاغل و چگونگی پرداخت آن وفق مقررات فصل پنجم آیین‌نامه سازمان به تناسب درجه مهارت و کاردانی هریک از آنان و میزان و نوع کاری که انجام میدهند تعیین میگردد.
ماده 8 - ساعات کار زندانیان شاغل هشت ساعت در روز میباشد.در صورت تمایل زندانی با موافقت مرکز مربوط تا سقف چهار ساعت دیگر نیز قابل افزایش میباشد.
تبصره 1- زندانیان شاغل میتوانند در اوقات فراغت خود مطابق مقررات فصل پنجم آیین‌نامه سازمان به کارهای هنری بپردازند.
تبصره 2- اشتغال به کار زندانیان در ایام تعطیلات رسمی کشور،در مقابل پرداخت چهل درصد(40%)اضافه بر مزد روزانه انجام میگیرد.
ماده 9 - سازمان موظف است در جهت رعایت نکات ایمنی کار از سوی زندانیان شاغل و کارآموز و مسؤولان مربوط،ترتیبات لازم برای توجیه و آشناسازی زندانیان شاغل و کارآموز نسبت به مقررات بهداشت حرفه‌ای و حفاظت و ایمنی کار را فراهم نماید.
تبصره- مسؤولان کارگاه‌ها و مؤسسات محل اشتغال به کار و حرفه‌آموزی زندانیان با کارشناسان بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار و همچنین بازرسان حوزه معاونت امور اشتغال، خودکفایی و حرفه‌آموزی سازمان،همکاری لازم را به عمل خواهند آورد.
ماده 10 - سازمان موظف است کلیه زندانیان شاغل را بیمه حوادث ناشی از کار نماید و حق بیمه حوادث ناشی از کار به موجب مقررات پیش‌بینیشده در آیین‌نامه سازمان،تأمین میگردد.
ماده 11 - در صورت رضایت از نحوه حضور و غیاب،اخلاق و رفتار و عملکرد،زندانیان شاغل و کارآموز به پیشنهاد مسؤولان مربوط میتوانند از حداکثر امتیازات پیش‌بینی شده در آیین‌نامه سازمان بهره‌مند شوند.
تبصره- به منظور حضور مؤثر و سازنده زندانیان شاغل در عرصه اجتماع و حذف سوء پیشینه از سجل کیفری آنان،سازمان وفق مقررات مذکور در آیین‌نامه کمیسیون عفو و بخشودگیمصوب 1371-اقدامات لازم را به عمل میآورد.
2(3)