کنوانسیون وین درباره روابط کنسولی
دول طرف کنوانسیون حاضر:با تذکار اینکه روابط کنسولی از دیرباز بین ملل برقرار بوده و با معرفت به مقاصد و اصول منشور ملل متحد درباره تساوی مطلق دولتها و حفظ صلح و امنیت بین المللی و توسعه روابط دوستانه بین ملل،با توجه به اینکه کنفرانس ملل متحد درباره روابط و مصونیتهای دیپلماتیک«کنوانسیون وین درباره روابط دیپلماتیک»را که از تاریخ 18 آوریل 1961 برای امضاء مفتوح گردید تصویب نموده است.با اعتقاد به اینکه یک کنوانسیون بین المللی درباره روابط و مزایا و مصونیتهای کنسولی نیز در بهبود مناسبات دوستانه بین ملتها هرچند طرز و اساس حکومت و اصول اجتماعی آنها تفاوتهایی با یکدیگر داشته باشد مؤثر خواهد بود.با تصدیق به اینکه منظور از مزایا و مصونیتهای مذکور منتفع ساختن افراد نیست،بلکه مراد تأمین حسن اجرای وظائف آنها در پستهای کنسولی به نام دول متبوع آنهاست.با تأکید این نکته که در مورد مسائلی که ضمن مقررات این کنوانسیون صریحا تعیین تکلیف نشده است،قواعد و عرف و عادت حقوق بین الملل همچنان حاکم خواهد بود،نسبت به مواد زیر توافق نمودند:
الفاصطلاح«پست کنسولی»یعنی سرکنسولگری یا کنسولگری یا کنسولیاری یا نمایندگی کنسولی.
باصطلاح«حوزه کنسولی»یعنی ناحیهای که برای انجام وظائف کنسولی به یک پست کنسولی اختصاص داده شده است.
جاصطلاح«رئیس پست کنسولی»یعنی شخصی که مأمور انجام وظیفه در این سمت میباشد.
داصطلاح«مأمور کنسولی»یعنی هر شخصی(من جمله رئیس پست کنسولی)که در این سمت عهدهدار انجام وظائف کنسولی است.
هاصطلاح«کارمند کنسولی»یعنی هر شخصی که در دوائر اداری یا فنی یک پست کنسولی به خدمت گمارده شده است.
واصطلاح«خدمه»یعنی هر شخصی که برای انجام امور خانگی پست کنسولی استخدام شده است.
زاصطلاح«اعضاء پست کنسولی»یعنی مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی و خدمه کنسولگری.
حاصطلاح«کارکنان»کنسولی یعنی مأموران کنسولی(به غیر از رئیس پست کنسولی)و کارمندان کنسولی و خدمه کنسولگری.
طاصطلاح«خدمتکار شخصی»یعنی کسیکه منحصرا به خدمت شخصی یکی از اعضاء پست کنسولی گماشته شده است.
یاصطلاح«اماکن کنسولی»یعنی ابنیه و یا قسمتهایی از ابنیه و زمین متصل به آنکه مالک آن هرکه باشد،منحصرا برای انجام مقاصد پست کنسولی مورد استفاده قرار میگیرد.
کاصطلاح«بایگانی کنسولی»شامل کلیه اوراق و اسناد و مکاتبات و کتابها و فیلمها و نوارهای ضبط صوت و دفاتر پست کنسولی به انضمام رمز و مفتاح و کارتهای اندکس و هر نوع اثاثه که برای حفاظت و نگهداری آنها به کار برده شود،خواهد بود.
2-مأموران کنسولی بر دو دستهاند:مأموران کنسولی کاریری و مأموران کنسولی افتخاری.مقررات فصل دوم کنوانسیون حاضر ناظر است به پستهای کنسولی که مأموران کنسولی کاریری در رأس آنها قرار دارند و مقررات فصل سوم ناظر است به پستهای کنسولی که مأموران کنسولی افتخاری در رأس آنها قرار دارند.
3-وضع خاص اعضاء پست کنسولی که تبعه دولت پذیرنده بوده یا به طور دائم مقیم قلمرو آن دولت باشند مشمول مقررات ماده 71 کنوانسیون حاضر خواهد بود.
فصل اولروابط کنسولی به طور کلی
قسمت اولاستقرار و اداره روابط کنسولی
2-رضایت با برقراری روابط دیپلماتیک بین دو دولت متضمن رضایت به استقرار روابط کنسولی نیز میباشد،مگر آنکه به نحو دیگری مقرر شود.
3-قطع روابط دیپلماتیک به خودی خود موجب قطع روابط کنسولی نمیگردد.
وظائف کنسولی به وسیله پستهای کنسولی انجام میگیرد.مأموریتهای دیپلماتیک نیز طبق مقررات این کنوانسیون وظائف کنسولی را انجام میدهند.
1-پست کنسولی را نمیتوان بدون رضایت دولت پذیرنده در سرزمین آن دولت تأسیس کرد.
2-مقر پست کنسولی و طبقه و حوزه کنسولی آن از طرف دولت فرستنده تعیین میشود و منوط به تصویب دولت پذیرنده خواهد بود.
3-تغییرات بعدی در مقر پست کنسولی یا طبقه و یا حوزه کنسولی آن از طرف دولت فرستنده فقط با موافقت دولت پذیرنده میسر خواهد بود.
4-هرگاه یک سرکنسولگری یا کنسولگری بخواهد در محلی غیر از محل استقرار خود کنسولیاری یا نمایندگی کنسولی تأسیس کند باید رضایت دولت پذیرنده را جلب نماید.
5-برای افتتاح یک دفتر تابع یک کنسولگری موجود،در محلی غیر از مقر کنسولگری رضایت صریح و قبلی دولت پذیرنده لازم خواهد بود.
وظائف کنسولی عبارتست از:
الفحفظ منافع دولت فرستنده و اتباع آن،اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی در قلمرو دولت پذیرنده،تا حد مجاز در حقوق بین الملل.
بکمک به توسعه مناسبات بازرگانی و اقتصادی و فرهنگی و علمی بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده و بسط روابط دوستانه بین دو دولت به هر طریق دیگر در حدود مقررات این کنوانسیون.
جاستحضار از اوضاع و تحولات بازرگانی و اقتصادی و فرهنگی و علمی دولت پذیرنده با استفاده از کلیه وسائل مشروع و گزارش آن به حکومت دولت فرستنده و همچنین دادن اطلاعات به اشخاص ذی نفع.
دصدور گذرنامه و اسناد مسافرت جهت اتباع دولت فرستنده و صدور روادید یا اسناد مربوط برای اشخاصی که میخواهند به قلمرو دولت فرستنده مسافرت کنند.
هکمک و مساعدت به اتباع دولت فرستنده اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی.
واقدام به عنوان سردفتر رسمی و مأمور ثبت احوال و سمتهای مشابه و همچنین اجرای بعضی از اعمال اداری،تا حدی که قوانین و مقررات،دولت پذیرنده با آن تناقض نداشته باشد.
زحفظ منافع اتباع دولت فرستنده،اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی در مورد ارث در سرزمین دولت پذیرنده،طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده.
ححفظ منافع صغار و محجورینی که تبعه دولت فرستنده میباشند،در حدود قوانین و مقررات دولت پذیرنده،به خصوص در مواردی که قیمومت و یا سرپرستی در خصوص این قبیل اشخاص لازم باشد.
طبا رعایت رویه و عرف جاری دولت پذیرنده،نمایندگی از طرف اتباع دولت فرستنده یا اتخاذ ترتیبات به منظور تأمین نمایندگی لازم برای آنها نزد محاکم و یا نزد سایر مقامات دولت پذیرنده،به منظور درخواست اتخاذ تدابیر موقتی بر طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده،برای حفظ حقوق و منافع اتباع مزبور،هنگامی که به علت غیبت یا علل دیگر قادر نباشند در موقع مقتضی از منافع و حقوق خود دفاع نمایند.
یارسال اسناد قضائی و غیر قضائی یا اجرای نیابت قضائی بر طبق موافقتنامههای بین المللی معتبر یا در صورتی که چنین موافقتنامههایی موجود نباشد به هر نحو دیگری که با قوانین و مقررات دولت پذیرنده منطبق باشد.
کاعمال حقوق کنترل و بازرسی مقرر در قوانین و مقررات دولت فرستنده نسبت به ناوهای دریایی و کشتیهای رودخانهای که تابعیت دولت فرستنده را دارند و هواپیماهایی که نزد آن دولت به ثبت رسیده است و،همچنین نسبت به کارکنان ناوها و کشتیها و هواپیماهای مزبور.
لرسانیدن کمک به ناوها و کشتیها و هواپیماهای مذکور در بند«ک»این ماده و به کارکنان آنها و همچنین اخذ اظهارنامههای مربوط به مسافرت ناوها و کشتیهای مزبور و بررسی و مهر کردن اسناد مسافرتی آنها بدون لطمه به اختیارات مقامات دولت پذیرنده و انجام تحقیقات درباره وقایعی که طی مسافرت دریایی رخ داده و حل هر نوع اختلاف بین ناخدا و افسران و ملوانان تا آنجا که قوانین و مقررات دولت فرستنده اجازه دهد.
مانجام هر وظیفه دیگری که دولت فرستنده به عهده یک پست کنسولی محول نموده باشد و قوانین و مقررات دولت پذیرنده آنها را منع نکرده و یا مورد ایراد دولت پذیرنده نباشد و یا وظائفی که در موافقتنامههای بین المللی معتبر موجود بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده ذکر شده است.
مأمور کنسولی میتواند،در شرایط خاص،با موافقت دولت پذیرنده وظائف کنسولی خود را خارج از حوزه کنسولی خود انجام دهد.
با اعلام لازم به دولت پذیرنده،پست کنسولی دولت فرستنده میتواند به نفع یک دولت ثالث وظائف کنسولی را در قلمرو دولت پذیرنده انجام دهد مگر آنکه دولت پذیرنده با این امر مخالفت نماید.
1-رؤسای پستهای کنسولی به چهار طبقه زیر تقسیم میشوند:
الفسرکنسولها
بکنسولها
جکنسولیارها
دنمایندگان کنسولی
2-بند یک ماده حاضر به هیچ وجه حق هیچیک از طرفهای متعاهد را در تعیین و نامگذاری مأموران کنسولی،به استثناء رؤسای پستهای کنسولی محدود نمیسازد.
1-رؤسای پستهای کنسولی از طرف دولت فرستنده منصوب و جهت انجام وظائف خود از طرف دولت پذیرنده،پذیرفته میشوند.
2-مشروط به مقررات کنوانسیون حاضر،نحوه انتصاب و پذیرش رئیس پست کنسولی به ترتیب طبق قوانین و مقررات و عرف دولت فرستنده و دولت پذیرنده تعیین میگردد.
1-برای رئیس پست کنسولی از طرف دولت فرستنده در مورد هر انتصاب حکم مأموریت یا سندی مشابه صادر میشود که مؤید سمت او بوده و معمولا حاوی نام و نام خانوادگی و طبقه و رتبه او و حوزه کنسولی و مقر پست کنسولی میباشد.
2-دولت فرستنده حکم مأموریت یا سند مشابه آن را از مجرای دیپلماتیک یا از هر طریق مناسب دیگر برای حکومت دولتی که رئیس پست کنسولی در سرزمین آن باید انجام وظیفه کند ارسال خواهد داشت.
3-در صورت موافقت دولت پذیرنده دولت فرستنده میتواند به جای حکم مأموریت یا سند مشابه آن،اعلامیهای حاوی نکات مذکور در بند یک این ماده به دولت پذیرنده ارسال دارد.
1-رئیس پست کنسولی،به موجب اجازهنامهای که از جانب دولت پذیرنده صادر و به هر شکل که باشد روانامه نامیده میشود برای انجام وظائف خود پذیرفته میشود.
2-دولتی که از صدور روانامه خودداری مینماید ملزم به ارائه دلائل امتناع خود به دولت فرستنده نمیباشد.
3-مشروط به مقررات مواد 13 و 15،رئیس پست کنسولی نمیتواند قبل از دریافت روانامه شروع به انجام وظائف خود نماید.
در انتظار صدور روانامه،رئیس پست کنسولی میتواند جهت انجام وظائف خود به طور موقت پذیرفته شود.در این صورت مقررات کنوانسیون حاضر مجری خواهد بود.
به مجرد آنکه رئیس پست کنسولی جهت انجام وظائف خود،حتی به طور موقت،پذیرفته شوددولت پذیرنده موضوع را بلافاصله به اطلاع مقامات ذی صلاحیت حوزه کنسولی مربوط خواهد رسانید. به علاوه دولت پذیرنده تدابیر لازم به منظور اینکه رئیس پست کنسولی بتواند وظائف محول را انجام داده و از مزایای پیشبینیشده در مقررات کنوانسیون حاضر برخوردار گردد اتخاذ خواهد نمود.
1-هرگاه رئیس پست کنسولی قادر به انجام وظائف خود نبوده یا پست او بلا متصدی باشد ممکن است یک متصدی موقتا به عنوان رئیس پست کنسولی کفالت نماید.
2-نام و نام خانوادگی متصدی موقت پست کنسولی توسط مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده یا اگر دولت مزبور چنین مأموریتی نزد دولت پذیرنده نداشته باشد.توسط رئیس پست کنسولی یا در صورتی که او قادر به انجام این کار نباشد،به وسیله هر مقام صلاحیتدار دولت فرستنده به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا مقامی که از طرف آن وزارتخانه تعیین شده اعلام میگردد.معمولا این اعلام قبلا انجام میشود.دولت پذیرنده میتواند پذیرش شخصی را به عنوان متصدی موقت پست کنسولی،در صورتی که شخص مزبور مأمور دیپلماتیک و یا مأمور کنسولی دولت فرستنده در دولت پذیرنده نباشد،منوط به رضایت خود نماید.
3-مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده متصدی موقت پست کنسولی را مورد مساعدت و حمایت خود قرار خواهند داد و در مدت تصدی مقررات این کنوانسیون به همان نحو که شامل حال رئیس پست کنسولی مربوطه میگردد در مورد او مجری خواهد بود.لیکن دولت پذیرنده ملزم به اعطاء تسهیلات و مزایا و مصونیتهایی که برخورداری از آنها از طرف رئیس پست کنسولی منوط به شرایطی است که متصدی موقت پست کنسولی واجد این شرایط نیست نخواهد بود.
4-در صورتی که یکی از اعضاء دیپلماتیک مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده،طبق شرایط پیشبینیشده در بند(1)این ماده توسط دولت فرستنده به سمت متصدی موقت پست کنسولی برگزیده میشود،مشروط به اینکه این امر مورد اعتراض دولت پذیرنده واقع نشود،کماکان از مصونیتها و مزایای دیپلماتیک برخوردار خواهد بود.
1-تقدم رؤسای پستهای کنسولی در هر طبقه به ترتیب تاریخ اعطاء روانامه خواهد بود.
2-مع ذلک هرگاه رئیس یک پست کنسولی پیش از دریافت روانامه برای انجام وظائف خود به طور موقت پذیرفته شود،حق تقدم او طبق تاریخ پذیرش موقت تعیین خواهد شد و این حق بعد از اعطاء روانامه محفوظ خواهد ماند.
3-ترتیب تقدم بین دو یا چند رئیس پست کنسولی که در یک تاریخ روانامه یا پذیرش موقت دریافت داشتهاند طبق تاریخی که حکم مأموریت یا اسناد مشابه یا اعلامیه انتصاب (مذکور در بند 3 ماده 11)به دولت پذیرنده تقدیم شده،تعیین میگردد.
4-متصدیان موقت پستهای کنسولی از نظر تقدم بعد از تمام رؤسای پستهای کنسولی قرار میگیرند ولی تقدم بین خود آنها طبق تاریخی خواهد بود که در آن تاریخ بنا بر اعلامیهای که به موجب بند(2)ماده 15 داده میشود به عنوان متصدی موقت پست کنسولی مشغول انجام وظیفه شدهاند.
5-مأموران کنسولی افتخاری که ریاست پستهای کنسولی را به عهده دارند در هر طبقه پس از رؤسای کاریری پستهای کنسولی قرار میگیرند و ترتیب تقدم آنها طبق مقررات بندهای فوق خواهد بود.
6-رؤسای پستهای کنسولی بر مأموران کنسولی که چنین مقامی را ندارند مقدم خواهند بود.
1-در قلمرو دولتی که دولت فرستنده در آن مأموریت دیپلماتیک نداشته و مأموریت دیپلماتیک دولت ثالثی نیز نمایندگی آن را به عهده ندارد مأمور کنسولی میتواند با رضایت دولت پذیرنده و بدون آنکه در وضع کنسولی او تغییری حاصل شود به انجام اعمال دیپلماتیک مجاز گردد.انجام اعمال دیپلماتیک توسط یک مأمور کنسولی به هیچ وجه حق تقاضای استفاده از مزایا و مصونیتهای دیپلماتیک را به او نمیدهد.
2-مأمور کنسولی میتواند،پس از اعلام به دولت پذیرنده،نمایندگی دولت فرستنده را در هر یک از سازمانهای بین الدول عهدهدار گردد،در این سمت مأمور حق برخورداری از مزایا و مصونیتهایی را که به موجب عرف بین المللی یا به موجب موافقتنامههای بین المللی به چنین نمایندهای اعطاء میگردد،خواهد داشت.لیکن در مورد انجام وظائف کنسولی توسط او،از مصونیت قضائی بیش از آنچه که به موجب کنوانسیون حاضر به یک مأمور کنسولی اعطاء میشود،برخوردار نخواهد بود.
دو یا چند دولت میتوانند با رضایت دولت پذیرنده شخص واحدی را به عنوان مأمور کنسولی خود نزد دولت پذیرنده منصوب نمایند.
1-مشروط به رعایت مقررات مواد 20،22 و 23 دولت فرستنده در انتخاب کارکنان کنسولی آزاد است.
2-دولت فرستنده در مهلت کافی نام و نام خانوادگی و طبقه و رتبه کلیه مأموران کنسولی به جز رؤسای پست کنسولی را به دولت پذیرنده اعلام مینماید.تا این دولت بتواند در صورت تمایل،حقوقی را که به موجب بند 3 ماده 23 به او اعطاء شده است،اعمال کند.
3-در صورتی که قوانین و مقررات دولت فرستنده ایجاب کند،این دولت میتواند جهت یک مأمور کنسولی که رئیس پست کنسولی نباشد،از دولت پذیرنده تقاضای صدور روزنامه نماید.
4-هرگاه قوانین و مقررات دولت پذیرنده ایجاب کند،این دولت میتواند به مأمور کنسولی که رئیس پست کنسولی نباشد روانامه اعطاء نماید.
در صورت عدم توافق سریع نسبت به تعداد کارکنان پست کنسولی دولت پذیرنده میتواند خواستار شود که تعداد کارکنان کنسولی با توجه به اوضاع و مقتضیات حوزه کنسولی و با توجه به نیازمندیهای پست کنسولی از حدودی که خود معقول و متعارف تلقی میکند تجاوز ننماید.
ترتیب تقدم مأموران کنسولی یک پست کنسولی و تغییراتی که در آن ایجاد شود توسط مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده یا،اگر دولت مزبور مأموریت دیپلماتیک نزد دولت پذیرنده نداشته باشد،توسط رئیس پست کنسولی مربوط به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی که از طرف آن وزارت تعیین گردیده اعلام خواهد شد.
1-مأموران کنسولی علی الاصول باید تابعیت دولت فرستنده را دارا باشند.
2-مأموران کنسولی را نمیتوان جز با رضایت صریح دولت پذیرنده از بین اتباع آن دولت انتخاب نمود.دولت پذیرنده میتواند در هر موقع رضایت خود را مسترد دارد.
3-دولت پذیرنده میتواند همین حق را در مورد اتباع دولت ثالثی که تابعیت دولت فرستنده را ندارند،برای خود حفظ کند.
1-دولت پذیرنده میتواند در هر زمان به دولت فرستنده اطلاع دهد که یکی از مأموران کنسولی را شخصی نامطلوب میداند یا هریک از کارکنان دیگر کنسولی را غیر قابل قبول میشمارد در این صورت دولت فرستنده حسب مورد شخص مورد نظر را فرا خوانده یا به مأموریت او در آن پست کنسولی پایان میدهد.
2-اگر دولت فرستنده از انجام تعهدات ناشی از بند اول این ماده امتناع ورزد و یا این تعهدات را در ظرف مهلتی معقول انجام ندهد،دولت پذیرنده میتواند حسب مورد روانامه شخص مورد نظر را لغو کند،یا دیگر او را جزء کارکنان پست کنسولی تلقی ننماید.
3-شخصی که به عنوان عضو یک پست کنسولی منصوب میگردد ممکن است قبل از ورود به سرزمین دولت پذیرنده یا اگر در سرزمین این دولت باشد پیش از اشتغال به وظائف خود در پست کنسولی،غیر قابل قبول اعلام گردد.در این صورت دولت فرستنده انتصاب او را لغو خواهد کرد.
4-در موارد مذکور در بندهای 1 و 3 ماده حاضر دولت پذیرنده ملزم به ارائه دلائل تصمیم خود به دولت فرستنده نمیباشد.
1-مراتب زیر به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی که توسط آن وزارت تعیین میشود اعلام خواهد شد:
الفانتصاب اعضاء پست کنسولی،ورود آنها پس از انتصاب به پست کنسولی،عزیمت قطعی و یا خاتمه مأموریت آنها و همچنین هر نوع تغییرات مربوط به وضع و موقعیت آنها که ممکن است طی انجام وظائف کنسولی روی دهد.
بورود و عزیمت قطعی شخصی از افراد خانواده یکی از اعضاء پست کنسولی که اهل خانه او باشد و همچنین در صورت اقتضاء اینکه شخصی در شمار افراد خانواده یکی از اعضاء پست کنسولی درآمده یا از آن خارج شده است.
جورود و عزیمت قطعی خدمتکاران شخصی و در صورت اقتضاء اتمام دوره خدمت آنها در این سمت.
داستخدام و خاتمه دادن به خدمت اشخاصی که به عنوان عضو پست کنسولی یا به عنوان خدمتکار شخصی در قلمرو دولت پذیرنده اقامت دارند و از مزایا و مصونیتها برخوردارند.
2-هربار که ممکن باشد قبلا هم،ورود و عزیمت قطعی باید اعلام گردد.
قسمت دومخاتمه مأموریت کنسولی
وظائف یک عضو پست کنسولی از جمله در موارد زیر خاتمه میپذیرد.
الفبا اعلام دولت فرستنده به دولت پذیرنده دائر بر اینکه مأموریت او پایان یافته است.
ببا لغو روانامه.
جبا اعلام دولت پذیرنده به دولت فرستنده مبنی بر اینکه دولت پذیرنده دیگر عضو مزبور را جزو کارکنان کنسولی محسوب نمیدارد.
دولت پذیرنده حتی هنگام بروز منازعات مسلحانه به اعضاء پست کنسولی و به خدمتکاران شخصی غیر از آنهایی که تابعیت دولت پذیرنده را دارند و همچنین به افراد خانوادههایشان که اهل خانه آنها هستند بدون توجه به تابعیت آنان فرصت و تسهیلات لازم را خواهد داد تا بتوانند مقدمات عزیمت خود را فراهم آورده و پس از خاتمه خدمتشان در اولین فرصت ممکن سرزمین دولت پذیرنده را ترک کنند.دولت پذیرنده به ویژه در صورت احتیاج وسائل حملونقل لازم جهت خود آنها و اموالشان را،به غیر از اموالی که در سرزمین دولت پذیرنده تهیه شده و صدور آن به هنگام خروج ممنوع است،در اختیار آنها قرار خواهد داد.
1-در صورت قطع روابط کنسولی بین دو دولت:
الفدولت پذیرنده حتی در صورت بروز منازعات مسلحانه اماکن کنسولی و اموال پست کنسولی و بایگانی کنسولی را مورد حمایت و حفاظت قرار خواهد داد.
بدولت فرستنده میتواند حفاظت از اماکن کنسولی و اموال موجود در آن و بایگانی کنسولی را به عهده دولت ثالثی که مورد قبول دولت پذیرنده باشد بگذارد.
جدولت فرستنده میتواند یک دولت ثالث را که مورد قبول دولت پذیرنده است عهدهدار حفاظت از منافع خود و اتباعش بنماید.
2-در صورت بسته شدن یک پست کنسولی به طور موقت یا دائم مقررات،قسمت الف بند (1)ماده حاضر مجری خواهد بود،علاوه بر این:
الفهرچند که دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده مأموریت دیپلماتیک نداشته باشد،هرگاه در سرزمین آن دولت دارای پست کنسولی دیگری باشد،ممکن است حفاظت از اماکن پست کنسولی بسته شده و اموال موجود در آن و بایگانی کنسولی به عهده پست کنسولی اخیر گذاشته شود و در صورت رضایت دولت پذیرنده انجام وظائف حوزه پست کنسولی تعطیل شده،به آن محول گردد،یا
بدر صورتی که دولت فرستنده مأموریت دیپلماتیک و پست کنسولی دیگری نزد دولت پذیرنده نداشته باشد مقررات قسمتهای ب و ج بند 1 ماده حاضر مجری خواهد بود.
فصل دومتسهیلات،مزایا و مصونیتهای پستهای کنسولی و مأموران کنسولی کاریری و سایر اعضاء پست کنسولی
قسمت اولتسهیلات،مزایا و مصونیتهای مربوط به پست کنسولی
دولت پذیرنده،کلیه تسهیلات لازم را جهت انجام امور پست کنسولی اعطاء خواهد نمود.
1-دولت فرستنده طبق مقررات ماده حاضر حق دارد در قلمرو دولت پذیرنده از پرچم و علامت ملی خود استفاده نماید.
2-پرچم دولت فرستنده و علامت ملی آن را میتوان بر فراز و بر در ورودی عمارتی که پست کنسولی در آن مستقر شده و همچنین در اقامتگاه رئیس پست کنسولی و بر وسائط نقلیه او هنگامی که برای امور اداری مورد استفاده واقع میشود برافراشته و یا نصب نمود.
3-در اعمال حقی که به موجب ماده حاضر اعطاء گردیده است قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده باید مراعات گردد.
1-دولت پذیرنده باید در حدود قوانین و مقررات خود موجبات تسهیل تملیک دولت فرستنده را از لحاظ اماکن مورد احتیاج پست کنسولی در سرزمین خود فراهم نماید و یا در تحصیل این اماکن از طریق دیگر به دولت فرستنده یاری کند.
2-دولت پذیرنده همچنین در صورت لزوم باید پست کنسولی را در تهیه مسکن مناسب برای اعضاء خود یاری نماید.
1-اماکن کنسولی تا حدود مقرر در ماده حاضر مصونیت دارند.
2-مقامات دولت پذیرنده نمیتوانند به آن قسمت از اماکن کنسولی که منحصرا برای انجام امور پست کنسولی مورد استفاده قرار میگیرد،داخل شوند مگر با رضایت رئیس پست کنسولی یا شخصی که از طرف او تعیین میشود یا رئیس مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده. لیکن در صورت وقوع آتشسوزی یا حوادث ناگوار دیگری که مستلزم اقدامات حفاظتی فوری باشد رضایت رئیس پست کنسولی را میتوان کسب شده فرض نمود.
3-تحت مقررات بند 2 ماده حاضر دولت پذیرنده وظیفهای خاص دارد کلیه تدابیر لازم را به منظور اینکه اماکن کنسولی مورد تجاوز و خسارت قرار نگرفته و آرامش و شؤون آن متزلزل نگردد اتخاذ نماید.
4-اماکن کنسولی و اسباب و اثاثه آن و اموال پست کنسولی و وسائل نقلیه آن از هر نوع مصادره به منظور دفاع ملی یا انتفاع عمومی مصون خواهد بود.هرگاه برای این مقاصد سلب مالکیت ضروری باشد کلیه تدابیر ممکن جهت احتراز از ایجاد موانع در راه انجام وظائف کنسولی اتخاذ خواهد شد و غرامت فوری و مناسب و کافی به دولت فرستنده پرداخت خواهد گردید.
1-اماکن کنسولی و محل اقامت رئیس کاریری پست کنسولی که مالک یا مستأجر آن دولت فرستنده یا نماینده آن میباشد از پرداخت هر نوع مالیات و عوارض مملکتی و منطقهای و یا شهری معاف خواهد بود.مگر آنکه دریافت این مالیاتها یا عوارض در ازاء انجام خدمات خاص باشد.
2-در صورتی که طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده پرداخت این مالیاتها و عوارض به عهده شخصی باشد که با دولت فرستنده یا با نماینده آن معامله میکند،معافیت مالیاتی موضوع بند 1 ماده حاضر منتفی خواهد بود.
بایگانی و اسناد کنسولی در هر زمان و در هر مکان از تعرض مصون خواهد بود.
دولت پذیرنده آزادی رفتوآمد و مسافرت تمام اعضاء پست کنسولی را در سرزمین خود با رعایت قوانین و مقررات مربوط به مناطقی که ورود بدان از لحاظ امنیت ملی ممنوع بوده و یا تابع مقررات خاصی است،تأمین مینماید.
1-دولت پذیرنده آزادی ارتباطات پست کنسولی را برای مقاصد رسمی اجازه داده و حمایت خواهد نمود.پست کنسولی به منظور برقراری ارتباط با حکومت و مأموریتهای دیپلماتیک و دیگر پستهای کنسولی دولت فرستنده در هرجا که باشند،میتوانند از تمام وسائل ارتباطی لازم من جمله از پیکهای دیپلماتیک یا کنسولی و همچنین کیسههای دیپلماتیک یا کنسولی و پیامهای«کد»یا رمز استفاده کند.لیکن پست کنسولی فقط با رضایت دولت پذیرنده میتواند اقدام به نصب و استفاده از دستگاه فرستنده رادیویی نماید.
2-مکاتبات رسمی پست کنسولی مصون از تعرض خواهد بود.مکاتبات رسمی عبارتست از کلیه مکاتباتی که مربوط به پست کنسولی و وظائف آن میباشد.
3-کیسه کنسولی نباید باز یا توقیف شود.مع هذا هرگاه مقامات ذی صلاحیت دولت پذیرنده دلائل کافی داشته باشند که کیسه کنسولی حاوی چیزی غیر از مکاتبات و اسناد یا اقلام مذکور در بند 4 ماده حاضر است،میتوانند تقاضا کنند که کیسه مزبور توسط نماینده مجاز دولت فرستنده در حضور آنها باز شود اگر این تقاضا از طرف مقامات دولت فرستنده رد شود کیسه مزبور به مبدأ آن عودت داده خواهد شد.
4-بستههای جزء کیسه کنسولی باید دارای علامات خارجی مشهود و مشخص کیفیت آن بوده،فقط حاوی مکاتبات رسمی و اسناد یا اشیائی که منحصرا مورد استعمال رسمی دارند باشد.
5-پیک کنسولی باید دارای مدرک رسمی حاکی از سمت وی و تعداد بستههای جزء کیسه کنسولی باشد.بدون کسب رضایت دولت پذیرنده پیک کنسولی نباید از اتباع دولت اخیر بوده یا به استثناء موردی که پیک مزبور از اتباع دولت فرستنده باشد،در قلمرو دولت پذیرنده اقامت دائمی داشته باشد.پیک کنسولی در انجام وظائف خود مورد حمایت دولت پذیرنده خواهد بود. شخص پیک مصون از تعرض میباشد و به هیچ نحو نمیتوان او را توقیف یا زندانی نمود.
6-دولت فرستنده و مأموریتهای دیپلماتیک و همچنین پستهای کنسولی آن میتوانند پیکهای کنسولی مخصوص تعیین نمایند.در این مورد نیز مقررات بند 5 ماده حاضر و مصونیتهای مندرج در آن فقط تا زمانی که پیک مزبور کیسه کنسولی خود را به مقصد میرساند، جاری خواهد بود.
7-کیسه کنسولی را میتوان به فرمانده کشتی یا هواپیمای بازرگانی که باید در یک محل ورودی مجاز توقف کند سپرد.فرمانده مزبور باید دارای مدارک رسمی حاکی از تعداد بستههای جزء کیسه کنسولی باشد.لیکن وی پیک کنسولی تلقی نخواهد شد.پست کنسولی میتواند متعاقب ترتیباتی که با مقامات ذی صلاحیت محلی میدهد یکی از اعضاء خود را برای دریافت مستقیم و آزادانه کیسه کنسولی از شخص فرمانده کشتی یا هواپیما اعزام دارد.
1-به منظور تسهیل انجام وظائف پست کنسولی در مورد اتباع دولت فرستنده:
الفمأموران کنسولی آزاد خواهند بود که با اتباع دولت فرستنده ارتباط برقرار کنند و به آنها دسترسی داشته باشند.اتباع دولت فرستنده نیز در مورد برقراری ارتباط با مأمورین کنسولی دولت متبوع خود و دسترسی داشتن با آنها از همان آزادی برخوردار خواهند بود.
بدر صورتی که در حوزه کنسولی،یکی از اتباع دولت فرستنده توقیف یا زندانی و یا در انتظار محاکمه بازداشت و یا به هر صورت دیگر توقیف شده باشد،مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده بنا به تقاضای ذی نفع بدون تأخیر مراتب را به پست کنسولی دولت فرستنده اطلاع خواهند داد.مراسلات و مکاتبات شخص توقیف یا زندانی یا بازداشت شده خطاب به پست کنسولی بدون تأخیر توسط مقامات مذکور ارسال خواهد شد.مقامات مذکور حقوقی را که شخص ذی نفع به موجب این بند داراست،به اطلاع خواهند رسانید.
جمأموران کنسولی حق خواهند داشت تبعه دولت فرستنده را که زندانی یا بازداشت یا توقیف شده است ملاقات و با او مذاکره و مکاتبه نمایند و ترتیب نمایندگی قانونی او را بدهند. مأموران کنسولی همچنین حق خواهند داشت هر تبعه دولت فرستنده را که طبق رأی دادگاه در حوزه کنسولی آنها زندانی یا توقیف یا پس از محاکمه بازداشت شده است ملاقات کنند.لیکن هرگاه تبعه دولت فرستنده که زندانی یا توقیف یا بازداشت شده است صریحا نسبت به اقدام مأموران کنسولی از طرف او مخالفت ورزد مأموران کنسولی از این کار خودداری خواهند نمود.
2-حقوق مذکور در بند یک این ماده در حدود قوانین و مقررات دولت پذیرنده اعمال خواهد شد.مع هذا قوانین و مقررات مزبور باید هدفهایی را که حقوق مندرج در این ماده برای نیل به آن پیشبینیشده،میسر سازد.
هرگاه مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده اطلاعات مربوط را در دست داشته باشند موظفند:
الفدر صورت فوت یکی از اتباع دولت فرستنده،مراتب را بدون تأخیر به پست کنسولی که فوت در حوزه آن رخ داده،اطلاع دهند.
بدر هر مورد که نصب قیم یا سرپرست به نفع تبعه صغیر یا محجور دولت فرستنده مقتضی باشد باید موضوع را بدون تأخیر به پست کنسولی ذی صلاحیت اطلاع دهند.لیکن اجرای قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد نصب این قیم یا سرپرست محفوظ خواهد ماند.
جهرگاه یک کشتی که دارای تابعیت دولت فرستنده است در دریای سرزمین دولت پذیرنده یا در آبهای داخلی آن غرق شود یا به گل بنشیند و همچنین اگر هواپیمایی که نزد دولت فرستنده به ثبت رسیده است در سرزمین دولت پذیرنده دچار سانحهای گردد باید موضوع را بدون تأخیر به نزدیکترین پست کنسولی محل واقعه اطلاع دهند.
مأموران کنسولی میتوانند در انجام وظائف خود به مقامات زیر رجوع نمایند:
الفمقامات صلاحیتدار محل حوزه کنسولی خود.
بمقامات مرکزی صلاحیتدار دولت پذیرنده تا حدودی که در قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده یا در موافقتنامههای بین المللی مربوطه مجاز باشد.
1-پست کنسولی میتواند حقوق و عوارضی را که به موجب قوانین و مقررات دولت فرستنده برای امور کنسولی پیشبینی گردیده در سرزمین دولت پذیرنده دریافت نماید.
2-مبالغی که به صورت حقوق و عوارض کنسولی مذکور در بند 1 ماده حاضر جمعآوری میشود و همچنین رسیدهای مربوط به آن از شمول هر نوع عوارض و مالیات در دولت پذیرنده معاف خواهد بود.
قسمت دومتسهیلات،مزایا و مصونیتهای مأموران کنسولی کاریری و دیگر اعضاء پست کنسولی
1-مأموران کنسولی را نمیتوان مگر در صورت ارتکاب جنایتی بزرگ(درجه یک)و متعاقب تصمیم مقام قضائی صلاحیتدار توقیف یا در انتظار محاکمه بازداشت نمود.
2-به استثناء مورد مذکور در بند 1 ماده حاضر،مأموران کنسولی را نمیتوان زندانی نمود یا آزادی شخصی آنها را به نحو دیگری محدود ساخت مگر در اجرای یک تصمیم قضائی که جنبه قطعی داشته باشد.
3-اگر مأمور کنسولی تحت تعقیب جزائی قرار گیرد باید نزد مقامات صلاحیتدار حاضر شود.مع ذلک این تعقیب باید با رعایت احترامی که در شأن مقام رسمی مأمور کنسولی است، به عمل آید و جز در مورد مذکور در بند 1 ماده حاضر تا حد امکان کمتر مانع از انجام وظائف کنسولی او گردد.هنگامی که در شرایط مذکور در بند 1 این ماده بازداشت مأمور کنسولی ضروری باشد رسیدگی به دعوای اقامهشده علیه او باید هرچه زودتر شروع گردد.
در صورت توقیف یا بازداشت یکی از کارکنان کنسولی یا تعقیب جزائی علیه او،دولت پذیرنده فورا موضوع را به رئیس پست کنسولی مربوط اطلاع خواهد داد.اگر شخص اخیر الذکر خود موضوع اینگونه اقدامات قرار گیرد،دولت پذیرنده مراتب را از مجرای دیپلماتیک به اطلاع دولت فرستنده خواهد رساند.
1-مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی در مورد اعمالی که در انجام وظائف کنسولی خود به عمل میآورند در برابر مقامات قضائی یا اداری دولت پذیرنده مصونیت قضائی خواهند داشت.
2-مع ذلک مقررات بند(1)ماده حاضر شامل دعاوی حقوقی زیر نمیشود:
الفدعوای حقوقی ناشی از قراردادی که توسط یک مأمور کنسولی یا کارمند کنسولی منعقد گردیده لکن او قرارداد مزبور را تلویحا،یا تصریحا به عنوان نماینده و کارگزار دولت فرستنده منعقد ساخته است.
بدعوای حقوقی شخص ثالث در مورد خسارت ناشی از تصادف وسیله نقلیه و کشتی یا هواپیما،در قلمرو دولت پذیرنده.
1-اعضاء پست کنسولی را میتوان به عنوان شهود در محاکمات قضائی یا اداری احضار نمود.کارمندان کنسولی و خدمتگزاران نمیتوانند مگر در موارد مذکور در بند(3)این ماده از ادای شهادت خودداری کنند.هرگاه مأمور کنسولی از اداء شهادت خودداری کند هیچنوع اقدام قهری یا مجازات درباره او به عمل نخواهد آمد.
2-مقامی که از مأمور کنسولی تقاضای شهادت مینماید،باید از مداخله در انجام وظائف او احتراز نماید،مقام فوق الذکر میتواند در صورت امکان شهادت را در محل اقامت مأمور یا در پست کنسولی استماع یا به صورت شهادت کتبی بپذیرد.
3-اعضاء یک پست کنسولی موظف نیستند در مورد اموری که با انجام وظائف آنها ارتباط پیدا میکند شهادت داده و مکاتبات و اسناد رسمی مربوط به آن را ارائه دهند و همچنین حق دارند از ادای شهادت به عنوان کارشناس حقوق داخلی دولت فرستنده امتناع ورزند.
1-دولت فرستنده میتواند هریک از مزایا و مصونیتهای مذکور در مواد 41،43 و 44 را از یک عضو پست کنسولی سلب کند.
2-سلب مزایا و مصونیتها در تمام موارد با رعایت مقررات بند(3)ماده حاضر باید صریح بوده و کتبا به دولت پذیرنده ابلاغ گردد.
3-هرگاه مأمور کنسولی یا کارمند کنسولی در خصوص موضوعی اقامه دعوی نماید که طبق ماده 43 میتواند در آن موضوع از مصونیت قضائی برخوردار باشد،در این صورت نمیتواند در مورد هرگونه دعاوی متقابل که مستقیما با دعوای اصلی مربوط میشود به مصونیت قضائی استناد نماید.
4-سلب مصونیت قضائی به منظور دادرسی حقوقی یا اداری در حکم سلب مصونیت از اقدامات اجرائی ناشی از حکم دادگاه نخواهد بود.در مورد اینگونه اقدامات اجرائی،سلب مصونیت باید جداگانه صورت گیرد.
1-مأموران و کارمندان کنسولی و اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنها باشند از کلیه تعهدات ناشی از قوانین و مقررات دولت پذیرنده در خصوص ثبتنام بیگانگان و پروانه اقامت معاف خواهند بود.
2-مع ذلک مقررات بند(1)ماده حاضر شامل یک کارمند کنسولی که کارمند دائمی دولت فرستنده نبوده یا در سرزمین دولت پذیرنده به کار خصوصی انتفاعی اشتغال دارد و همچنین شامل اعضاء خانواده او نخواهد بود.
1-اعضاء پست کنسولی در مورد خدماتی که برای دولت فرستنده انجام میدهند از هرگونه الزامات مربوط به پروانه کار که به موجب قوانین و مقررات دولت پذیرنده درباره استخدام کارکنان بیگانه وضع میگردد،معاف خواهند بود.
2-خدمتکاران شخصی مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی نیز اگر در قلمرو دولت پذیرنده به هیچگونه کار انتفاعی اشتغال نداشته باشند از الزامات مذکور در بند(1)ماده حاضر معاف خواهند بود.
1-تحت مقررات بند(3)ماده حاضر اعضاء پست کنسولی در مورد خدماتی که برای دولت فرستنده انجام میدهند و همچنین اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنها باشند از مقررات بیمه اجتماعی که ممکن است در سرزمین دولت پذیرنده مجری باشد،معاف خواهند بود.
2-معافیت مقرر در بند(1)ماده حاضر شامل خدمتکاران شخصی که منحصرا در استخدام اعضاء پست کنسولی هستند نیز میگردد،مشروط بر آنکه:
الفخدمتکاران مذکور تابعیت دولت پذیرنده را نداشته یا در سرزمین آن دولت مقیم دائم نباشند.
بمقررات بیمههای اجتماعی دولت فرستنده یا یک دولت ثالث در مورد خدمتکاران مذکور اعمال گردد.
3-اعضاء پست کنسولی باید در مورد اشخاصی که در خدمت آنها هستند و مشمول معافیت مذکور در بند 2 ماده حاضر نمیباشند تکالیف ناشی از مقررات بیمههای اجتماعی دولت پذیرنده را که به کارفرمایان تحمیل میشود،رعایت نمایند.
4-معافیت مذکور در بندهای 1 و 2 ماده حاضر مانع از قبول اختیاری و استفاده از مقررات بیمه اجتماعی دولت پذیرنده تا حدودی که مورد قبول این دولت باشد نخواهد بود.
1-مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی و همچنین اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنها هستند از پرداخت کلیه عوارض و مالیاتهای شخصی یا مالی یا مملکتی یا منطقهای یا شهری جز در موارد زیر معاف خواهند بود:
الفمالیاتهای غیر مستقیم که معمولا جزو قیمت کالاها یا خدمات محسوب میشود.
بعوارض و مالیاتهای مربوط به اموال غیر منقول خصوصی واقع در سرزمین دولت پذیرنده با رعایت مقررات ماده 32.
جمالیات بر ارث و عوارض مربوط به انتقال که از طرف دولت پذیرنده دریافت میگردد با رعایت مقررات بند«ب»ماده 51.
دعوارض و مالیاتهای مأخوذه از درآمدهای شخصی از جمله سود سرمایه حاصل در قلمرو دولت پذیرنده و همچنین مالیات بر سرمایههای به کار افتاده در بنگاههای تجارتی یا مالی آن دولت.
همالیات و عوارضی که در قبال انجام خدمات خاص وصول میشود.
وهزینههای ثبت و دادرسی و رهن و تمبر با رعایت مقررات ماده 32.
2-خدمه از پرداخت مالیات و عوارض بابت مزدی که در قبال انجام وظیفه دریافت میدارند،معاف میباشند.
3-اعضاء پست کنسولی که اشخاصی را که دستمزد یا حقوق آنها در سرزمین دولت پذیرنده از مالیات بر درآمد معاف نیست استخدام مینمایند،باید تکالیفی را که قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد دریافت مالیات بر درآمد به عهده کارفرمایان گذارده،رعایت کنند.
1-دولت پذیرنده طبق قوانین و مقرراتی که ممکن است وضع نماید ورود اشیاء زیر را با معافیت از حقوق گمرکی و عوارض و سایر هزینههای فرعی،جز مخارج انبارداری و باربری و هزینههای ناشی از خدمات مشابه،اجازه خواهد داد:
الفاشیاء مورد استفاده رسمی پست کنسولی.
باشیاء مورد استفاده شخصی مأمور کنسولی و یا اعضاء خانواده او که اهل خانه او هستند از جمله اثاثهای که برای منزل خود لازم دارد.اشیاء مصرفی نباید از مقداری که برای استفاده مستقیم اشخاص ذی نفع لازم است تجاوز کند.
2-کارمندان کنسولی از مزایا و معافیتهای مذکور در بند(1)ماده حاضر در مورد اشیائی که هنگام استقرار اولیه خود وارد میکنند برخوردار میباشند.
3-اثاثه شخصی همراه مأموران کنسولی و اعضاء خانواده آنها که اهل خانه آنها هستند از بازرسی گمرکی معاف خواهد بود مگر اینکه دلائل جدی دال بر وجود اشیائی در آنکه مشمول معافیتهای مندرج در قسمت«ب»بند(1)ماده حاضر نیست در دست بوده و یا ورود یا صدور آن اشیاء به موجب قوانین و مقررات دولت پذیرنده ممنوع یا مشمول قوانین یا مقررات قرنطینه باشد. این بازرسی در حضور مأمور کنسولی یا عضو ذی نفع خانواده او به عمل خواهد آمد.
در صورت فوت عضو پست کنسولی یا عضوی از خانواده او که اهل خانه او باشد دولت پذیرنده ملزم است:
الفخروج اموال منقول متوفی را به استثناء اموال منقولی که در قلمرو دولت پذیرنده تحصیل شده و در زمان فوت او ممنوع الصدور بوده است اجازه دهد.
باز اموال منقولی که وجود آن در قلمرو دولت پذیرنده صرفا به سبب حضور متوفی در آنجا به عنوان عضو پست کنسولی یا عضو خانواده یک عضو پست کنسولی بوده حقوق و عوارض مملکتی یا منطقهای یا شهری مربوط به ارث و انتقال اخذ نخواهد کرد.
دولت پذیرنده اعضاء پست کنسولی و اعضاء خانواده آنها را که اهل خانه آنها هستند از انجام خدمات شخصی و خدمات عمومی به هر صورت و شکل و الزامات نظامی از قبیل مصادره و بیگاری و اسکان افراد نظامی معاف خواهد داشت.
1-هر عضو پست کنسولی به مجرد ورود به سرزمین دولت پذیرنده جهت تصدی مأموریت خود یا اگر قبلا در سرزمین آن دولت باشد،از لحظهای که در پست کنسولی مربوط شروع به انجام وظیفه میکند،از مزایا و مصونیتهای مذکور در این کنوانسیون بهرهمند خواهد شد.
2-اعضاء خانواده یک عضو پست کنسولی که اهل خانه او هستند و همچنین خدمتکاران شخصی او از تاریخی که عضو پست کنسولی نامبرده بر طبق مقررات بند یک ماده حاضر از مزایا و مصونیتها برخوردار شده یا از تاریخ ورود آنها به سرزمین دولت پذیرنده یا از تاریخی که آنها جزو اعضاء خانواده یا جزو خدمتکاران شخصی عضو پست کنسولی مزبور در آمدهاند(هر تاریخی که مؤخر باشد)از مزایا و مصونیتهای مذکور در این کنوانسیون بهرهمند خواهند شد.
3-وقتیکه مأموریت عضو پست کنسولی پایان مییابد مزایا و مصونیتهای او و اعضاء خانواده او که اهل خانه وی هستند و همچنین خدمتکاران شخصی او از لحظهای که شخص مربوط سرزمین دولت پذیرنده را ترک میکند یا پس از انقضاء مهلت مناسبی که بدین منظور به او داده شده است(هر تاریخی که مقدم باشد)طبیعتا قطع خواهد شد.لیکن این مزایا و مصونیتها حتی در صورت وجود منازعات مسلحانه تا این مواعد ادامه خواهد داشت.مزایا و مصونیتهای اشخاص مذکور در بند 2 ماده حاضر از تاریخی که آنها دیگر اهل خانه عضو پست کنسولی نباشند یا از خدمت او برکنار شوند قطع میگردد.مع ذلک بدیهی است که اگر این اشخاص قصد داشته باشند سرزمین دولت پذیرنده را ظرف مهلت مناسبی پس از تاریخ مزبور ترک کنند مزایا و مصونیتهای ایشان تا زمان عزیمت ادامه خواهد یافت.
4-مع هذا مصونیت قضائی نسبت به اعمالی که مأمور کنسولی یا کارمند کنسولی در اجرای وظائف خود انجام داده،بدون محدودیت زمانی همچنان ادامه خواهد یافت.
5-در صورت فوت یک عضو پست کنسولی،اعضاء خانواده او که اهل خانه او هستند همچنان از مزایا و مصونیتهای اعطاء شده به آنها تا وقتیکه سرزمین دولت پذیرنده را ترک کنند یا تا انقضاء مهلت مناسبی که بدین منظور به آنها داده شده است(هر تاریخی که مقدم باشد)بهرهمند خواهند بود.
1-اگر مأمور کنسولی به قصد تصدی پست یا مراجعت به محل مأموریت خود یا برای مراجعت به قلمرو دولت فرستنده از سرزمین دولت ثالثی که در صورت لزوم برای او روادید صادر نموده عبور میکند یا در آنجا حضور دارد دولت ثالث کلیه مصونیتهای مذکور در سایر مواد این کنوانسیون را که برای تأمین عبور یا بازگشت مأمور کنسولی لازم باشد به او اعطاء خواهد نمود. همین مقررات از طرف دولت ثالث در مورد اعضاء خانواده مأمور کنسولی که اهل خانه او هستند و از مزایا و مصونیتها بهرهمندند و همراه مأمور کنسولی میباشند یا برای پیوستن به او یا مراجعت به سرزمین دولت فرستنده جداگانه مسافرت میکنند،اعمال خواهد شد.
2-دولتهای ثالث نباید در شرایط مشابه آنچه در بند اول ماده حاضر مقرر است عبور سایر اعضاء پست کنسولی یا اعضاء خانواده آنها را که اهل خانه آنها هستند،از سرزمین خود دچار اشکال سازند.
3-دولتهای ثالث نسبت به مکاتبات و سایر ارتباطات رسمی از جمله پیامهای«کد»و رمز که از خاک آنها میگذرد همان آزادی و حمایتی را اعطاء خواهند کرد که دولت پذیرنده طبق این کنوانسیون ملزم به رعایت آن است و نسبت به پیکهای کنسولی که در صورت لزوم روادید تحصیل کردهاند و نسبت به کیسههای کنسولی عبوری همان مصونیت از تعرض و حمایتی را که دولت پذیرنده طبق این کنوانسیون ملزم به رعایت آن است،اعطاء خواهند کرد.
4-تکالیف دولتهای ثالث طبق بندهای 1،2 و 3 ماده حاضر همچنین نسبت به اشخاص مذکور در این بندها و ارتباطات رسمی و کیسههای کنسولی نیز که به علت«فورس ماژور»در سرزمین دولت ثالث میباشند،مجری خواهد بود.
1-کلیه اشخاصی که از مزایا و مصونیتها بهرهمند میباشند بدون آنکه به مزایا و مصونیتهای آنان لطمهای وارد آید مکلفند قوانین و مقررات دولت پذیرنده را محترم شمرده و از مداخله در امور داخلی آن دولت خودداری کنند.
2-اماکن کنسولی طوری مورد استفاده قرار خواهد گرفت که با انجام وظائف کنسولی مغایر نباشد.
3-مقررات بند 2 ماده حاضر مانع از آن نخواهد بود که دفاتر سازمانها یا آژانسهای دیگر در قسمتی از بناهایی که اماکن کنسولی در آن قرار دارد مستقر گردد مشروط بر آنکه اماکنی که به این امور اختصاص داده میشود از اماکن مورد استفاده پست کنسولی مجزا باشد.در این صورت از لحاظ این کنوانسیون دفاتر مزبور به عنوان قسمتی از اماکن کنسولی تلقی نخواهد شد.
اعضاء پست کنسولی باید خود را با الزامات قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد بیمه خسارات وارده به شخص ثالث ناشی از استفاده از وسیله نقلیه زمینی و کشتی یا هواپیما منطبق سازند.
1-مأموران کنسولی کاریری نباید در سرزمین دولت پذیرنده مبادرت به فعالیت حرفهای یا تجارتی به قصد انتفاع شخصی بنمایند.
2-مزایا و مصونیتهای مذکور در این فصل به اشخاص زیر اعطاء نخواهد شد:
الفکارمندان کنسولی یا خدمه کنسولگری که در قلمرو دولت پذیرنده یا مشاغل خصوصی انتفاعی اشتغال دارند.
باعضاء خانواده یکی از اشخاص مذکور در قسمت الف این بند یا خدمتکاران شخصی او.
جاعضاء خانواده عضو پست کنسولی که خود آنها در قلمرو دولت پذیرنده به مشاغل خصوصی انتفاعی اشتغال دارند.
فصل سومرژیم مربوط به مأموران کنسولی افتخاری و پستهای کنسولی که تحت ریاست این قبیل مأموران است
1-مواد 28،29،30،34،35،36،37،38 و 39 و بند 3 ماده 54 و بندهای 2 و 3 ماده 55 در مورد پستهای کنسولی که ریاست آنها با مأموران کنسولی افتخاری است مجری خواهد بود.به علاوه تسهیلات و مزایا و مصونیتهای این قبیل پستهای کنسولی بر طبق مواد 59،60، 61،62 خواهد بود.
2-مواد 42 و 43 و بند 3 ماده 45 و 53 و بند 1 ماده 55 در مورد مأموران کنسولی افتخاری مجری میباشد.تسهیلات و مزایا و مصونیتهای این قبیل مأموران کنسولی بر طبق مواد 63،64،65،66 و 67 خواهد بود.
3-مزایا و مصونیتهای مذکور در کنوانسیون حاضر به اعضاء خانواده مأمور کنسولی افتخاری و یا به اعضاء خانواده کارمند کنسولی شاغل در یک پست کنسولی که در رأس آن مأمور کنسولی افتخاری قرار دارد تعلق نخواهد گرفت.
4-مبادله کیسههای کنسولی بین دو پست کنسولی واقع در سرزمینهای دو دولت مختلف که ریاست آنها با مأموران کنسولی افتخاری است بدون رضایت دو دولت پذیرنده مجاز نخواهد بود.
دولت پذیرنده اقدامات لازم را به عمل خواهد آورد که اماکن پست کنسولی تحت ریاست مأمور کنسولی افتخاری حمایت گردیده و مورد تجاوز یا خسارت قرار نگرفته و آرامش و شؤون آن متزلزل نگردد.
1-اماکن پست کنسولی که ریاست آن با مأمور کنسولی افتخاری و در مالکیت یا اجاره دولت فرستنده است از پرداخت کلیه مالیاتها و عوارض مملکتی یا منطقهای یا شهری معاف خواهد بود مگر آنکه دریافت این مالیاتها یا عوارض در ازاء انجام خدمات خاص باشد.
2-در صورتی که طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده پرداخت این مالیاتها و عوارض به عهده شخصی باشد که با دولت فرستنده معامله میکند معافیت مالیاتی موضوع بند 1 ماده حاضر منتفی خواهد بود.
بایگانی و اسناد پست کنسولی که ریاست آن با مأمور کنسولی افتخاری است در هر زمان و در هر مکان از تعرض مصون خواهد بود مشروط بر آنکه از اوراق و اسناد دیگر و مخصوصا از مکاتبات خصوصی رئیس پست کنسولی و هر شخص دیگری که با او کار میکند و همچنین از اموال و کتب و اسناد مربوط به حرفه یا کسبوکار آنها مجزا باشد.
دولت پذیرنده طبق قوانین و مقرراتی که ممکن است وضع نماید ورود اشیاء زیر را با معافیت از حقوق گمرکی و عوارض و سایر هزینههای فرعی جز مخارج انبارداری و باربری و هزینههای ناشی از خدمات مشابه اجازه خواهد داد مشروط بر آنکه این اشیاء برای استفاده رسمی پست کنسولی که ریاست آن با مأمور کنسولی افتخاری است،باشد:
علائم و نشان رسمی،پرچم،لوحه سر در ورودی،مهر،کتاب،انتشارات رسمی،اثاثه و لوازم اداره و اشیاء مشابه دیگر که توسط یا بنا به سفارش دولت فرستنده در اختیار پست کنسولی مزبور قرار گرفته باشد.
اگر مأمور کنسولی افتخاری تحت تعقیب جزائی قرار گیرد باید نزد مقامات صلاحیتدار حاضر شود.مع هذا این تعقیب باید با رعایت احترامی که در شأن مقام رسمی مأمور کنسولی افتخاری است به عمل آید و در صورتی که ذی نفع بازداشت یا زندانی باشد نیز این تعقیب به نحوی صورت گیرد که تا حد امکان کمتر مانع از انجام وظائف کنسولی او گردد.هنگامی که بازداشت مأمور کنسولی افتخاری ضروری باشد،رسیدگی به دعوی اقامه شده علیه او باید هرچه زودتر شروع گردد.
دولت پذیرنده وظیفه دارد از مأمور کنسولی افتخاری به نحوی که با مقام رسمی او ملازمت دارد حمایت نماید.
مأموران کنسولی افتخاری به استثناء آنهایی که به منظور انتفاع شخصی در قلمرو دولت پذیرنده به فعالیت حرفهای یا تجارتی اشتغال دارند از کلیه الزامات مربوط به ثبتنام بیگانگان و پروانه اقامت مقرر در قوانین و مقررات دولت پذیرنده معاف خواهند بود.
مأمور کنسولی افتخاری نسبت به حقوق و فوق العادههایی که در قبال انجام وظائف کنسولی خود از دولت فرستنده دریافت میدارد از کلیه عوارض و مالیاتها معاف خواهد بود.
دولت پذیرنده مأموران کنسولی افتخاری را از انجام کلیه خدمات شخصی و خدمات عمومی به هر صورت و شکل و الزامات نظامی از قبیل مصادره و بیگاری و اسکان افراد نظامی معاف خواهد داشت.
هر دولت در اتخاذ تصمیم نسبت به انتصاب یا پذیرش مأموران کنسولی افتخاری مختار و آزاد است.
فصل چهارممقررات عمومی
1-هر دولت در اتخاذ تصمیم نسبت به تأسیس یا پذیرش نمایندگیهای کنسولی زیر نظر نمایندگان کنسولی که از طرف دولت فرستنده به عنوان رئیس پست کنسولی تعیین نگردیدهاند آزاد است.
2-شرایطی که تحت آن نمایندگیهای کنسولی مذکور در بند 1 ماده حاضر میتواند به فعالیتهای خود ادامه دهند و همچنین مزایا و مصونیتهای نمایندگان کنسولی که تصدی این نمایندگیها را دارند،از طریق توافق بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده تعیین خواهد شد.
1-مقررات کنوانسیون حاضر،تا حدودی که مفاد آن مجاز میدارد،در مورد انجام وظائف کنسولی توسط مأموریتهای دیپلماتیک نیز مجری خواهد بود.
2-اسامی اعضاء مأموریت دیپلماتیک که در قسمت کنسولی به کار اشتغال دارند یا به نحو دیگری مأمور انجام وظائف کنسولی مأموریت دیپلماتیک میشوند به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی که از طرف آن وزارت تعیین میگردد،اطلاع داده خواهد شد.
3-مأموریت دیپلماتیک در انجام وظائف کنسولی خود میتواند به مقامات زیر رجوع نماید:
الفمقامات محلی حوزه کنسولی.
بمقامات مرکزی دولت پذیرنده مشروط بر آنکه این عمل طبق قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده،یا طبق موافقتنامههای بین المللی مربوط مجاز باشد.
4-مزایا و مصونیتهای اعضاء مأموریت دیپلماتیک مذکور در بند 2 ماده حاضر کماکان طبق مقررات حقوق بین الملل درباره روابط دیپلماتیک تعیین خواهد شد.
1-مأموران کنسولی که تابعیت دولت پذیرنده را دارند یا در سرزمین آن دولت مقیم دائم هستند فقط نسبت به فعالیتهایی که در اجرای وظائف خود انجام میدهند از مصونیت قضائی و مصونیت شخصی و از مزایای مذکور در بند 3 ماده 44 بهرهمند خواهند گردید،مگر آنکه دولت پذیرنده تسهیلات و مزایا و مصونیتهای بیشتری به آنها اعطاء نماید.دولت پذیرنده در خصوص این مأموران کنسولی ملزم به رعایت الزامات مذکور در ماده 42 نیز میباشد.
در صورتی که چنین مأمور کنسولی تحت تعقیب جزائی قرار گیرد دادرسی به نحوی انجام خواهد شد که حتی الامکان کمتر مانع انجام وظائف کنسولی گردد،مگر اینکه مأمور کنسولی بازداشت یا زندانی باشد.
2-سایر اعضاء پست کنسولی که تابعیت دولت پذیرنده را دارند یا در سرزمین آن دولت مقیم دائم هستند و اعضاء خانواده آنها همچنین اعضاء خانواده مأموران کنسولی مذکور در بند 1 ماده حاضر از تسهیلات،مزایا و مصونیتها فقط تا حدودی که دولت پذیرنده به آنها اعطاء مینماید،برخوردار خواهند شد.آن دسته از افراد خانواده یک عضو پست کنسولی و خدمتکاران شخصی که تابعیت دولت پذیرنده را دارند یا در سرزمین آن دولت مقیم دائم هستند از تسهیلات و مزایا و مصونیتها فقط تا حدودی که دولت پذیرنده به آنها اعطاء مینماید،برخوردار خواهند شد.مع ذلک دولت پذیرنده باید صلاحیت قضائی خود را در مورد این اشخاص به نحوی اعمال نماید که زیاده از حد مانع انجام وظائف پست کنسولی نگردد.
1-دولت پذیرنده در اجرای مقررات کنوانسیون حاضر بین دولتها تبعیضی روا نخواهد داشت.
2-مع ذلک موارد ذیل تبعیض تلقی نخواهد شد:
الفاینکه دولت پذیرنده یکی از مقررات کنوانسیون حاضر را به علت آنکه در خاک دولت فرستنده نسبت به پستهای کنسولی او در این مورد محدودیت قائل شدهاند،به طور محدود اجراء کند.
باینکه دولتهایی بنا بر عرف و عادات و یا از طریق معاهده مزایایی مناسبتر از آنچه در کنوانسیون حاضر قید گردیده است،متقابلا به یکدیگر اعطاء نمایند.
1-مقررات کنوانسیون حاضر لطمهای به سایر موافقتنامههای بین المللی لازمالاجراء بین دولتهای طرف آن موافقتنامهها وارد نخواهد ساخت.
2-هیچیک از مقررات کنوانسیون حاضر مانع از آن نخواهد بود که دولتها موافقتنامههای بین المللی در تأیید یا تکمیل یا توسعه یا بسط قلمرو اجرائی مقررات آن منعقد سازند.
فصل پنجممقررات نهایی
کنوانسیون حاضر برای امضاء کلیه دول عضو سازمان ملل متحد یا یک سازمان تخصصی و نیز هر دولتی که طرف اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری است و هر دولت دیگری که از طرف مجمع عمومی سازمان ملل متحد جهت الحاق به کنوانسیون حاضر دعوت شود،به قرار ذیل مفتوح خواهد بود:
تا 31 اکتوبر 1963 در وزارت امور خارجه دولت جمهوری فدرال اتریش و از آن پس تا 31 مارس 1964 در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک.
این کنوانسیون به تصویب خواهد رسید و اسناد تصویب آن به دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم خواهد شد.
1-کنوانسیون حاضر سی روز پس از تاریخ تسلیم بیستودومین سند تصویب یا الحاق به دبیر کل سازمان ملل متحد،لازمالاجراء خواهد شد.
2-کنوانسیون حاضر در مورد هریک از دولتهایی که پس از تسلیم بیستودومین سند تصویب یا الحاق آن را تصویب مینمایند یا به آن ملحق میشوند،سی روز پس از تاریخ تسلیم سند تصویب یا الحاق آن دولت لازمالاجراء خواهد شد.
دبیر کل سازمان ملل متحد مراتب زیر را به تمام دولتهایی که جزو یکی از چهار طبقه مذکور در ماده 74 باشند،اطلاع خواهد داد.
الفامضاء کنوانسیون حاضر از طرف دولتها و تسلیم اسناد تصویب یا الحاق طبق مواد 74 و 75 و 76.
بتاریخی که کنوانسیون حاضر به موجب ماده 77 لازمالاجراء خواهد گردید.
نسخه اصلی کنوانسیون حاضر،که متون انگلیسی،چینی،اسپانیولی،فرانسه،روسی آن متساو یا معتبر است به دبیر کل سازمان ملل متحد،تسلیم خواهد شد.دبیر کل رونوشتهای گواهیشده و مطابق با اصل آن را به تمام دول مشمول یکی از چهار طبقه مذکور در ماده 74 ارسال خواهد داشت.بنا به مراتب،نمایندگان تام الاختیار امضاءکننده زیر که از طرف دول متبوع خود دارای اختیارات لازم میباشند،کنوانسیون حاضر را امضاء نمودند.
وین به تاریخ بیستوچهارم آوریل یکهزار و نهصد و شصت و سه.
کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و هفتادونه ماده منضم به قانون کنوانسیون وین درباره روابط کنسولی میباشد.
2(4)