کنوانسیون درباره مأموریتهای مخصوص
دول طرف کنوانسیون حاضر با تذکار این معنی که در مورد مأموریتهای مخصوص همواره رفتار ویژه‌ای معمول گردیده است،با معرفت به مقاصد و اصول منشور ملل متحد درباره تساوی مطلق دولتها و حفظ صلح و امنیت بین المللی و بسط مناسبات دوستانه و همکاری بین دولتها. با تذکار اینکه اهمیت موضوع مأموریتهای مخصوص طی کنفرانس ملل متحد درباره روابط و مصونیتهای دیپلماتیک و در قطعنامه شماره 1 کنفرانس مزبور مصوب دهم آوریل 1961 شناخته شده است.با توجه به اینکه کنفرانس ملل متحد درباره روابط و مصونیتهای دیپلماتیک «کنوانسیون وین درباره روابط دیپلماتیک»را که از تاریخ هجدهم آوریل 1961 برای امضاء مفتوح گردید تصویب نموده است.با توجه به اینکه کنفرانس ملل متحد درباره روابط کنسولی «کنوانسیون وین درباره روابط کنسولی»را که از بیست‌وچهارم آوریل 1963 برای امضاء مفتوح شد مورد تصویب قرار داده است،با اعتقاد به اینکه یک کنوانسیون بین المللی درباره مأموریتهای مخصوص مکمل کنوانسیونهای دوگانه مذکور در فوق خواهد بود و به بهبود مناسبات دوستانه در میان ملل،بدون توجه به اساس و طرز حکومت و اصول اجتماعی آنها، کمک خواهد کرد.با تأیید این مطلب که منظور از مزایا و مصونیتهای مربوط به مأموریتهای مخصوص منتفع ساختن افراد نیست،بلکه مراد تأمین حسن اجرای وظائف مأموریتهای مخصوص به عنوان نمایندگان دولتها میباشد،با تصدیق این نکته که در مورد مسائلی که ضمن مقررات این کنوانسیون صریحا تعیین تکلیف نشده است قواعد عرف و عادت حقوق بین الملل همچنان حاکم خواهد بود،نسبت به مواد زیر توافق نمودند:
ب‌اصطلاح«مأموریت دیپلماتیک دائمی»اطلاق میشود به مأموریت دیپلماتیک به مفهومی که در کنوانسیون وین درباره روابط دیپلماتیک تعریف شده است.
ج‌اصطلاح«پست کنسولی»اطلاق میشود به سرکنسولگری،کنسولگری،کنسولیاری،یا نمایندگی کنسولی.
داصطلاح«رئیس مأموریت مخصوص»به شخصی اطلاق میشود که از طرف دولت فرستنده مأمور انجام وظیفه در این سمت میشود.
هاصطلاح«نماینده دولت فرستنده در مأموریت مخصوص»به شخصی اطلاق میشود که دولت فرستنده این سمت را به او تفویض نموده باشد.
واصطلاح«اعضاء مأموریت مخصوص»اطلاق میشود به رئیس مأموریت مخصوص نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص،و کارکنان مأموریت.
زاصطلاح«کارمندان مأموریت مخصوص»اطلاق میشود به کارمندان دیپلماتیک، کارمندان اداری و فنی،و خدمه مأموریت مخصوص.
ح‌اصطلاح«کارمندان دیپلماتیک»اطلاق میشود به کارمندان مأموریت مخصوص که از لحاظ مأموریت مخصوص دارای مقام دیپلماتیک میباشند.
طاصطلاح«کارمندان اداری و فنی»اطلاق میشود به کارمندان مأموریت مخصوص که به امور اداری و فنی مأموریت مخصوص اشتغال داشته باشند.
یاصطلاح«خدمه»اطلاق میشود به کارکنان مأموریت مخصوص که توسط مأموریت مخصوص به عنوان خدمه منازل یا برای انجام کارهای مشابه استخدام شده باشند.
کاصطلاح«خدمتکاران شخصی»اطلاق میشود به کسانی که منحصرا در خدمت شخصی اعضاء مأموریت مخصوص باشند.
هر دولتی میتواند مأموریت مخصوص نزد دولتی دیگر اعزام دارد مشروط بر آنکه قبلا رضایت دولت اخیر الذکر را از مجرای دیپلماتیک یا از طریق دیگری که مورد توافق و قبول طرفین است جلب کرده باشد.
وظائف مأموریت مخصوص با توافق متقابل دولت فرستنده و دولت پذیرنده تعیین خواهد شد.
هر دولتی که مایل باشد مأموریت مخصوص واحدی را نزد دو یا چند دولت اعزام دارد باید مراتب را به هنگام جلب رضایت هریک از دول پذیرنده به آن دول اعلام دارد.
دو یا چند دولت که مایل باشند یک مأموریت مخصوص مشترک نزد دولت دیگری اعزام دارند باید مراتب را به هنگام جلب رضایت دولت پذیرنده به آن دولت اعلام نمایند.
دو یا چند دولت میتوانند با جلب رضایت دولت دیگر طبق مفاد ماده 2 کنوانسیون حاضر هرکدام یک مأموریت مخصوص را در آن واحد نزد آن دولت اعزام دارند تا متفقا و با موافقت کلیه دول مزبور موضوعی را که مورد علاقه مشترک کلیه آنها است حل‌وفصل نمایند.
اعزام یا پذیرش یک مأموریت مخصوص مستلزم وجود روابط دیپلماتیک یا کنسولی نیست.
دولت فرستنده میتواند با رعایت مقررات مواد 10،11 و 12 و پس از آنکه کلیه اطلاعات لازم درباره عده اعضاء و ترکیب مأموریت مخصوص و بالاخص اسامی و سمت اشخاص مورد نظر خود را در اختیار دولت پذیرنده قرارداد،اعضاء مأموریت مخصوص را رأسا منصوب نماید.دولت پذیرنده میتواند از قبول مأموریت مخصوصی که عده اعضاء آن را با توجه به امکانات و اوضاع و احوال خود و احتیاجات مأموریت مخصوص متناسب تشخیص نمیدهد امتناع ورزد و نیز میتواند بدون ذکر دلیل از قبول شخص معینی به عنوان عضو مأموریت مخصوص خودداری نماید.
1-مأموریت مخصوص مرکب خواهد بود از یک یا چند نماینده دولت فرستنده که از میان آنان دولت فرستنده میتواند یکی را به ریاست مأموریت منصوب کند مأموریت مخصوص میتواند همچنین شامل کارمندان دیپلماتیک و کارمندان اداری و فنی و خدمه نیز باشد.
2-هرگاه اعضاء مأموریت دیپلماتیک دائمی یا اعضاء پست کنسولی در قلمرو دولت پذیرنده جزو اعضاء مأموریت مخصوص باشند علاوه بر مزایا و مصونیتهایی که طبق کنوانسیون حاضر به آنها اعطاء میشود مزایا و مصونیتهای ناشی از عضویت خود را در مأموریت دیپلماتیک دائمی یا پست کنسولی حفظ خواهند کرد.
1-نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن علی الاصول تابعیت دولت فرستنده را خواهند داشت.
2-اتباع دولت پذیرنده را نمیتوان جز با رضایت این دولت به عضویت مأموریت مخصوص تعیین کرد.دولت پذیرنده میتواند در هر موقع رضایت خود را پس بگیرد.
3-دولت پذیرنده میتواند حق پیش‌بینیشده در بند(2)این ماده را در مورد اتباع دولت ثالثی که تابعیت دولت فرستنده را نیز دارا نیستند،برای خود محفوظ بدارد.
1-مراتب زیر به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده،یا هریک از سایر دستگاههای آن دولت که مقرر شده باشد اعلام خواهد گشت:
الف‌ترکیب مأموریت مخصوص و هرگونه تغییراتی که بعدا در آن حاصل شود.
ب‌ورود و عزیمت قطعی اعضاء مأموریت و خاتمه وظائف آنها در مأموریت.
ج‌ورود و عزیمت قطعی هر شخصی که در معیت عضو مأمور باشد.
داستخدام اشخاص مقیم قلمرو دولت پذیرنده به عنوان اعضاء مأموریت یا خدمتکاران شخصی و برکناری آنها.
هانتصاب رئیس مأموریت مخصوص یا،در صورتی که مأموریت مخصوص رئیس نداشته باشد انتصاب نماینده مذکور در بند 1 ماده 14 و انتصاب جانشین احتمالی آنان.
ومحل اماکن مأموریت مخصوص و اماکن سکونت شخصی که از مصونیت مقرره در مواد 30،36 و 39 برخوردار است و نیز هرگونه اطلاعات دیگری که برای تشخیص این اماکن مأموریت و اماکن سکونت شخصی مورد نیاز باشد.
2-ورود و عزیمت قطعی باید قبلا اعلام شود مگر آنکه این امر مقدور نباشد.
1-دولت پذیرنده میتواند هر آن و بیآنکه الزامی به توجیه تصمیم خود داشته باشد به دولت فرستنده اطلاع دهد که هریک از نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص یا هر یک از کارمندان دیپلماتیک آن«شخص نامطلوب»است و یا آنکه هر کارمند دیگر مأموریت قابل قبول نیست.در این صورت دولت فرستنده آن شخص را بر حسب مورد فرا خواهد خواند و یا به خدمت او در مأموریت مخصوص خاتمه خواهد داد.هر شخص را میتوان پیش از ورود به سرزمین دولت پذیرنده نامطلوب یا غیر قابل قبول اعلام کرد.
2-اگر دولت فرستنده از انجام تعهدات ناشی از بند اول این ماده امتناع ورزد و یا این تعهدات را در ظرف مهلتی معقول انجام ندهد دولت پذیرنده میتواند از شناختن شخص مورد بحث به سمت عضو مأموریت مخصوص خودداری کند.
1-به محض آنکه مأموریت مخصوص با وزارت امور خارجه یا هریک از دستگاههای دیگر دولت پذیرنده که مورد توافق باشد رسما ارتباط برقرار نماید وظائف مأموریت آغاز خواهد شد.
2-آغاز وظائف مأموریت مخصوص منوط به معرفی آن از طرف مأموریت دیپلماتیک دائمی دولت فرستنده یا تسلیم اعتبارنامه یا اختیارنامه نخواهد بود.
1-رئیس مأموریت مخصوص یا اگر دولت فرستنده برای مأموریت رئیس تعیین نکرده باشد،یکی از نمایندگان دولت فرستنده که از طرف آن دولت معین شده باشد مجاز است به نام مأموریت مخصوص عمل کند و با دولت پذیرنده مکاتبه نماید.دولت پذیرنده مکاتبات مربوط به مأموریت مخصوص را مستقیما یا از طریق مأموریت دیپلماتیک دائمی برای رئیس مأموریت مخصوص یا اگر مأموریت رئیس نداشته باشد برای نماینده مذکور در فوق ارسال خواهد داشت.
2-با این وصف یک عضو مأموریت مخصوص میتواند از طرف دولت فرستنده یا رئیس مأموریت مخصوص یا،در صورتی که مأموریت رئیس نداشته باشد از طرف نماینده مذکور در بند یک ماده حاضر مجاز گردد که در سمت قائم‌مقام رئیس مأموریت مخصوص یا قائم‌مقام نماینده مذکور در فوق عمل کند یا اعمال معینی را به نام مأموریت انجام دهد.
کلیه امور رسمی با دولت پذیرنده که از طرف دولت فرستنده به مأموریت مخصوص محول میشود با وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا از طریق آن یا با هر سازمان دیگری از دولت پذیرنده که مورد توافق قرار گیرد انجام خواهد شد.
1-هرگاه دو یا چند مأموریت مخصوص در سرزمین دولت پذیرنده یا در سرزمین دولت ثالثی اجتماع کنند حق تقدم میان این مأموریتها هرگاه توافق خاصی در این زمینه وجود نداشته باشد بر حسب ترتیب حروف تهجی اسامی دولتها طبق پروتکل دولتی که مأموریتهای مزبور در سرزمین آن اجتماع میکنند تعیین خواهد شد.
2-حق تقدم میان دو یا چند مأموریت مخصوص که در مراسم رسمی یا تشریفاتی حضور یابند تابع پروتکل جاری دولت پذیرنده خواهد بود.
3-ترتیب تقدم میان اعضاء یک مأموریت مخصوص واحد به ترتیبی خواهد بود که به دولت پذیرنده یا به دولت ثالث که دو یا چند مأموریت مخصوص در سرزمین آن اجتماع میکنند اطلاع داده میشود.
1-مقر مأموریت مخصوص در محلی خواهد بود که مورد توافق دول ذی نفع واقع شود.
2-هرگاه در این زمینه توافقی به عمل نیامده باشد مقر مأموریت مخصوص در محلی خواهد بود که وزارت امور خارجه دولت پذیرنده در آن قرار دارد.
3-در صورتی که مأموریت مخصوص وظائف خود را در محلهای مختلف انجام دهد دول ذی نفع میتوانند توافق کنند که مأموریت مخصوص بیش از یک مقر داشته باشد و از میان این مقرها یکی را به عنوان مقر اصلی انتخاب نمایند.
1-مأموریتهای مخصوص دو یا چند دولت میتوانند فقط پس از جلب رضایت صریح یک دولت ثالث در سرزمین آن دولت اجتماع کنند.دولت ثالث حق بازگرفتن این رضایت را برای خود محفوظ میدارد.
2-دولت ثالث میتواند هنگام اعلام رضایت خود شرایطی را قید نماید که دول فرستنده ملزم به رعایت آن خواهند بود.
3-دولت ثالث در حدودی که هنگام اعلام رضایت خود تعیین مینماید حقوق و تعهدات یک دولت پذیرنده را نسبت به دول فرستنده به عهده خواهد گرفت.
1-مأموریت مخصوص حق خواهد داشت پرچم و علامت دولت فرستنده را بر اماکنی که در آن استقرار یافته است و نیز به روی وسائط نقلیه خود،هنگامی که برای امور رسمی مورد استفاده قرار میدهد نصب نماید.
2-در استفاده از حقی که به موجب ماده حاضر اعطاء میگردد،قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده رعایت میشود.
1-وظائف مأموریت مخصوص از جمله در موارد ذیل خاتمه میپذیرد:
الف‌توافق دولت ذی نفع.
ب‌اتمام وظائف مأموریت مخصوص.
ج‌انقضاء مدتی که برای مأموریت مخصوص در نظر گرفته شده است مگر آنکه مدت مزبور صریحا تمدید شده باشد.
داعلام دولت فرستنده دائر بر اینکه آن دولت قصد دارد به کار مأموریت مخصوص خاتمه دهد یا آن را فرا خواند.
هاعلام دولت پذیرنده مشعر بر آنکه کار مأموریت مخصوص را خاتمه یافته تلقی میکند.
2-قطع روابط دیپلماتیک یا کنسولی بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده به خودی خود موجب خاتمه مأموریتهای مخصوص موجود به هنگام قطع روابط نمیشود.
1-رئیس دولت فرستنده در صورتی که ریاست مأموریت مخصوص را عهده‌دار باشد در قلمرو دولت پذیرنده یا در قلمرو دولت ثالث از تسهیلات و مزایا و مصونیتهایی برخوردار خواهد بود که طبق حقوق بین الملل به رؤسای دول در دیدارهای رسمی اعطاء میگردد.
2-رئیس حکومت و وزیر امور خارجه و سایر شخصیتهای عالیرتبه.
اگر در مأموریت مخصوص دولت فرستنده عضویت داشته باشند،در قلمرو دولت پذیرنده یا دولت ثالث علاوه بر آنچه که به موجب این کنوانسیون مقرر گردیده است،از تسهیلات و مزایا و مصونیتهایی که طبق حقوق بین الملل اعطاء میگردد برخوردار خواهند شد.
دولت پذیرنده،با توجه به ماهیت و وظائف مأموریت مخصوص،تسهیلات لازم را برای انجام این وظائف،در اختیار مأموریت مخصوص خواهد گذاشت.
دولت پذیرنده در صورت تقاضای مأموریت مخصوص،آن را در تهیه اماکن مورد احتیاج و محل اقامت مناسب برای اعضاء مأموریت یاری خواهد کرد.
1-دولت فرستنده و اعضاء مأموریت مخصوص که به نام مأموریت انجام وظیفه مینمایند تا حدودی که با ماهیت و طول مدت وظائف مأموریت مخصوص وفق دهد از پرداخت هر نوع مالیات و عوارض مملکتی منطقه‌ای یا شهری بابت اماکن مورد اشغال مأموریت مخصوص معاف خواهند بود مگر آنکه دریافت این مالیاتها یا عوارض در ازاء انجام خدمات خاص باشد.
2-در صورتی که طبق قوانین دولت پذیرنده پرداخت این مالیاتها و عوارض به عهده شخصی باشد که با دولت فرستنده یا با هریک از اعضاء مأموریت مخصوص معامله میکند، معافیت مالیاتی موضوع این ماده منتفی خواهد بود.
1-اماکنی که مأموریت مخصوص طبق مقررات این کنوانسیون در آن مستقر شده است مصونیت دارند.مأمورین دولت پذیرنده جز با رضایت رئیس مأموریت مخصوص یا در صورت اقتضاء جز با رضایت رئیس مأموریت دیپلماتیک دائمی دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده حق ورود به این اماکن را نخواهد داشت.در صورت وقوع آتش‌سوزی یا حوادث ناگوار دیگر که ایمنی عمومی را شدیدا به مخاطره اندازد و فقط در صورتی که جلب رضایت صریح رئیس مأموریت مخصوص یا در صورت اقتضاء رئیس مأموریت دیپلماتیک دائمی مقدور نباشد،میتوان این رضایت را کسب‌شده فرض نمود.
2-دولت پذیرنده وظیفه خاص دارد کلیه تدابیر لازم را به منظور اینکه اماکن مأموریت مخصوص مورد تجاوز و خسارت قرار نگرفته و آرامش و شؤون آن متزلزل نگردد،اتخاذ نماید.
3-اماکن مأموریت مخصوص و اسباب و اثاث و سایر اموالی که در انجام کار مأموریت مخصوص مورد استفاده واقع میشود و وسائط نقلیه مأموریت از تفتیش و مصادره و توقیف و یا اقدامات اجرائی مصون خواهد بود.
بایگانی و اسناد مأموریت مخصوص در هر زمان و در هر مکان از تعرض مصون خواهد بود و بایستی عند اللزوم دارای علائم مرئی خارجی مشخصکننده باشد.
دولت پذیرنده با رعایت قوانین و مقررات خود راجع به مناطقی که ورود به آنها از لحاظ امنیت ملی ممنوع یا تابع مقررات خاصی است،تا حدودی که برای انجام وظائف مأموریت مخصوص لازم باشد،آزادی رفت‌وآمد و مسافرت کلیه اعضاء مأموریت را در سرزمین خود تأمین خواهد کرد.
1-دولت پذیرنده آزادی ارتباطات مأموریت مخصوص را برای مقاصد رسمی اجازه داده و حمایت خواهد نمود.مأموریت مخصوص میتواند به منظور برقراری ارتباط با حکومت دولت فرستنده یا مأموریتهای دیپلماتیک یا پستهای کنسولی یا سایر مأموریتهای مخصوص آن دولت یا با بخشهای خود مأموریت در هرجا که باشد،از کلیه وسائل ارتباطی لازم از جمله پیک و پیامهای رمز و کد استفاده نماید لیکن مأموریت مخصوص فقط با رضایت دولت پذیرنده میتواند اقدام به نصب و استفاده از یک دستگاه فرستنده رادیویی بنماید.
2-مکاتبات رسمی مأموریت مخصوص از تعرض مصون است.«مکاتبات رسمی» عبارتست از کلیه مکاتباتی که مربوط به مأموریت مخصوص و وظائف آن میباشد.
3-مأموریت مخصوص در صورتی که عملا ممکن باشد،از وسائل ارتباط من جمله کیسه و پیک مأموریت دیپلماتیک دائمی دولت فرستنده استفاده خواهد کرد.
4-کیسه مأموریت مخصوص نباید باز یا توقیف شود.
5-بسته‌های جزء کیسه مأموریت مخصوص باید دارای علامات خارجی مشهود و مشخص کیفیت آنها بوده،فقط حاوی اسناد یا اشیاء مورد استفاده رسمی مأموریت مخصوص باشد.
6-پیک مأموریت مخصوص که باید دارای مدرک رسمی حاکی از سمت وی و تعداد بسته‌های جزء کیسه باشد در انجام وظائف خود از حمایت دولت پذیرنده برخوردار خواهد بود. شخص پیک مصونیت داشته و به هیچ عنوان بازداشت یا زندانی نخواهد شد.
7-دولت فرستنده یا مأموریت مخصوص میتواند پیکهای مخصوص برای مأموریت مخصوص منصوب نماید.در این صورت مقررات بند 6 این ماده و مصونیتهای مندرج در آن فقط تا زمانی که پیک مزبور کیسه مأموریت مخصوص را به مقصد برساند جاری خواهد بود.
8-کیسه مأموریت مخصوص را میتوان به فرمانده کشتی یا هواپیمای بازرگانی که باید در یک محل ورودی مجاز توقف نماید،سپرد.فرمانده مزبور باید دارای مدرک رسمی حاکی از تعداد بسته‌های جزء کیسه باشد.لکن وی به منزله پیک مأموریت مخصوص نخواهد بود. مأموریت مخصوص میتواند متعاقب ترتیباتی که با مقامات ذی صلاحیت میدهد یکی از اعضاء خود را برای دریافت مستقیم و آزادانه کیسه از فرمانده کشتی یا هواپیما اعزام دارد.
شخص نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و شخص کارمندان دیپلماتیک مصون خواهند بود و نمیتوان آنها را به هیچ عنوان مورد توقیف یا بازداشت قرار داد.دولت پذیرنده با ایشان رفتار محترمانه‌ای که در شأن آنهاست خواهد داشت و کلیه اقدامات لازم را برای ممانعت از وارد آمدن لطمه به شخص و آزادی و حیثیت آنها اتخاذ خواهد کرد.
1-محل سکونت شخصی نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن مانند اماکن مأموریت مخصوص مصون و مورد حمایت خواهد بود.
2-اسناد و مکاتبات و همچنین با رعایت بند 4 ماده 31 اموال آنها مصون خواهد بود.
1-نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن از مصونیت تعقیب جزائی دولت پذیرنده برخوردار میباشند.
2-اشخاص مزبور،همچنین از مصونیت دعاوی مدنی و اداری دولت پذیرنده بهره‌مند خواهند بود مگر در موارد زیر:
الف‌دعوی راجع به مال غیر منقول خصوصی واقع در سرزمین دولت پذیرنده مگر آنکه شخص ذی نفع مال را به نمایندگی دولت فرستنده و برای مقاصد مأموریت مخصوص در تصرف داشته باشد.
ب‌دعوی راجع به ماترکی که شخص ذی نفع به طور خصوصی و نه به نام دولت فرستنده در مورد آن به عنوان وصی و امین ترکه و وارث یا موصی له عمل میکند.
ج‌دعوی راجع به فعالیتهای حرفه‌ای یا تجاری از هر نوع که شخص ذی نفع در قلمرو دولت پذیرنده و خارج از وظائف رسمی خود به آن اشتغال ورزد.
ددعوی درباره جبران خسارات ناشی از تصادف وسیله نقلیه که خارج از وظائف رسمی شخص ذی نفع مورد استفاده واقع شود.
3-نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن مجبور به ادای شهادت نیستند.
4-علیه هیچیک از نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص با هیچیک از کارمندان دیپلماتیک آن مبادرت به هیچ‌گونه عملیات اجرائی نخواهد شد جز در موارد مذکور در بندهای فرعی الف،ب،ج،د و بند(2)این ماده و مشروط بر آنکه این عملیات اجرائی به مصونیت اشخاص مزبور یا محل سکونت آنان لطمه وارد نسازد.
5-مصونیت قضائی نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن،ایشان را از تعقیب قضائی دولت فرستنده معاف نخواهد ساخت.
1-نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن با رعایت مفاد بند 3 این ماده در مورد خدمات انجام‌شده برای دولت فرستنده از مقررات بیمه‌های اجتماعی که ممکن است در قلمرو دولت پذیرنده لازم‌الاجراء باشد معاف خواهند بود.
2-معافیت مقرر در بند یک این ماده شامل اشخاصی که منحصرا در استخدام شخصی یکی از نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص یا یکی از کارمندان دیپلماتیک آن باشند نیز خواهد بود مشروط بر اینکه این اشخاص:
الف‌از اتباع دولت پذیرنده نبوده یا در قلمرو آن دولت اقامت دائم نداشته باشند.
ب‌مقررات بیمه‌های اجتماعی دولت فرستنده یا دولت ثالث در مورد آنان اعمال گردد.
3-نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن باید در مورد اشخاصی که در خدمت آنها هستند و مشمول معافیت مقرر در بند 2 این ماده نمیباشند،تکالیف ناشی از مقررات بیمه‌های اجتماعی دولت پذیرنده را که به کارفرما تحمیل میشود،رعایت نمایند.
4-معافیت مذکور در بندهای 1 و 2 این ماده مانع از قبول به اختیار و استفاده از بیمه‌های اجتماعی دولت پذیرنده تا حدودی که مورد قبول این دولت باشد نخواهد بود.
5-مقررات این ماده محل موافقتنامه‌های دوجانبه یا چندجانبه‌ای که قبلا راجع به بیمه‌های اجتماعی منعقد گردیده نبوده و مانع از انعقاد چنین موافقتنامه‌هایی در آینده نخواهد بود.
نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن از پرداخت کلیه عوارض و مالیاتهای شخصی یا مالی یا مملکتی یا منطقه‌ای یا شهری جز در موارد زیر معاف خواهند بود:
الف‌مالیاتهای غیر مستقیمی که معمولا جزو قیمت کالاها یا خدمات محسوب میشود.
ب‌عوارض و مالیاتهای مربوط به اموال غیر منقول خصوصی واقع در سرزمین دولت پذیرنده مگر اینکه شخص مربوط آن اموال را به نمایندگی دولت فرستنده برای مقاصد مأموریت مخصوص در تصرف داشته باشد.
ج‌مالیات بر ارث که از طرف دولت پذیرنده دریافت میگردد با رعایت مقررات ماده 44.
دعوارض و مالیات مأخوذ از درآمدهای شخصی حاصل در قلمرو دولت پذیرنده و مالیات بر سرمایه‌های به کار افتاده در مؤسسات تجارتی واقع در قلمرو دولت پذیرنده.
همالیات و عوارضی که در قبال انجام خدمات خاص وصول میشود.
وهزینه‌های ثبت و دادرسی و رهن و تمبر با رعایت مقررات ماده 24.
دولت پذیرنده نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص کارمندان دیپلماتیک آن را از انجام کلیه خدمات شخصی و خدمات عمومی به هر صورت و شکل و الزامات نظامی از قبیل مصادره و بیگاری و اسکان افراد نظامی معاف خواهد داشت.
1-دولت پذیرنده در حدود قوانین و مقرراتی که ممکن است وضع نماید ورود اشیاء زیر را با معافیت کلیه حقوق گمرکی و عوارض و هزینه‌های فرعی جز مخارج انبارداری و باربری و هزینه‌های ناشی از خدمات مشابه،اجازه خواهد داد.
الف‌اشیاء مورد استفاده رسمی مأموریت مخصوص.
ب‌اشیاء مورد استفاده شخصی نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن.
2-اثاثه شخصی نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن از بازرسی معاف خواهد بود مگر اینکه دلائل جدی دال بر وجود اشیائی در آنکه مشمول معافیتهای مذکور در بند یک این ماده نیست در دست بوده و یا ورود و صدور آن اشیاء به موجب قوانین یا مقررات قرنطینه دولت پذیرنده ممنوع باشد.در این قبیل موارد بازرسی جز در حضور شخص ذی نفع یا نماینده مجاز او صورت نخواهد گرفت.
کارمندان اداری و فنی مأموریت مخصوص از مزایا و مصونیتهای مندرج در مواد 29 تا 34 بهره‌مند خواهند بود ولی مصونیت از صلاحیت قضائی دولت پذیرنده در امور مدنی و اداری موضوع بند 2 ماده 31 شامل اعمال خارج از وظائف آنها نخواهد شد.اشخاص مذکور همچنین از مزایای مندرج در بند 1 ماده 35 در مورد اشیائی که به هنگام ورود اولیه خود به سرزمین دولت پذیرنده وارد میکنند،استفاده خواهند نمود.
خدمه مأموریت مخصوص نسبت به اعمال ناشی از انجام وظائف خود از صلاحیت قضائی دولت پذیرنده مصون خواهند بود و از معافیت از پرداخت مالیات و عوارض بابت مزدی که در قبال خدمات خود دریافت میدارند و همچنین از معافیت از مقررات بیمه‌های اجتماعی مقرر در ماده 32 بهره‌مند خواهند بود.
خدمتکاران شخصی اعضاء مأموریت مخصوص از پرداخت مالیات و عوارض بابت حقوقی که در قبال انجام وظیفه دریافت میدارند معاف خواهند بود.در کلیه موارد دیگر استفاده آنان از مزایا و مصونیتها فقط در حدودی است که مورد قبول دولت پذیرنده باشد.مع ذلک دولت پذیرنده نباید حق حاکمیت خود را در مورد این اشخاص طوری اعمال نماید که به نحو بیتناسبی مانع انجام وظائف مأموریت مخصوص گردد.
1-اعضاء خانواده‌های نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن در صورتی که همراه این اعضاء مأموریت مخصوص باشند از مزایا و مصونیتهای مصرح در مواد 29 تا 35 بهره‌مند خواهند بود مشروط بر اینکه از اتباع دولت پذیرنده نبوده یا در قلمرو آن دولت اقامت دائم نداشته باشند.
2-اعضاء خانواده‌های کارمندان اداری و فنی مأموریت مخصوص در صورتی که همراه این اعضاء مأموریت مخصوص باشند از مزایا و مصونیتهای مصرح در ماده 36 برخوردار خواهند بود مشروط بر اینکه تبعه دولت پذیرنده یا مقیم دائم در قلمرو آن دولت نباشند.
1-نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آنکه تبعه دولت پذیرنده یا مقیم دائم در قلمرو آن دولت باشند،فقط نسبت به اعمال رسمی که در اجرای وظائف خود انجام میدهند از مصونیت قضائی و مصونیت از تعرض بهره‌مند خواهند گردید مگر آنکه دولت پذیرنده مزایا و مصونیتهای بیشتری به آنها اعطاء نماید.
2-سایر اعضاء مأموریت مخصوص و خدمتکاران شخصی که تبعه دولت پذیرنده یا مقیم دائم در قلمرو آن دولت باشند،از مزایا و مصونیتها فقط تا حدودی که دولت پذیرنده به آنها اعطاء مینماید،برخوردار خواهند شد.
مع ذلک دولت پذیرنده باید صلاحیت قضائی خود را در مورد این اشخاص به نحوی اعمال نماید که زیاده از حد مانع انجام وظائف مأموریت مخصوص نگردد.
1-دولت فرستنده میتواند مصونیت قضائی نمایندگان خود در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن و سایر اشخاصی را که به موجب مواد 36 تا 40 از مصونیت برخوردار میگردند،سلب نماید.
2-سلب مصونیت باید همیشه صریح باشد.
3-هرگاه یکی از اشخاص مذکور در بند(1)این ماده اقامه دعوی نماید نمیتواند در مورد هرگونه دعوی متقابل که مستقیما به دعوی اصلی مربوط است به مصونیت قضائی استناد نماید.
4-سلب مصونیت قضائی به منظور دادرسی حقوقی یا اداری در حکم سلب مصونیت از اقدامات اجرائی ناشی از حکم دادگاه نخواهد بود.در مورد این‌گونه اقدامات اجرائی سلب مصونیت باید جداگانه صورت گیرد.
1-اگر یکی از نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص یا یکی از کارمندان دیپلماتیک آن برای عزیمت جهت تصدی پست خود یا در راه مراجعت به قلمرو دولت فرستنده از سرزمین دولت ثالثی عبور نماید یا در آن سرزمین باشد،دولت ثالث مصونیت از تعرض و هرگونه مصونیت دیگری را که برای تأمین عبور مراجعت او ضروری است،به او اعطاء خواهد نمود.همچنین مقررات از طرف دولت ثالث در مورد اعضاء خانواده او که از مزایا و مصونیتها بهره‌مند و به عنوان همراه شخص مذکور در بند حاضر چه در معیت او و چه جداگانه برای پیوستن به او یا مراجعت به وطن مسافرت مینمایند،اعمال خواهد شد.
2-دول ثالث نباید در شرایط مشابه به آنچه در بند اول این ماده مقرر است عبور کارمندان اداری و فنی یا خدمه مأموریت مخصوص یا اعضاء خانواده آنها را از سرزمین خود دچار اشکال سازند.
3-دولتهای ثالث نسبت به مکاتبات و سایر ارتباطات رسمی من جمله پیامهای«کد»یا رمز که از خاک آنها میگذرد همان آزادی و حمایتی را اعطاء خواهند کرد که دولت پذیرنده به موجب کنوانسیون حاضر ملزم به رعایت آن میباشد.دولتهای ثالث با رعایت مفاد بند(4)این ماده نسبت به پیکها و کیسه‌های عبوری مأموریت مخصوص همان مصونیت از تعرض و حمایتی را که دولت پذیرنده به موجب کنوانسیون حاضر ملزم به رعایت آن است،اعطاء خواهند کرد.
4-دولت ثالث موقعی ملزم به رعایت تعهدات خود در مورد اشخاص مذکور در بندهای 1،2 و 3 این ماده میباشد که قبلا از طریق درخواست روادید یا اطلاعیه از عبور این اشخاص به عنوان اعضاء مأموریت مخصوص یا اعضاء خانواده آنها یا پیکها مطلع گردیده و نسبت به آن اعتراضی ننموده باشد.
5-تکالیف دولتهای ثالث ناشی از بندهای 1،2 و 3 این ماده همچنین نسبت به اشخاص مذکور در این بندها و وسائل ارتباطی رسمی و کیسه‌های مأموریت مخصوص،هنگامیکه استفاده از سرزمین دولت ثالث به علت«فورس ماژور»باشد مجری خواهد بود.
1-هر عضو مأموریت مخصوص به مجرد ورود به سرزمین دولت پذیرنده جهت تصدی وظائف خود در مأموریت مخصوص یا اگر قبلا در سرزمین آن دولت باشد از لحظه‌ای که انتصاب او به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به سازمان دیگری که مورد توافق قرار گرفته باشد اعلام میشود از مزایا و مصونیتهایی که ذی حق است برخوردار خواهد شد.
2-وقتیکه وظائف عضو مأموریت مخصوص پایان مییابد مزایا و مصونیتهای او معمولا از لحظه‌ای که سرزمین دولت پذیرنده را ترک مینماید،یا پس از انقضاء مهلت مناسبی که بدین منظور به او داده شده است قطع میشود ولی این مزایا و مصونیتها حتی در صورت وجود منازعات مسلحانه تا این مواعد ادامه خواهد یافت.مع هذا در مورد اعمالی که عضو مزبور در اجرای وظائف خود انجام میدهد مصونیت کماکان ادامه مییابد.
3-در صورت فوت یکی از اعضاء مأموریت مخصوص،اعضاء خانواده او از مزایا و مصونیتهایی که به آنها اعطاء شده است،تا انقضای مهلت مناسب برای ترک سرزمین دولت پذیرنده،استفاده خواهند کرد.
1-در صورت فوت یک عضو مأمورین مخصوص یا عضوی از خانواده او که در معیت او است هرگاه متوفی تبعه دولت پذیرنده یا مقیم دائم در قلمرو آن دولت نباشد،دولت پذیرنده خروج اموال منقول متوفی را اجازه میدهد به استثناء اموالی که در آن کشور تحصیل شده و در موقع فوت ممنوع الصدور باشد.
2-از اموال منقولی که وجود آن در قلمرو دولت پذیرنده صرفا به علت حضور شخص متوفی در آنجا به عنوان عضو مأموریت مخصوص یا فردی از خانواده عضو مأموریت بوده،مالیات بر ارث اخذ نخواهد شد.
1-دولت پذیرنده وظیفه دارد حتی در صورت وجود منازعات مسلحانه تسهیلات لازم را فراهم آورد تا اشخاص بهره‌مند از مزایا و مصونیتها به جز اتباع خود و نیز افراد خانواده‌های آنها بدون توجه به تابعیت آنان بتوانند در اولین فرصت سرزمین آن دولت را ترک نمایند.دولت مزبور به خصوص باید در صورت احتیاج،وسائل نقلیه لازم را برای خود و اموالشان در اختیار آنها بگذارد.
2-دولت پذیرنده باید تسهیلاتی به منظور خارج نمودن اسناد و بایگانی مأموریت مخصوص از سرزمین خود،برای دولت فرستنده قائل شود.
1-هنگامی که وظائف مأموریت مخصوص به پایان میرسد دولت پذیرنده باید اماکن مأموریت مخصوص را مادام که اختصاص به آن دارد و همچنین اموال و اسناد و بایگانی مأموریت مخصوص را محترم شمرده و حمایت نماید.دولت فرستنده باید اموال و اسناد و بایگانی خود را در ظرف مهلت مناسبی خارج نماید.
2-در صورت وجود نداشتن یا قطع مناسبات دیپلماتیک یا کنسولی بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده و در صورتی که وظائف مأموریت مخصوص به پایان رسیده باشد،دولت فرستنده میتواند حتی در صورت وجود منازعات مسلحانه نگهداری اموال و اسناد و بایگانی مأموریت مخصوص را به دولت ثالثی که مورد قبول دولت پذیرنده باشد،بسپارد.
1-کلیه اشخاصی که از مزایا و مصونیتهای مقرر در کنوانسیون حاضر بهره‌مند میباشند، بدون آنکه به مزایا و مصونیتهای آنان لطمه‌ای وارد آید مکلفند قوانین و مقررات دولت پذیرنده را محترم شمرده و از مداخله در امور داخلی آن دولت خودداری نمایند.
2-اماکن مأموریت مخصوص نباید به نحوی مورد استفاده قرار گیرد که با وظائف مأموریت مخصوص که طبق کنوانسیون حاضر یا سایر قواعد حقوق بین الملل کلی یا موافقتنامه‌های خاص لازم‌الاجراء بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده معین شده،مغایرت داشته باشد.
نمایندگان دولت فرستنده در مأموریت مخصوص و کارمندان دیپلماتیک آن نباید در قلمرو دولت پذیرنده مبادرت به فعالیت حرفه‌ای یا تجارتی به قصد انتفاع شخصی بنمایند.
1-در اجرای مقررات کنوانسیون حاضر تبعیضی بین دولتها اعمال نخواهد شد.
2-مع هذا موارد زیر تبعیض تلقی نخواهد شد:
الف‌اینکه دولت پذیرنده یکی از مقررات کنوانسیون حاضر را به علت آنکه در خاک دولت فرستنده نسبت به مأموریتهای مخصوص او در این مورد محدودیت قائل شده‌اند،به طور محدود اجراء کند.
ب‌اینکه دولتها طبق عرف یا از طریق توافق،حدود تسهیلات و مزایا و مصونیتهای مأموریتهای مخصوص خود را تغییر دهند،ولو در مورد چنین تغییری با دولتهای دیگر توافق به عمل نیامده باشد،مشروط بر اینکه با هدف و منظور کنوانسیون حاضر مغایر نباشد و مانع از استیفاء حقوق دولتهای ثالث یا انجام تعهدات آنها نگردد.
کنوانسیون حاضر برای امضاء کلیه دول عضو سازمان ملل متحد یا یک سازمان تخصصی یا آژانس بین المللی انرژی اتمی یا هر دولتی که طرف اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری است و هر دولت دیگری که از طرف مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای الحاق به کنوانسیون حاضر دعوت شود تا تاریخ 31 دسامبر 1970 در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک مفتوح خواهد بود.
این کنوانسیون به تصویب خواهد رسید و اسناد تصویب آن به دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم خواهد شد.
کنوانسیون حاضر برای الحاق هر دولتی که جزء یکی از طبقات مذکور در ماده 50 میباشد مفتوح خواهد بود.اسناد الحاق به دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم خواهد شد.
1-کنوانسیون حاضر سی روز پس از تاریخ تسلیم بیست‌ودومین سند تصویب یا الحاق به دبیر کل سازمان ملل متحد لازم‌الاجراء خواهد شد.
2-کنوانسیون حاضر در مورد هریک از دولی که پس از تسلیم بیست‌ودومین سند تصویب یا الحاق آن را تصویب مینمایند یا بدان ملحق میشوند سی روز پس از تاریخ تسلیم سند تصویب یا الحاق آن دولت لازم‌الاجراء خواهد شد.
دبیر کل سازمان ملل متحد مراتب زیر را به کلیه دولی که جزء یکی از طبقات مذکور در ماده 50 باشند اطلاع خواهد داد:
الف‌امضاء کنوانسیون حاضر از طرف دولتها و تسلیم اسناد تصویب یا الحاق طبق مواد 50،51 و 52.
ب‌تاریخی که کنوانسیون حاضر طبق ماده 53 لازم‌الاجراء خواهد گردید.
نسخه اصلی کنوانسیون حاضر که متون چینی،انگلیسی،فرانسه،روسی و اسپانیایی آن متساو یا معتبر است به دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم خواهد شد.دبیر کل رونوشتهای گواهیشده و مطابق با اصل آن را برای تمام دول مشمول یکی از طبقات مذکور در ماده 50 ارسال خواهد داشت.
بنا به مراتب امضاءکنندگان زیر که از طرف دول متبوع خود دارای اختیارات لازم میباشند کنوانسیون حاضر را که در تاریخ 16 دسامبر 1969 برای امضاء در نیویورک مفتوح گردیده امضاء نمودند.
کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و پنجاه و پنج ماده منضم به قانون الحاق دولت ایران به کنوانسیون مزایا و مصونیتهای مأموریتهای مخصوص میباشد.
2(4)