آیین‌نامه اماکن عمومی
مصوب 1363/3/23 هیأت وزیران با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1 - شهربانی جمهوری اسلامی ایران در اجرای وظائف انتظامی و کنترل ترافیک و سایر مسؤولیتهای محوله بر امور اماکن عمومی طبق مقررات این آیین‌نامه نظارت و مطابق مقررات اقدام مینماید.
ماده 2 - اماکن و مؤسسات موضوع این آیین‌نامه به شرح زیر میباشد:
(1-هتلها 2-مسافرخانه‌ها 3-رستوران‌ها 4-پانسیونها و مهدکودکها 5-سلف سرویسها 6-قهوه‌خانه‌ها 7-اغذیه‌فروشیها 8-چلوکبابی و چلوخورشتی و طباخیها 9- بوفه سینما و تئاتر 10-کافه‌تریاها 11-کافه قنادیها 12-آرایشگاه‌ها 13-آموزشگاههای رانندگی 14-فروشگاههای جرائد و نشریات داخلی 15-مؤسسات بارکش شهری 16- تعمیرگاه‌های دوچرخه و موتورسیکلت 17-عکاسیها 18-فروشگاههای جرائد و نشریات خارجی 19-سینماها و تماشاخانه‌ها 20-فروشگاههای اتومبیل 21-مؤسسات تبلیغاتی و تولیدکننده فیلمهای تبلیغاتی 22-تعمیرگاهها،اتوسرویس‌ها و پارکینگ‌ها 23-مؤسسات توریستی و کرایه‌دهی اتومبیل 24-بنگاههای مسافربری 25-کتابفروشیها 26-بنگاههای معاملاتی 27-کارگاه‌های اوراق اتومبیل 28-کارگاه‌های تعویض روغن،پنچرگیری و لاستیکفروشی اتومبیل 29-مؤسسات تاکسیبار 30-کلیشه و گراورسازیها 31-فروشگاههای لوازم یدکی اتومبیل 32-کارگاه‌های نقاشی اتومبیل 33-چاپخانه‌ها 34-سمساری و امانت‌فروشیها 35- مؤسسات باربری 36-استودیوها 37-طلا و جواهرفروشیها 38-مؤسسات نشر و طبع 39- آموزشگاههای خیاطی،ماشین‌نویسی و آرایشگری).
تبصره- هر نوع امکنه و مؤسسه مشابه دیگری در آینده،بنا به تشخیص و اعلام شهربانی جمهوری اسلامی ایران مشمول مقررات این آیین‌نامه خواهد بود.
ماده 3 - (اصلاحی 1364/11/9)- مراجع صدور پروانه واحدهای صنفی مذکور در ماده 2 باید قبل از صدور و انتقال پروانه و همچنین انتقال محل واحد صنفی نسبت به موارد مذکور در ماده 1 شهربانی جمهوری اسلامی ایران استعلام نظر به عمل آورند سپس صدور پروانه با رعایت ضوابط شهربانی مطابق ماده 23 قانون نظام صنفی صورت خواهد گرفت.
تبصره(اصلاحی 1364/11/9)- ضوابط مربوط به صلاحیت دائرکننده واحده صنفی از نقطه‌نظر وظائف شهربانی و نیز امور انتظامی و ترافیک و محل کسب با توجه به بند 4 ماده 39 قانون نظام صنفی ،وسیله ادارات ذی ربط شهربانی تهیه و پس از تصویب ریاست شهربانی به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
ماده 4 - در خارج از حوزه استحفاظی شهربانی،ژاندارمری عهده‌دار انجام وظائف مذکور در این آیین‌نامه میباشد.
ماده 5 - متقاضیان صدور پروانه اماکن عمومی مندرج در ماده 2 قبل از اخذ پروانه حق افتتاح اماکن خود را ندارند و در صورت تخلف مادامی که پروانه تحصیل نکرده باشند از افتتاح آن مکان تا صدور پروانه به وسیله شهربانی جلوگیری خواهد شد.
ماده 6 - (اصلاحی 1364/11/9)- در صورتی که عدم صلاحیت هریک از صاحبان یا مدیران اماکن مندرج در ماده 2 آیین‌نامه در مدت اعتبار پروانه از ضوابط مقرر شهربانی عدول کنند مراتب به مراجع صدور پروانه اعلام خواهد شد تا مطابق مقررات اقدام نمایند.
ماده 7 - چنانچه صاحبان اماکن عمومی مندرج در ماده 2 بخواهند اداره امور داخلی خود را به دیگری واگذار نمایند بایستی مدیر داخلی از طریق مراجع صدور پروانه به شهربانی معرفی تا پس از بررسیهای لازم و تأیید صلاحیت مدیر معرفی شده در پروانه صادره منظور گردد.
ماده 8 - صاحبان اماکن عمومی مندرج در ماده 2 از ردیف 11 شامل(1-هتلها 2- مسافرخانه‌ها 3-رستوران‌ها 4-پانسیونها و مهدکودکها 5-سلف سرویسها 6- قهوه‌خانه‌ها 7-اغذیه‌فروشان 8-چلوکبابی و چلوخورشتی و طباخیها 9-بوفه‌های سینما و تئاتر 10-کافه‌تریاها 11-کافه قنادیها)مکلفند کلیه کارکنان خود را(اعم از ایرانی و خارجی)به شهربانی معرفی تا نسبت به تعیین صلاحیت و صدور پروانه خدمتگزاری جهت آنان اقدام گردد و در صورت تغییر هریک از آنان مراتب را ظرف مدت 48 ساعت اعلام نمایند.
تبصره- مدت اعتبار پروانه خدمتگزاری یک سال میباشد و کارکنان اماکن عمومی مندرج در ماده 8 موظفند همه ساله نسبت به تمدید پروانه خود اقدام نمایند.
ماده 9 - کلیه مستخدمین و کارکنان اماکن عمومی مندرج در ماده 8 بایستی دارای کارت بهداشت از مرجع مربوطه و پروانه کار از شهربانی باشند.
ماده 10 - صاحبان کلیه اماکن عمومی مکلفند آن دسته از مواد آیین‌نامه و اعلامیه‌های شهربانی را که ارتباط با نوع کار آن مکان دارد در محل مناسبی که برای واردین قابل رؤیت باشد نصب نمایند.
ماده 11 - صاحبان اماکن مسافری (هتل مسافرخانه پانسیون و سایر اماکن مشابه) موظفند در قبال اموالی که از طرف مسافرین و یا واردین به مکانهای مزبور به آنان سپرده میشود رسید کتبی بدهند.
ماده 12 - در صورتی که یکی از مسافرین در اماکن مسافری فوت نماید صاحب یا مدیر مؤسسه باید بلافاصله مراتب را کتبا با ذکر مشخصات شخص متوفی و شماره اتاق به کلانتری محل اطلاع داده تا ورود نمایندگان شهربانی و دادسرا و پزشکی قانونی اتاق متوفی باید بسته شده و احدی داخل آن‌جا نشود.
ماده 13 - صاحبان و مدیران کلیه اماکن عمومی موظفند هر موقع هرگونه توضیحاتی که مأمورین شهربانی بخواهند(نسبت به وضعیت امکنه و مسافرین و مستخدمین)بلاتأمل در حدود اطلاعاتی که دارند با نهایت صحت به آنها بدهند.
ماده 14 - در تمامی ایامی که اماکن عمومی دائر هستند حضور متصدی یا مدیر امکنه در محل الزامی است.
ماده 15 - در موقعی که یکی از مسافرین یا خدمه مظنون یا مبتلا به دارا بودن امراض واگیردار و عفونی از قبیل وبا،طاعون و امثالهم باشد صاحبان اماکن عمومی مکلفند مراتب را بلافاصله با ذکر مشخصات بیمار به بهداری و کلانتری اطلاع دهند.
ماده 16 - صاحبان اماکن مسافری و پانسیونها مکلفند تابلو شماره اتاقها را در محل مناسبی در مدخل امکنه خود نصب نمایند.
ماده 17 - صاحبان اماکن مسافری و پانسیونها باید دفتری مطابق نمونه شهربانی برای ورود و خروج مسافرین تهیه و نام و نشان کامل آنها را در آن دفتر قید نمایند.
ماده 18 - صاحبان اماکن مسافری (هتل مسافرخانه پانسیون و امثال آنها) موظفند ضمن رؤیت شناسنامه یا هرگونه برگ شناسایی مشخصات و تاریخ و ساعت ورود و خروج مسافرین و واردین به اماکن مزبور را مطابق نمونه اعلامیه‌ای که از طرف شهربانی داده میشود تنظیم و اول وقت روز بعد به شهربانی محل تسلیم نمایند.
ماده 19 - صاحبان هتلها و مسافرخانه‌ها و پانسیونها موظفند در صورت مراجعه اطفال و اشخاصی که به سن قانونی نرسیده و بدون سرپرست هستند و قصد اقامت در امکنه مزبور را دارند بلافاصله مراتب را به شهربانی (کلانتری محل)اعلام دارند.
ماده 20 - برگزاری هر نوع مجلس جشن و عروسی،مهمانی،شب‌نشینی و امثال آن و یا اجرای هرگونه برنامه هنری و نمایشی در اماکن عمومی مستلزم تأیید محتوای برنامه هنری و نمایشی از سوی وزارت ارشاد اسلامی و تحصیل اجازه مخصوص شهربانی یا کلانتری محل (حداقل 48 ساعت قبل)میباشد.بدیهی است مسؤولین اماکن عمومی مزبور میبایست ساعت و روز تشکیل مراسم و صرفا مشخصات پیشنهادکننده مراسم را با ارائه دو عدد کارت ورود به سالن به مسؤولین ذی ربط شهربانی جمهوری اسلامی ایران اعلام نمایند.
ماده 21 - پروانه متخلفین در موارد ذیل اخذ و به مراجع صدور پروانه ارسال که برابر با ماده 39 قانون صنفی نسبت به ابطال آن اقدام گردد:
1-تسهیل یا فراهم نمودن وسیله عمل منافی عفت و شهوترانی در امکنه مربوطه و یا استخدام و یا اجیر نمودن اشخاص برای منظور فوق.
2-تشکیل جلسات در محل امکنه عمومی برای مقاصد سوء و خلاف قانون علیه دولت و امنیت کشور.
3-تهیه موجبات تسهیل خریدوفروش مواد افیونی و چرس و بنگ و استعمال آنها و همچنین فروش و عرضه هر نوع مشروبات الکلی.
4-طرح‌ریزی و توطئه برای انجام مقاصد سوء و خلاف قانون نظیر سرقت،خریدوفروش و نگهداری اموال مسروقه و غیره.
5-هرگونه عمل شرطبندی و برد و باخت و قمار.
تبصره- ابطال پروانه مرتکبین تخلف از ماده 21 مانع از اجرای سایر مجازاتهای شرعی و قانونی نخواهد شد.
ماده 22 - سخنرانی و هر عمل دیگری که خلاف منظور از تشکیل مکان عمومی و مفاد پروانه صادره مربوط به آن باشد بدون اجازه مخصوص شهربانی ممنوع است.
ماده 23 - قبول و اسکان اشخاص شرور و بدسابقه در محل امکنه عمومی ممنوع میباشد.
ماده 24 - در اماکن عمومی ایجاد صداهای ناهنجار،ادای الفاظ رکیک و انجام حرکات زشت و اعمالی که موجب سلب آسایش دیگران و یا ضرر به اموال عمومی میشود ممنوع است و صاحبان اماکن عمومی مکلفند متخلف را به مأمورین انتظامی معرفی نمایند.
ماده 25 - یک نفر نمیتواند بیش از یک مکان عمومی را اداره و پروانه آن را تحصیل نماید مگر اینکه برای اماکن دیگری که میخواهد تأسیس کند از طرف مرجع صدور پروانه مدیر یا مباشری که شهربانی صلاحیت او را گواهی نماید،استخدام کند که در این صورت مدیر مزبور مسؤول اداره مکان مربوطه خواهد بود.
ماده 26 - درجه‌بندی و تعریف هریک از اماکن عمومی به وسیله کمیسیونی مرکب از نمایندگان شهربانی ،شهرداری،بهداری و سایر سازمانهای ذی ربط تعیین میگردد.مسؤولیت تشکیل کمیسیون مزبور و اجرای تصمیمات متخذه به عهده شهربانی میباشد.در مواردی که درجه‌بندی و تعریف برخی از اماکن عمومی به موجب قانون از وظائف ارگانهای دیگر باشد، همان ملاک عمل خواهد بود.
ماده 27 - (اصلاحی 1364/11/9)- تخلف از مقررات این آیین‌نامه برای بار اول به موجب اخطار کتبی و در صورت تکرار طبق ماده 39 قانون نظام صنفی حسب مورد لغو موقت یا دائم پروانه کسب میگردد و این امر در صورت لزوم مانع از اجرای سایر مجازاتهای شرعی و قانونی نخواهد شد.
ماده 28 - (الحاقی 1364/11/9)- برای امکان عمومی باید نام فارسی یا مضامین موافق عفت عمومی انتخاب و فقط به زبان فارسی هم روی تابلو نوشته شود.
تبصره(الحاقی 1365/10/7)- تأسیسات جهانگردی مشمول آیین‌نامه احداث،توسعه و تکمیل و تجهیز و بهره‌برداری تأسیسات جهانگردی مصوب 1361/9/22 هیأت وزیران میتوانند نام و درجه خود را در تابلویی به خط و زبان فارسی و خط یکی از زبان‌های جهانگردی بنویسند و برای اطلاع مراجعهکنندگان خارجی در محل مناسب نصب کنند.
ماده 29 - (الحاقی 1364/11/9)- در کلیه اماکن عمومی وسائل مقدماتی آتش‌نشانی طبق استاندارد سازمان آتش‌نشانی باید مهیا باشد تا به موقع مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
ماده 30 - (الحاقی 1364/11/9)- کلیه دعاوی مربوط به امور صنفی صاحبان اماکن عمومی نزد مقامات صالحه رسیدگی خواهد شد لیکن چنانچه اختلافی بین آنها و نیز با مراجعین در رابطه با مقررات این آیین‌نامه پیش آید در صورتی که موضوع در شهربانی مطرح و منجر به تحصیل رضایت‌نامه کتبی از طرفین نگردد شهربانی آنها را به مراجع قانونی ذی ربط هدایت خواهد کرد.
ماده 31 - (اصلاحی 1364/11/9)- از تاریخ تصویب این آیین‌نامه کلیه مقررات و ضوابطی که مغایر با مفاد آیین‌نامه باشد ملغی است.
2(3)