آیین‌نامه اجرائی قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی


مصوب 1386/4/20 هیأت وزیران با اصلاحات بعدی
ماده 1 - واژه‌ها و اصطلاحات مورد استفاده در این آیین‌نامه در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف‌قانون:قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولیمصوب 1383-.
ب‌بانک مرکزی:بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
ج‌نیروی انتظامی:نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
داشخاص:اشخاص حقیقی یا حقوقی که تحت هر عنوان به یک یا تعدادی از عملیات بانکی به عنوان فعالیت اصلی و یا یکی از رشته فعالیت‌های خود مبادرت میکنند.
هعملیات بانکی:اشتغال به امر واسطه‌گری بین عرضهکنندگان و متقاضیان وجوه و اعتبار به صورت دریافت انواع وجوه،سپرده،ودیعه و مشابه آن تحت هر عنوان و اعطاء اعتبار و سایر تسهیلات در قالب عقود اسلامی و صدور کارت‌های الکترونیکی پرداخت و کارت‌های اعتباری میباشد.
وقبول سپرده:دریافت هرگونه وجه به ریال یا ارز توسط اشخاص به نحوی که برداشت تمام یا قسمتی از مانده آن عند المطالبه یا حسب توافق طرفین توسط صاحب سپرده یا نماینده معرفی شده وی و یا پرداخت به شخص ثالث به دستور وی امکان‌پذیر باشد.این امر میتواند با احتساب سود یا امتیازات خاص و یا بدون آنها با رعایت قانون عملیات بانکداری بدون ربا- مصوب 1362-صورت پذیرد و پرداخت به صاحب یا صاحبان سپرده با مراجعه حضوری یا بهره‌گیری از خدمات کارت‌های پرداخت و ابزارهای الکترونیکی انجام شود.
زودیعه:عقدی است که به موجب آن یک نفر مال خود را به دیگری میدهد که عین آن را به طور مجانی نگهداری کند.
ح‌اعطاء تسهیلات:پرداخت هرگونه وجه در قالب تنزیل اسناد و هرگونه اوراق بهادار، مساعده،وام،اعتبار،تسهیلات مالی به اشخاص تحت هر عنوان و به هر شکل بابت تأمین نیاز نقدینگی متقاضیان،خرید اموال منقول و غیر منقول و فروش یا اجاره اموال به آنان طبق مقررات این آیین‌نامه و موارد مشابه به نحوی که بازپرداخت به صورت وجه نقد یا با استفاده از سایر ابزار پرداخت به طور قسطی یا یکجا صورت پذیرد.
تبصره- هرگونه عملیات تجاری مانند خریدوفروش اموال به جز تأمین نیازهای اداری و یا جهت اعطاء تسهیلات به مشتریان در قالب عقود اسلامی ممنوع میباشد.
ماده 2 - اشتغال به عملیات بانکی توسط اشخاص تحت هر عنوان و تأسیس و ثبت هرگونه تشکل برای انجام عملیات بانکی،بدون دریافت مجوز از بانک مرکزی ممنوع است.
تبصره 1- بانکها،مؤسسات اعتباری غیر بانکی پس از اخذ مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و صندوق‌هایی که قبلا به موجب قوانین خاص تأسیس شده‌اند،به موجب مفاد همان قوانین ادامه فعالیت خواهند داد ولی باید عملیات بانکی خود را با ضوابط مصوب شورای پول و اعتبار تطبیق دهند.
تبصره 2- صندوق‌های قرض الحسنه که صرفا مبادرت به دریافت و اعطاء قرض الحسنه مینمایند مشمول مقررات این آیین‌نامه نبوده و مشمول آیین‌نامه خاص خود میباشند.
ماده 3 - وجوهی که تولیدکنندگان کالا یا ارائه‌دهندگان خدمات بابت پیش‌فروش محصولات تولیدی خود از متقاضیان دریافت میکنند،مشروط بر اینکه نهایتا به خرید کالا یا خدمت با تخفیف یا بدون تخفیف مورد نظر ختم شود،از شمول مفاد این آیین‌نامه مستثنی میباشد و تابع آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط وزارت بازرگانی و بانک مرکزی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده 4 - تشخیص عملیات بانکی و تعیین مصادیق آن بر اساس قانون و قانون پولی و بانکی کشورمصوب 1351-و قانون عملیات بانکی بدون ربامصوب 1362-و مقررات این آیین‌نامه بر عهده بانک مرکزی است.
ماده 5 - اشخاص موضوع تبصره(2)ماده (1)قانون موظفند حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این آیین‌نامه که به وسیله بانک مرکزی اعلام خواهد شد،وضعیت خود را با ضوابط این آیین‌نامه تطبیق دهند.
ماده 6 - بانک مرکزی موظف است تقاضاهای رسیده را جهت اخذ مجوز بررسی و نتیجه را حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ دریافت تقاضا،به متقاضی اعلام کند.
ماده 7 - فعالیت اشخاصی که با لحاظ ماده (5)بدون مجوز به انجام عملیات بانکی مبادرت ورزند،با اعلام بانک مرکزی،توسط نیروی انتظامی متوقف خواهد شد.
ماده 8 - کلیه دستگاههای اجرائی از جمله نیروی انتظامی،چنانچه در اجرای وظائف قانونی خود با مؤسساتی که تحت عناوین بانک،مؤسسه اعتباری،لیزینگ،مؤسسه مالی و اعتباری،صندوق قرض الحسنه،تعاونی اعتبار،صرافی و یا عناوین مشابه فعالیت مینمایند، مواجه شوند،مکلفند اطلاعات مربوط به آن را به بانک مرکزی اعلام کنند.
ماده 9 - مسؤولیت نظارت بر فعالیت اشخاص موضوع این آیین‌نامه در حدود قانون و قانون پولی و بانکی کشورمصوب 1351-و قانون عملیات بانکداری بدون ربامصوب 1362-بر عهده بانک مرکزی است.اشخاص مذکور مکلفند همکاری لازم را با بازرسان آن بانک به عمل آورند و آمار و اطلاعات مورد نیاز بانک مرکزی را به نحوی که آن بانک تعیین میکند،ارائه نمایند.
تبصره- در صورتی که اطلاعات درخواست‌شده،اطلاعات طبقه‌بندی شده باشد رعایت مقررات مربوط الزامی است و در هر صورت رعایت مقررات مربوط به حفظ اسرار حرفه‌ای مشتریان توسط بانک مرکزی الزامی است.
ماده 10 - نحوه ساماندهی و شرایط ارتقاء اشخاص موضوع این آیین‌نامه مطابق با آیین‌نامه موضوع بند«ج»تبصره(2)ماده (2)قانون خواهد بود.
ماده 11 - مسؤولیت حسن اجرای این آیین‌نامه با بانک مرکزی است و نیروی انتظامی موظف است همکاری لازم را با بانک یاد شده به عمل آورد.
2(3)