قانون حمایت از نشانه‌های جغرافیایی


مصوب 1383/11/7

فصل اول‌تعاریف

ماده 1 - اصطلاحات به کار برده شده در این قانون دارای معانی زیر میباشند:
الف‌نشانه جغرافیایی:نشانه‌ای است که مبدأ کالایی را به قلمرو،منطقه یا ناحیه‌ای از کشور منتسب میسازد،مشروط بر اینکه کیفیت و مرغوبیت،شهرت یا سایر خصوصیات کالا اساسا قابل انتساب به مبداء جغرافیایی آن باشد.
بکالا،یعنی هرگونه محصول طبیعی و کشاورزی و یا فرآورده‌های آن یا صنایع دستی و یا تولیدات صنعتی.
جکنوانسیون پاریس،یعنی مصوبه مورخ 1261 هجری شمسی(1883 میلادی)اتحادیه عمومی بین المللی معروف به پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی و تغییرات بعدی آنکه به تصویب جمهوری اسلامی ایران رسیده است.
دتولیدکننده،یعنی هر شخصی که به تولید و فرآوری محصولات کشاورزی دامی و غذائی یا ساخت و تولید ابزار صنعتی و مصنوعات دستی اشتغال دارد یا از مواد طبیعی به منظور تولید بهره‌برداری میکند یا در تجارت محصولات مذکور فعالیت میکند.

فصل دوم‌حمایت از نشانه‌های جغرافیایی

ماده 2 - هر شخص یا هر گروه ذی نفع میتواند در خصوص نشانه‌های جغرافیایی به منظور جلوگیری از اعمال زیر یا مطالبه ضرر و زیان ناشی از آنها در دادگاه اقامه دعوی نماید:
الف‌معرفی و انتساب غیر واقعی و گمراهکننده مبداء جغرافیایی کالا.
ب‌هرگونه استفاده از نشانه‌های جغرافیایی که مطابق ماده (10 مکرر)کنوانسیون پاریس مصداق رقابت نامشروع باشد.
ماده 3 - الف‌نشانه جغرافیایی اعم از اینکه ثبت شده یا نشده باشد اگر دارای شرایط بند(الف)ماده (1)باشد،مورد حمایت قرار میگیرد و در دعاوی موضوع این قانون،هرگاه نشانه‌ای به ثبت رسیده باشد،موجد این اماره قانونی است که نشان ثبت شده،با تعریف بند (الف)ماده (1)انطباق دارد.
ب‌نشانه جغرافیایی مطابق با تعریف بند(الف)ماده (1)در مقابل نشانه جغرافیایی که مبداء کالاهای آن به درستی قید شده است ولی به طور نادرست به عموم اعلام شود که مبداء آنها محل دیگری است،مورد حمایت قرار خواهد گرفت.
ماده 4 - نشانه‌های جغرافیایی هم‌نام اگر واقعی و منطبق با موازین بند(الف)ماده (1) باشند با رعایت بند(ب)ماده (3)به طور مساوی مورد حمایت قرار میگیرند.
سازمان ثبت اسناد و املاک برای گمراه نشدن مصرفکنندگان و تضمین رفتار برابر و منصفانه با تولیدکنندگان مربوط،شرایطی را تعیین خواهد کرد که بر طبق آنها نشانه‌های هم‌نام از یکدیگر ممتاز گردند.
ماده 5 - نشانه‌های جغرافیایی زیر مورد حمایت نیستند:
الف‌نشانه‌هایی که با تعریف بند(الف)ماده (1)منطبق نباشد.
ب‌نشانه‌هایی که بر خلاف موازین شرعی،اخلاق حسنه و یا نظم عمومی باشند.
ج‌نشانه‌هایی که در کشور مبداء خود حمایت نمیشوند یا حمایت از آنها متوقف شده است یا متروک گردیده‌اند،در چارچوب معاهداتی که کشور ایران به آنها ملحق شده است.
ماده 6 - هر شخصی که مرتکب اعمال مندرج در ماده (2)شود علاوه بر جبران خسارت به جزای نقدی از ده میلیون(10/000/000)ریال تا پنجاه میلیون(50/000/000)ریال یا حبس تعزیری از نود و یک روز تا شش ماه و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
تبصره- در صورت لزوم،دادگاه میتواند به درخواست مدعی خصوصی دستور موقت مناسب صادر کند.

فصل سوم‌ثبت نشانه‌های جغرافیایی

ماده 7 - اظهارنامه ثبت نشانه جغرافیایی،توسط اشخاص زیر به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تسلیم میشود:
الف‌هر شخص حقیقی یا حقوقی و همچنین گروههایی از این اشخاص که در مکان جغرافیایی مندرج در اظهارنامه به تولید کالای مذکور در آن مشغولند.
ب‌هر مرجع صلاحیتدار در امر تولید،توزیع و سیاستگذاری کالای مورد ثبت.
ماده 8 - موارد زیر باید در اظهارنامه قید شود:
الف‌نام،نشانی،تابعیت و سمت قانونی تسلیمکننده.
ب‌نشانه جغرافیایی که ثبت آن درخواست شده است.
ج‌مکانی که نشانه جغرافیایی به آن مربوط است.
دکالایی که نشانه جغرافیایی به آن مربوط است.
هکیفیت،مرغوبیت،شهرت و سایر خصوصیات کالایی که نشانه جغرافیایی برای آن به کار میرود.
تبصره- هزینه‌های ثبت اظهارنامه از متقاضی ثبت دریافت خواهد شد.
ماده 9 - نحوه و مراحل ثبت اظهارنامه به قرار زیر است: الف‌سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اظهارنامه را از نظر مطابقت با بند(ب)ماده (5)و مواد(7)و(8)این قانون و آیین‌نامه اجرائی آن بررسی کرده،در صورت دارا بودن شرایط،آن را آگهی میکند.
ب‌در صورت عدم رعایت شرایط مقرر در بند(الف)ذی نفع یا مقام صلاحیتدار میتواند بر طبق آیین‌نامه اجرائی این قانون،اعتراض خود را نسبت به تقاضای ثبت نشانه جغرافیایی به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تسلیم نماید.
ج‌سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نسخه‌ای از اعتراضیه را به متقاضی ثبت ابلاغ میکند.متقاضی مکلف است ظرف مهلت مقرر به آن پاسخ دهد.عدم ارسال پاسخ از سوی متقاضی در موعد مقرر به منزله انصراف از تقاضای ثبت است.
دهرگاه متقاضی متقابلا پاسخی ارسال دارد،سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نسخه‌ای از آن را در اختیار معترض قرار میدهد و پس از بررسی نظرات طرفین،در مورد وارد بودن یا نبودن اعتراض تصمیم میگیرد.
ههرگاه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تشخیص دهد که شرایط مندرج در بند(الف) این ماده رعایت شده و به تقاضای ثبت نیز اعتراض نشده یا اعتراض رد گردیده،نشانه جغرافیایی را ثبت کرده و آگهی لازم را در این خصوص منتشر میکند و گواهینامه ثبت را به نام متقاضی ثبت صادرخواهد کرد.
ماده 10 - تولیدکنندگان در صورت تحقق شرایط زیر مجازند از نشانه‌های جغرافیایی ثبت شده استفاده کنند:
الفکالا دارای کیفیت،مرغوبیت،شهرت و سایر خصوصیات مذکور در گواهینامه ثبت مربوطه باشد.
ب‌محل فعالیت تولیدکننده منطقه جغرافیایی مذکور در گواهینامه ثبت باشد.
ماده 11 - هر ذی نفع یا مقام صلاحیتدار میتواند موارد زیر را از دادگاه بخواهد:
الف‌ابطال ثبت نشانه جغرافیایی که شرایط مقرر در ماده (5)در مورد آن رعایت نشده است.
ب‌اصلاح ثبت نشانه،به این علت که نشانه موجود در گواهینامه ثبت با نشانه مورد نظر مطابقت ندارد و یا اینکه کیفیت،مرغوبیت،شهرت و یا سایر خصوصیات کالایی که نشانه مبداء جغرافیایی برای آن استفاده میشود،در گواهینامه مربوط ذکر نشده یا ناقص است.
در هر دعوی که بر طبق این ماده اقامه میشود،دادخواست ابطال یا اصلاح به(مالک نشانه)یا قائم‌مقام قانونی او ابلاغ میشود و به هزینه خواهان از طریق آگهی در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه‌های محلی به اطلاع عموم اشخاص ذی نفع میرسد.
ماده 12 - سازمان ثبت اسناد میتواند در صورت وجود اشتباهات شکلی با اطلاع ذی نفع پس از بررسی دلائل و مدارک مستند نسبت به تصحیح اشتباه تصمیم‌گیری و اقدام کند.
تبصره- چنانچه رفع اشتباه مستلزم تغییر در ثبت نشان باشد این امر تابع مقررات مواد (7)،(8)،(9)و بند(ب)ماده (5)این قانون خواهد بود.
ماده 13 - رسیدگی به اختلافاتی که به موجب این قانون و آیین‌نامه اجرائی آن باید به دادگاه ارجاع شود در صلاحیت دادگاه عمومی تهران میباشد.
ماده 14 - سازمان ثبت اسناد و املاک کشور،از ثبت هر علامت تجارتی برای کالایی که به طور غیر واقعی منسوب به مبداء جغرافیایی شده است یا موجب گمراهی عموم نسبت به مبداء اصلی کالا میگردد خودداری مینماید.هر ذی نفع میتواند ابطال ثبت اینگونه علامت‌های تجارتی را از دادگاه بخواهد.
ماده 15 - استثنائات مربوط به استفادهکننده قبلی:
الف‌این قانون مانع از استفاده مستمر یا مشابه از نشانه جغرافیایی برای کالا و خدمات متعلق به کشور دیگر توسط اتباع یا اشخاص مقیم ایران که از آن نشانه جغرافیایی به صورت مستمر برای همان کالاها یا خدمات به مدت حداقل ده سال قبل از تصویب این قانون با حسن نیت استفاده کرده‌اند،نخواهد بود.
ب‌هرگاه علامت تجارتی در ایران با حسن نیت تقاضا یا ثبت شده باشد و یا حقوق مربوط به علامت تجارتی از طریق استفاده با حسن نیت تحصیل شده باشد چنانچه موارد مذکور قبل از تاریخ اجرای این قانون یا قبل از حمایت از مبداء جغرافیایی در کشور مبداء باشد،این قانون به قابلیت ثبت یا اعتبار ثبت علامت تجارتی،یا حق استفاده از علامت تجارتی بر اساس اینکه این علامت تجارتی عین یا مشابه نشانه جغرافیایی است،لطمه‌ای وارد نخواهد کرد.
ج‌این قانون در مورد نشانه جغرافیایی متعلق به کشور دیگری برای نوعی کالاها یا خدمات که عین واژه متداول در زبان رایج در ایران به عنوان نامی متداول برای آن کالاها و خدمات باشد قابل اعمال نخواهد بود.
ددرخواست مقرر در فصل دوم این قانون،علیه استفاده یا ثبت علامت تجارتی،باید ظرف مدت پنج سال پس از اینکه استفاده سوء از نشانه مورد حمایت برای عموم در ایران معلوم شد یا پنج سال پس از تاریخ ثبت علامت تجارتی در ایران،تسلیم گردد مشروط بر اینکه علامت تجارتی ثبت شده تا آن تاریخ منتشر شده و تاریخ مذکور زودتر از تاریخی باشد که استفاده سوء برای عموم در ایران معلوم شده است و همچنین مشروط بر اینکه نشانه جغرافیایی با سوء نیت استفاده یا ثبت نشده باشد.
هاین قانون به هیچ وجه به حقوق اشخاص در خصوص استفاده از نام خود یا نام سلف خود در تجارت لطمه‌ای نخواهد زد به استثناء مواردی که نام مذکور به طریقی استفاده شود که سبب گمراهی عموم گردد.
ماده 16 - آیین‌نامه اجرائی این قانون شامل موارد و تعرفه هزینه‌های مربوط به اظهارنامه‌های ثبت نشانه‌های مبداء جغرافیایی ظرف شش ماه از تاریخ تصویب با رعایت مفاد این قانون و کنوانسیون‌های مربوط که دولت ایران به آنها ملحق شده توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تهیه میشود و به تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد.موارد و تعرفه‌های مذکور هر سه سال یکبار قابل تجدید نظر است. و

2(1)