از آیین‌نامه اجرائی قانون حمل‌ونقل و عبور کالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران

فصل اول‌تعاریف و کلیات

ماده 1 - اصطلاحات به کار برده شده در قانون حمل‌ونقل و عبور کالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایرانکه از این پس در این آیین‌نامه،قانون نامیده میشودو این آیین‌نامه به شرح زیر تعریف میگردد:
الف‌اظهارنامه عبور خارجی:عبارت است از برگه‌ای(فرمی)چاپی که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران چاپ شده و جهت اظهار کالاهای عبوری خارجی مورد استفاده قرار میگیرد.
ب‌اظهارنامه اجمالی کالای عبوری:عبارت است از برگه‌ای(فرمی)چاپی جهت اظهار اجمالی کالا که در بدو ورود آن توسط هدایتکننده وسیله حمل یا نماینده شرکت حمل و نقل و یا نماینده راه‌آهن به گمرک یا بندر یا فرودگاه حسب مورد تسلیم میگردد.
پ‌اظهار کالای عبوری:عبارت است از ذکر اوصاف و مشخصات کامل کالا در اظهارنامه تسلیمی که جهت عبور خارجی کالا به گمرک ارائه میگردد.
ت‌اظهار اجمالی کالای عبوری:عبارت است از ذکر مشخصات کلی کالا که در اظهارنامه اجمالی به گمرک یا بندر ارائه میگردد.
ث‌ترخیصیه کالای عبوری:عبارت است از سند حواله تحویل کالا به صاحب آن یا عبوردهنده که از سوی متصدی حمل و یا نماینده وی به عنوان گمرک،با رعایت ضوابط و مقررات مربوط صادر میگردد.
ج‌پروانه عبور خارجی:عبارت است از نسخه دوم اظهارنامه عبور خارجی که توسط ادارات گمرک تأیید و صادر میگردد.
چ‌بارنامه:سندی است مبین مالکیت کالا که حملکننده یا نماینده وی پس از وصول کالا صادر مینماید و حاکی از حمل کالای معینی از یک نقطه(مبداء حمل)به نقطه دیگر (مقصد حمل)با وسیله حمل مورد توافق(کشتی،کامیون،قطار،هواپیما یا ترکیبی از آنها)در محل مقابل کرایه حمل معین میباشد.
ح‌داده‌های الکترونیکی:عبارت است از متن یا پرونجای(فایل)اطلاعاتی که از طریق شبکه‌های رایانه‌ای یا دیسک نوری یا فلاپی دیسک به منظور تسریع در امور جاری عبور کالا تحت استاندارد و نمونه(فرمت)شناخته شده بین المللی همراه با اعمال سیستم امنیتی بر روی اینگونه پرونجاها(فایلها)و امکان احراز هویت فرستنده و گیرنده تبادل میگردد.
خ‌وجه الضمان:عبارت است از ودیعه نقدی یا ضمانتنامه بانکی به صورت فردی یا جمعی تضامنی یا بیمه‌نامه که به منظور تضمین انجام تعهدات گمرکی کالای عبوری از طرف عبوردهنده به گمرک تودیع میشود.
تبصره- تعریف سایر اصطلاحاتی که در این ماده ذکر نشده است،تابع مقررات مربوط میباشد.
ماده 2 - حمل‌ونقل کالای عبوری از قلمرو گمرکی جمهوری اسلامی ایران منحصر به یک وسیله خاص نبوده و حمل آنها با وسائط نقلیه گوناگون اعم از کشتی،کامیون،قطار، هواپیما و لوله یا ترکیبی از آنها(حمل مرکب)تحت ضوابط این آیین‌نامه مجاز میباشد.
ماده 6 - فهرست کالاهای ممنوعه حداکثر ظرف مدت پانزده روز پس از تصویب این آیین‌نامه توسط شورای امنیت کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
تبصره 1- هرگونه کاهش یا افزایش در اقلام اعلام شده به پیشنهاد شورای امنیت و تصویب هیأت وزیران خواهد بود.
تبصره 2- ممنوعیت عبور اقلام افزایشی سه ماه پس از ابلاغ قابل اجراء میباشد.
ماده 8 - برای عبور مواد شیمیایی،منفجره و مخدر زیر،نیاز به اخذ مجوز از دستگاههای نام برده شده ذیل میباشد.
الف‌عناصر شیمیایی رادیواکتیو:پرومتیوم،پولونیوم،استات،رادون،فرانسیوم،رادیوم، اکتینیوم،پروتاکتینیوم،نپتونیوم،آمرسیوم و سایر عناصر با شماره اتمی بالاتر،همچنین سایر مواد رادیواکتیو طبق فهرست که سازمان انرژی اتمی ایران اعلام مینماید از سازمان یاد شده.
ب‍ دینامیت و سایر مواد قابل انفجار مانند فتیله،چاشنی،کپسولهای قابل انفجار و آتش‌زا از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
ج‌مواد مخدر و مواد سمی و ساکارین و مواد ساکارین‌دار و بلودومتیلن که مصرف پزشکی داشته باشد از وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی(اداره کل نظارت بر مواد مخدر).
ماده 10 - عبور کالای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران منوط به سپردن وجه الضمان به شرح زیر خواهد بود:
الف‌در مورد کالاهای مجاز مبلغ معادل حقوق گمرکی،سود بازرگانی و عوارضی که به واردات قطعی آن کالا تعلق میگیرد.
ب‌در مورد کالای مجاز مشروط و ممنوع الورود مبلغ معادل حقوق گمرکی،سود بازرگانی، عوارض و سه برابر ارزش کالا.
تبصره 1- در صورت عدم خروج کالا و انطباق مورد با موازین قاچاق،صرف نظر از میزان وجه الضمان تودیع شده،شرکتهای حمل‌ونقل یا اشخاص،مشمول مجازاتهای مندرج در قوانین مربوط خواهند بود.
تبصره 2- میزان وجه الضمان تودیعی توسط شرکتهای حمل‌ونقل بین المللی ایرانی دارای مجوز فعالیت از وزارت راه‌وترابری،معادل حقوق گمرکی،سود بازرگانی و عوارض کالای عبوری میباشد.
تبصره 3- در مواردی که کالای عبوری توسط راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تا مرز خروجی با بارنامه بین المللی حمل و با تنظیم اظهارنامه و تعهد کتبی توسط راه‌آهن انجام میشود،نیاز به سپردن وجه الضمان نمیباشد.
تبصره 4- وجه الضمان موضوع این ماده به صورت سپرده نقدی،ضمانتنامه بانکی بوده و برای شرکتهای حمل‌ونقل بین المللی موضوع تبصره(2)این ماده علاوه بر موارد فوق ضمانتنامه‌های تضامنی بانکی یا بیمه‌نامه‌های معتبر به جای وجه الضمان عبور کالا پذیرفته میشود.
تبصره 5- اخذ وجه الضمان به میزان فوق مانع از وصول جرائم و بقیه حقوق دولت وفق مقررات مربوط در صورت بروز تخلف و قاچاق نخواهد بود.
ماده 19 - چنانچه برای نیروی انتظامی مستقر در پاسگاههای طول مسیر عبور کالا ظنّ قوی قاچاق نسبت به محوله عبوری وجود داشته باشد یا با فک مهروموم(پلمب)کامیون یا کانتینر یا هرگونه دخل و تصرف در کالای عبوری مواجه گردد،فک مهروموم(پلمب)و بازرسی کالا و تنظیم صورتمجلس در نزدیکترین گمرک انجام میپذیرد و در صورتی که امکان انتقال وسیله حامل کالا به نزدیکترین گمرک میسر نباشد نیروی انتظامی ضمن حراست از محموله عبوری تقاضای اعزام نماینده از نزدیکترین گمرک را به محل توقف وسیله حمل مینماید.پس از بررسی در صورتی که مورد مشکوکی مشاهده نشود کانتینر یا وسیله حمل و در صورت نیاز به تعویض وسیله حمل وسیله جدید بر حسب مورد دوباره توسط گمرک مهروموم (پلمب)و با درج مشخصات مهروموم(پلمب)جدید در صورتمجلس،اجازه ادامه مسیر داده میشود در غیر این صورت طبق مواد(43 و 44)این آیین‌نامه عمل خواهد شد.
تبصره 2- انجام عملیات بازرسی و مهروموم(پلمب)مجدد که در نهایت منجر به ادامه مسیر میگردد نباید از بیست و چهار ساعت تجاوز نماید.
ماده 36 - هرگاه مشاهده شود که کالاهایی که به منظور عبور از قلمرو کشور به گمرک ورودی اظهار تردید است وجود نداشته یا کسر میباشد صورتمجلس تنظیم و اظهارنامه تسلیمی و پروانه عبور بر آن اساس تصحیح و کالا عبور داده میشود.
تبصره 1(الحاقی 1388/7/7)- هرگاه در گمرک ورودی در کالای ترانزیت خارجی کالای اضافی از همان نوع مازاد بر پنج درصد و کالای اضافی غیر هم نوع و یا کالای مغایر از حیث نوع و میزان و تعداد کشف شود،در صورت عدم ارائه اسناد مورد قبول گمرک طی سه ماه،کالای مغایر و مازاد به ضبط دولت درخواهد آمد و بقیه کالا با اصلاح اظهارنامه و اسناد عبور داده خواهد شد.
تبصره 2(الحاقی 1388/7/7)- در موارد استثنائی که ظنّ قوی به تخلف وجود دارد و بر اثر کنترل‌های گمرکی در مسیر ترانزیت،اختلافی بین محموله و پروانه ترانزیت خارجی کشف شود،در مورد کالای اضافی نسبت به ضبط کالا و در مورد کالای کسری و مغایر طبق مقررات قاچاق اقدام خواهد شد.
تبصره 3(الحاقی 1388/7/7)- کالاهایی که ترانزیت آنها بر اساس تبصره(1)ماده (3)قانون حمل‌ونقل و عبور کالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران ممنوع اعلام شده(به غیر از کالاهایی که ورود آنها به موجب قوانین موضوعه جرم شناخته شده است)در صورت اظهار صحیح در گمرک ورودی باید توسط ترانزیتکننده عودت گردد و در صورت اظهار خلاف اسنادی کالاهای موصوف،با توجه به مقررات امور گمرکی قاچاق محسوب میگردد.
تبصره 4(الحاقی 1388/7/7)- کانتینر آکبند با پلمب سالم مبداء به منزله بسته آکبند تلقی میگردد و بدون نیاز به ارزیابی محتویات توسط سرویس ارزیابی و در خروج از گمرک فقط با مطابقت اسناد و اظهارنامه با الصاق پلمب اضافی گمرک با صدور پروانه ترانزیت میگردند،مگر در موارد ظنّ قوی.
تبصره 5(الحاقی 1388/7/7)- در خصوص ترانزیت خارجی کالاهای تحت کنترل و مراقبت‌های هیأت بین المللی کنترل مواد مخدر )INCB( برابر مقررات مربوط به آن عمل خواهد شد.
2(3)