قانون الزام شرکتها و مؤسسات ترابری جاده‌ای به استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه


مصوب 1368/2/31 با اصلاحات بعدی
ماده 1 - شرکتها و مؤسساتی که در امر حمل‌ونقل جاده‌ای بین شهری مسافر یا کالا اعم از داخلی و بین المللی فعالیت مینمایند موظفند بر حسب نوع فعالیت برای هر جابه‌جایی از صورت وضعیت مسافری و بارنامه‌های داخلی و بین المللی موضوع این قانون استفاده نمایند و به جای آن مجاز به استفاده از اوراق انحصاریاختصاصی یا انواع دیگری نمیباشند.
ماده 2 - بارنامه داخلی موضوع این قانون عبارت است از سند کاشف از حقوق مالکیت که طرح آن توسط وزارت راه‌وترابری تهیه و از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی چاپ و پس از وصول حق تمبر به میزان 100 ریال به موجب حواله وزارت راه‌وترابری در اختیار شرکتها و مؤسسات مجاز حمل‌ونقل جاده‌ای داخلی کالا جهت جابه‌جایی محمولات بین شهرهای کشور قرار خواهد گرفت.
تبصره- صدور بارنامه جهت حمل محمولات به صورت خرده‌بار تابع ضوابطی خواهد بود که از سوی وزارت راه‌وترابری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین و اعلام خواهد شد و میزان حق تمبر بارنامه خرده‌بار 40 ریال تعیین میگردد.
ماده 3 - بارنامه بین المللی موضوع این قانون عبارت است از سند کاشف از حقوق مالکیت که طرح آن توسط وزارت راه‌وترابری تهیه و از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی چاپ و پس از وصول حق تمبر به میزان 250 ریال به موجب حواله وزارت راه‌وترابری در اختیار شرکتهای مجاز حمل‌ونقل جاده‌ای بین المللی کالا قرار خواهد گرفت.
تبصره(الحاقی 1381/1/18)- مادامی که طرحهای مذکور تهیه و ارائه نشده است ابطال تمبر مورد اشاره به روی هریک از بارنامه‌های بین المللی مورد تأیید وزارت راه‌وترابری صورت خواهد گرفت.
ماده 4 - صورت وضعیت مسافری موضوع این قانون عبارت است از فرمی که طرح آن توسط وزارت راه‌وترابری تهیه و از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی چاپ و پس از وصول حق تمبر به میزان 100 ریال برای حمل مسافربری جاده‌ای داخلی و 250 ریال برای مسافربری جاده‌ای بین المللی به موجب حواله وزارت راه‌وترابری در اختیار شرکتها و مؤسسات مسافربری جاده‌ای داخلی و بین المللی مجاز قرار خواهد گرفت.
ماده 5 - (اصلاحی 1381/1/18) - چنانچه شرکتها و مؤسسات ترابری جاده‌ای مسافر و کالا در خصوص نحوه استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه موارد ذیل را رعایت نکنند متخلف محسوب میشوند:
1-بر حسب نوع فعالیت،از اوراق مذکور در مواد(2)،(3)و(4)این قانون استفاده ننمایند یا به جای آنها از اوراق عادی استفاده نمایند.
2-به‌طور غیر مجاز صورت وضعیت مسافری یا بارنامه تهیه و مورد استفاده قرار دهند.
3-مشخصات مسافر و محموله با اوراق مذکور مطابقت نداشته باشد و یا مندرجات آن را تکمیل ننمایند.
4-نسخه‌های متعدد یک بارنامه و یا صورت وضعیت مسافری را به‌صورت متعارض و متفاوت تکمیل کنند.
5-اوراق مزبور در مواد یاد شده را به اشخاص دیگر و غیر مجاز واگذار نمایند.
6-اوراق مورد اشاره را برای رانندگان فاقد دفترچه کار(برگ فعالیت)معتبر صادر نمایند.
7-مقررات مربوط به نحوه تنظیم و استفاده از بارنامه و صورت وضعیت و بلیط مسافری را رعایت ننمایند.
سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور(در استانها)در صورت احراز تخلف برای بار اول به شرکت یا مؤسسه حمل‌ونقل تذکر یا توبیخ کتبی داده و برای بار دوم و سوم از یک ماه تا یک سال خدمات مربوط به ارائه بارنامه و صورت وضعیت مسافری و سایر خدمات حمل و نقلی را قطع نموده و برای بار چهارم پروانه فعالیت آن را به‌طور دائم لغو مینماید.
تبصره 1(مصوب 1381/1/18)- هرگاه شرکت یا مؤسسه‌ای دارای شعبه یا شعبی باشد و هریک از تخلفات مندرج در فوق توسط شعبه یا شعب صورت گیرد،سازمان میتواند به ترتیب مقرر در فوق نسبت به تخلفات شعبه یا شعب و یا شرکت یا مؤسسه اصلی اقدام نماید.
تبصره 2(مصوب 1381/1/18)- مدیر مؤسسه یا مدیر عامل شرکت متخلف که پروانه فعالیت آن به‌طور دائم لغو میگردد،نمیتواند در شرکت یا مؤسسه حمل‌ونقل دیگری تصدی مدیریت را به عهده گیرد یا پروانه فعالیت جدید اخذ نماید.
تبصره 3(مصوب 1381/1/18)- تصمیم راجع به قطع خدمات مذکور برای مدت یک ماه قطعی و غیر قابل اعتراض میباشد.تصمیم مربوط به قطع خدمات بیش از یک ماه قابل اعتراض بوده و شرکت یا مؤسسه حمل‌ونقل معترض میتواند ظرف حداکثر بیست روز از تاریخ ابلاغ تصمیم اتخاذ شده اعتراض خود را به کمیسیونی مرکب از نماینده وزارت راه و ترابری،یک قاضی به معرفی رئیس قوه قضائیه و نماینده صنف مربوط در استان که در محل سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان تشکیل میگردد،ارائه نماید.تصمیم کمیسیون مذکور قطعی و لازم‌الاجراء است.
تصمیم راجع به لغو دائم پروانه فعالیت شرکت یا مؤسسه و تعطیل دائم شعبه یا شعب،در مدت مذکور قابل اعتراض بوده و برای رسیدگی به این‌گونه اعتراضات کمیسیونی مرکب از نماینده وزارت راه‌وترابری،نماینده کانون عالی انجمن‌های صنفی مربوطه و یک قاضی به معرفی رئیس قوه قضائیه در محل وزارت راه‌وترابری در مرکز کشور تشکیل خواهد شد.
در هر حال تصمیمات و احکام صادره از ناحیه سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور و کمیسیونهای مذکور نافی حقوق ذینفع در طرح دعوی و اعتراض نزد مراجع ذیربط قضائی نخواهد بود.
تبصره 4(مصوب 1381/1/18)- تصمیمات اولیه سازمان یاد شده در مهلت مقرر برای اعتراض،غیر قابل اجرا است.پس از انقضاء مهلت مذکور نیز چنانچه اعتراض ظرف مهلت قانونی صورت گرفته باشد،تصمیم اولیه تا تعیین تکلیف قطعی موضوع در کمیسیون‌های مندرج در تبصره(3)اجرا نخواهد شد.در صورت عدم ارائه اعتراض،تصمیم اولیه قطعی و لازم‌الاجراء خواهد بود.در صورت اجرای تصمیم،شرکت یا مؤسسه متخلف موظف است که بارنامه‌ها و صورت وضعیت‌های مصرف نشده را در اختیار سازمان موصوف قرار دهد.
تبصره 5(مصوب 1381/1/18)- دستمزد کارکنان شرکت یا مؤسسه حمل‌ونقل و یا شعبه یا شعب آنها و خسارات قانونی وارده به افراد مذکور در مدت قطع خدمات به‌وسیله صاحب امتیاز مؤسسه یا مدیران مسؤول شرکت پرداخت خواهد شد.در این موارد شرکت یا مؤسسه حمل و نقل مکلف است ترتیب حمل کالا(پس از تأیید صاحب کالا)و حمل مسافرینی را که قبلا تعهد کرده به‌وسیله شرکتها و مؤسسات حمل‌ونقل مجاز دیگری،بدهد و الاّ مسؤول خسارات وارده به اشخاص ثالث خواهد بود.نیروی انتظامی موظف است با اعلام سازمان نسبت به تعطیلی مؤسسه یا شرکت حمل‌ونقل و شعبه و یا شعب آنها در مورد لغو دائم پروانه فعالیت اقدام نماید.
ماده 6 - (اصلاحی 1381/1/18) - چنانچه رانندگان وسائل نقلیه مسافربری و باربری بدون اوراق یاد شده در مواد ذیربط این قانون اقدام به جابه‌جایی مسافر یا حمل بار بنمایند و یا محموله و مسافر همراه آنها با موارد قید شده در بارنامه و صورت وضعیت مسافری که در اختیار دارند مطابقت نداشته باشد،متخلف محسوب و مأموران راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی موظفند متخلفان را بر اساس قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی و از طریق صدور برگه اخطاریه به مبلغ دویست هزار(200/000)ریال جریمه نموده و در دفترچه کار(برگ فعالیت)آنان ثبت و مراتب را به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان مربوطه اعلام نمایند.سازمان مذکور پس از وصول سه فقره گزارش تخلف دفترچه کار(برگ فعالیت)راننده را ضبط و برای بار چهارم آن را لغو مینماید.
دفترچه کار(برگ فعالیت)در هر نوبت به مدت حداکثر شش ماه به تشخیص سازمان مذکور ضبط میشود.درآمد حاصل از محل جرائم موصوف و چگونگی هزینه آن تابع قانون اخیرالذکر میباشد و هرگونه افزایش جریمه تخلفات رانندگی موجب تسری آن به جریمه تعیین شده در این ماده خواهد شد.
تبصره(مصوب 1381/1/18)- تردد در جاده‌ها بدون همراه داشتن دفترچه کار(برگ فعالیت)ممنوع است.برای دفترچه کار(برگ فعالیت)به مدت حداکثر شش ماه به تشخیص سازمان یاد شده المثنی صادر نخواهد شد.شرایط و ضوابط صدور،لغو،تمدید و تجدید دفترچه کار(برگ فعالیت)توسط وزیر راه‌وترابری تعیین میشود و با صدور آن دفترچه کار و کنترل سرعت صادره از سوی نیروی انتظامی لغو میگردد.
ماده 7 - (اصلاحی 1381/1/18) - هرکس اوراق بارنامه و یا صورت وضعیت مسافری را جعل و تزویر نماید و یا با علم به مجعول بودن آن استفاده کند،به تشخیص دادگاه صالح بر حسب مورد به مجازاتهای مقرر در مواد(532)،(533)و(535)قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)مصوب 1375/3/2 محکوم میشود.
ماده 8 - (اصلاحی 1381/1/18) - آیین‌نامه اجرائی در خصوص معافیت از اوراق مذکور در این قانون در مورد حداقل مسافت،حداقل سرنشین،و حداقل تناژ توسط وزارتخانه‌های راه و ترابری،امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ماده 9 - (اصلاحی 1381/1/18) -هر شخص غیر مجاز که مبادرت به تهیه و یا استفاده از صورت وضعیت مسافری و یا بارنامه نماید،به حبس از یک ماه تا شش ماه و جزای نقدی از یک میلیون(1/000/000)ریال تا ده میلیون(10/000/000)ریال محکوم خواهد شد.

ماده 11 - از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین و مقررات مغایر لغو میگردد.
2(1)