آیین‌نامه اجرائی کمیسیونهای جلوگیری از سوانح راه‌آهن
مصوب 1386/5/24 هیأت وزیران
الفکمیسیون سوانح ناحیه:کمیسیونی متشکل از اعضاء به شرح آتی است که به منظور کنترل و به کارگیری آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرائی،پیشگیری و رسیدگی به سوانح احتمالی در نواحی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تشکیل میگردد.
بکمیسیون عالی سوانح:کمیسیونی متشکل از اعضاء به شرح آتی است که به منظور پیشگیری از سوانح احتمالی،تهیه دستورالعملها و مقررات عملیاتی و اجرائی و نظارت بر اجرای آنها و رسیدگی به تقاضای تجدید نظر نسبت به آرای صادره در کمیسیونهای سوانح نواحی به شرح مندرج در این آیین‌نامه در مرکز راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تشکیل میگردد.
تبصره 1- مدیر کل یا معاون فنی ناحیه،رئیس،و عضو خبره ایمنی،دبیر کمیسیون میباشد.
تبصره 2- هرگاه به عللی تغییر اعضاء کمیسیون قبل از انقضاء مدت دو سال ایجاب نماید، عضو یا اعضاء جدید با همان شرایط انتخاب خواهند شد.
الف‌به سرعت در محل حاضر شده و ضمن تهیه کروکی صحنه و بررسی علل و عوامل وقوع آن،صورتمجلس وضعیت سانحه را تنظیم و تحقیقات اولیه را از مباشرین،مسببین و شاهدین،معمول و اظهارات آنان را در برگ تحقیق قید مینماید.
تبصره 1- در صورت عدم امکان حضور هریک از افراد مذکور جانشین وی که قبلا به تأیید کمیسیون عالی سوانح رسیده است اعزام میگردد.
تبصره 2- در مواردی که سوانح ریلی منجر به قتل یا جرح شود نماینده نیروی انتظامی راه‌آهن نیز بایستی همراه کمیسیون اعزام شود.
تبصره 3- در صورت وقوع سانحه ریلی که مدیریت آن خارج از توان و ظرفیت راه‌آهن باشد ضمن انجام وظائف کمیسیون سوانح(موارد بندهای«الف»و«ب»این ماده )موضوع به عنوان بحران تلقی و بلافاصله مسؤولین مربوطه راه‌آهن مراتب را با سریعترین وسیله ممکن به اطلاع بالاترین مقام مسؤول میرسانند که در این شرایط مطابق طرح جامع امداد و نجات کشور موضوع تصویب‌نامه شماره /2282ت 24412 ه مورخ 1382/1/23 اقدام خواهد شد.
ب‌پس از تکمیل تحقیقات ضمن تشکیل جلسه با حضور کلیه اعضاء و تعیین خسارات وارده به ناوگان،خط و ابنیه فنی،علائم،تأسیسات و تجهیزات،افراد و دیگر موارد ناشی از سانحه،علت یا علل وقوع سانحه،مسؤول یا مسؤولین آن و میزان مسؤولیت هریک را طی صورتجلسه‌ای تعیین مینماید.
تبصره 1- نظریه کمیسیون سوانح ناحیه با اکثریت آراء معتبر میباشد.در صورت تساوی آراء،تصمیمی که مطابق نظر رئیس کمیسیون باشد،ملاک عمل خواهد بود.
تبصره 2- در مواردی که سوانح ریلی منجر به قتل یا جرح شود یک نسخه از نظریه کمیسیون سوانح ناحیه به نیروی انتظامی راه‌آهن ارسال میگردد.نیروی انتظامی ناحیه به عنوان ضابط دادگستری مکلف است نظریه کمیسیون را به همراه پرونده قضائی به دادگستری محل ارسال نماید.
جکمیسیونهای سوانح نواحی به منظور پیشگیری از سوانح،هر ماه باید از کلیه خطوط، تأسیسات،تجهیزات و عملیات در محدوده ناحیه خود بازدید نمایند و علاوه بر ثبت ایرادها در دفتر مخصوص ایستگاه یک نسخه از آن را جهت تنظیم صورتمجلس کمیسیون و پیگیریهای بعدی به دبیر کمیسیون ارائه نمایند و اعضاء کمیسیون باید از رفع نواقص در بازدید بعدی مطمئن شوند.
تبصره- در مواردی که پرونده در مراجع قضائی در حال رسیدگی بوده و اصحاب دعوی به نظریه کمیسیون سوانح ناحیه اعتراض داشته باشند،موضوع جهت رسیدگی و اظهار نظر به کمیسیون عالی سوانح ارجاع خواهد شد.
تبصره 1- در موارد رسیدگی به اعتراضات اصحاب دعوی به نظریه کمیسیونهای سوانح نواحی،نماینده انجمن صنفی شرکتهای حمل‌ونقل ریلی به اعضاء کمیسیون اضافه میشود.
تبصره 2- معاون بهره‌برداری و سیر و حرکت راه‌آهن«رئیس»و عضو خبره ایمنی کمیسیون عالی سوانح«دبیر»این کمیسیون میباشند و دبیرخانه آن در اداره کل حفاظت و ایمنی سیر و حرکت،مستقر خواهد بود.
تبصره 3- هرگاه به عللی تغییر اعضاء کمیسیون عالی سوانح قبل از انقضاء مدت دو سال ایجاب نماید،عضو یا اعضاء جدید با همان شرایط انتخاب خواهند شد.
تبصره 4- جلسات کمیسیون عالی سوانح با حضور کلیه اعضاء رسمیت یافته و نظریه کمیسیون با اکثریت آراء معتبر خواهد بود.
تبصره 5- در صورت عدم امکان حضور هریک از افراد مذکور جانشین وی که قبلا به پیشنهاد مدیر عامل راه‌آهن و تأیید وزیر راه‌وترابری رسیده است،در جلسه شرکت مینماید.
تبصره 6- کمیسیون عالی سوانح موظف است به منظور ارتقاء ایمنی،کلیه حوادث مهم را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و دستورالعمل‌های مورد نیاز جهت جلوگیری از تکرار حوادث مشابه صادر نماید.
تبصره 7- کمیسیون عالی سوانح موظف به تهیه دستورالعملها و اصلاح مقررات در جهت ارتقاء ایمنی و ایجاد روش واحد جهت عملیات ریلی در راه‌آهن میباشد.