آیین‌نامه اجرائی حمل‌ونقل دانش‌آموزان مدارس


مصوب 1387/2/1 وزرای عضو کمیسیون امور زیربنایی،صنعت و محیط زیست و تأیید 1387/5/31 رئیس جمهور
ماده 1 - در این آیین‌نامه،اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف‌مؤسسات یا شرکتهای پیمانکاری خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان:اشخاص حقوقی هستند که تأمین خودروها و رانندگان واجد شرایط را جهت حمل‌ونقل دانش‌آموزان با توجه به ضوابط و مقررات مندرج در این آیین‌نامه به عهده میگیرند.
ب‌خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان:خودروی عمومی است اعم از اتوبوس،مینیبوس، ون،سواری کار،سواری استیشن و سواری که برای رفت‌وآمد دانش‌آموزان مدارس اختصاص داده شده است و دارای علائم مشخصکننده و تجهیزات لازم میباشد.
پ‌راننده خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان:فردی است که به موجب این آیین‌نامه پس از اخذ گواهی صلاحیت رانندگی با خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان مسؤولیت جابه‌جایی آنان را به عهده خواهد داشت.
ت‌گواهی صلاحیت رانندگان خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزی:اجازه‌نامه‌ای است که با رعایت قوانین و مقررات مربوط و یا در صورت نیاز با ارائه معرفینامه از سوی آموزش و پرورش توسط مراجع مربوط به نام راننده صادر میگردد.
ث‌مجوز تأسیس و فعالیت:اجازه‌نامه‌ای است که با رعایت مقررات این آیین‌نامه از طرف مراجع صالح برای متقاضیان واجد شرایط و برای مدت معین صادر میشود.
ج‌مراقب دانش‌آموزان:فردی است واجد شرایط مندرج در این آیین‌نامه که جهت حفاظت از دانش‌آموزان و کودکان در مقابل حوادث احتمالی و کمک به رانندگان در طول زمان سرویس در خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان حضور دارد.
چ‌قرارداد:تعهدی است که فی ما بین نماینده یا نمایندگان وزارت آموزش و پرورش و اشخاص حقوقی موضوع بند«الف»به منظور حمل‌ونقل دانش‌آموزان به مدت یک سال منعقد میگردد.
ماده 2 - فعالیت مؤسسات و شرکتهای پیمانکاری خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان منوط به دارا بودن شرایط زیر میباشد:
الف‌دارا بودن اجازه‌نامه تأسیس از مراجع مربوط.
ب‌داشتن اساسنامه و شماره ثبت.
پ‌معرفی خودروها و رانندگان واجد شرایط به مراجع صدور مجوز تأسیس.
ت‌رعایت سایر شرایط و ضوابط مندرج در این آیین‌نامه.
ماده 3 - شرایط راننده خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان مدارس به شرح زیر تعیین میشود:
الف‌دارا بودن حداقل 23 سال تمام.
ب‌دارا بودن گواهینامه معتبر برای رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
پ‌عدم ابتلاء به بیماریهای مسری،صرع و عدم اعتیاد به مواد مخدر و یا الکل با ارائه گواهی از مراجع مربوط.
ت‌نداشتن سوء پیشینه مؤثر کیفری و همچنین عدم محکومیت به محرومیت یا محدودیتهای رانندگی.
ث‌نداشتن سوء شهرت به تأیید مراجع صالح.
ج‌تأهل(به استثناء زنان سرپرست خانوار).
تبصره 1- اولویت ارائه خدمات حمل‌ونقل به دانش‌آموزان مدارس دخترانه با بانوان خواهد بود.
تبصره 2- ارائه خدمات حمل‌ونقل دانش‌آموزان پسر در مقاطع راهنمایی و متوسطه بر عهده رانندگان مرد خواهد بود.
تبصره 3- رانندگان موظفند همه ساله گواهی سلامت جسمانی و روانی خود را از مراجع صالح دریافت و ارائه نمایند.
ماده 4 - شرایط و ضوابط مراقبین دانش‌آموزان در خودروهای حمل‌ونقل مدارس به شرح زیر تعیین میشود:
الف‌دارا بودن حداقل 20 سال تمام.
ب‌نداشتن سوء پیشینه مؤثر کیفری.
پ‌نداشتن سوء شهرت به تأیید مراجع صالح.
ت‌تأهل(مردان).
ث‌عدم ابتلا به بیماریهای مسری،عدم اعتیاد به مواد مخدر و یا الکل با ارائه گواهی از مراجع مربوط.
تبصره 1- تأمین،انتخاب،معرفی و آموزش مراقبین به عهده پیمانکار میباشد و تأیید و نظارت و کنترل به عهده وزارت آموزش و پرورش میباشد.
تبصره 2- مدیر مدرسه با هماهنگی انجمن اولیاء و مربیان موظف است مراقبین وسیله نقلیه مدارس را همه ساله جهت اخذ گواهی سلامت به مراجع صلاحیتدار معرفی نماید.به کار گماردن مجدد آنان منوط به داشتن گواهی یادشده خواهد بود.
تبصره 3- مراقبین خودروهای مدارس دخترانه الزاما بر عهده بانوان خواهد بود.
تبصره 4- مراقبین خودروهای مدارس پسرانه در مقاطع دوره‌های راهنمایی و متوسطه الزاما بر عهده مراقبین مرد خواهد بود.
تبصره 5- استفاده از خدمات مراقبان فقط در خودروهای جمعی(شامل:ون،مینیبوس و اتوبوس)الزامی خواهد بود.
ماده 5 - شرایط و ضوابط خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان مدارس به شرح زیر تعیین میشود:
الف‌خودروهای با ظرفیت 4 نفر به بالا.
ب‌دارا بودن برگ معاینه فنی و بیمه شخص ثالث و سرنشین.
پ‌مجهز بودن به وسائل ایمنی از جمله کمربند،کمکهای اولیه و کپسول اطفاء حریق.
ت‌دارا بودن علائم ممیزه بر روی بدنه خودرو.
تبصره 1- تعیین نوع و نحوه استفاده از علائم ممیزه بر اساس دستورالعملی خواهد بود که توسط شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور به تصویب خواهد رسید.
تبصره 2- به کارگیری خودروهای متفرقه از شمول این آیین‌نامه خارج بوده و مسؤولیت و عواقب سوء ناشی از استفاده از آنها متوجه شخص استفادهکننده خواهد بود.
ماده 6 - شرایط و ضوابط صدور گواهی صلاحیت رانندگی خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان به شرح زیر تعیین میشود:
الف‌رانندگان خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان باید دارای گواهی صلاحیت رانندگی خودروهای حمل‌ونقل مدارس دانش‌آموزان باشند.
ب‌شهرداری و بخشداری محل حسب مورد وظیفه دارند با رعایت مقررات و شرایط مندرج در این آیین‌نامه پس از اخذ مدارک از متقاضیان نسبت به صدور گواهی صلاحیت رانندگی با وسائل مجاز اقدام نمایند.
پ‌مدت اعتبار گواهی صلاحیت رانندگی برای رانندگی خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان مدارس از تاریخ صدور یک سال است.
ت‌آموزش و پرورش و مؤسسات و شرکت‌های پیمانکاری خودروهای حمل‌ونقل دانش‌آموزان مکلفند به محض اطلاع از فقدان هریک از شرایط مندرج در این آیین‌نامه در خصوص صلاحیت راننده،مراتب را حسب مورد به شهرداری یا بخشداری محل اعلام نمایند.
ث‌هرگاه راننده یکی از شرایط یادشده در این آیین‌نامه را از دست بدهد شهرداری، بخشداری و آموزش و پرورش محل حسب مورد موظفند مراتب را ظرف یک هفته به پیمانکار و راننده مربوط اعلام نمایند.پیمانکار و راننده میتوانند ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ نسبت به ارائه اسناد و مدارک مثبته مبنی بر عدم زوال شرایط اعلام‌شده و یا رفع نواقص به شهرداری و بخشداری محل اقدام نمایند.در صورت عدم اقدام و یا عدم پذیرش دفاعیات،گواهی صلاحیت، ابطال خواهد شد.
تبصره- پیمانکار موظف است به منظور جلوگیری از اختلال یا وقفه در ارائه خدمات حمل و نقل به دانش‌آموزان،در طول مدت رسیدگی به وضعیت راننده،نسبت به معرفی و اشتغال راننده واجد شرایط اقدام نماید.
ماده 7 - مرجع صالح صدور مجوز تأسیس و فعالیت و گواهی صلاحیت رانندگی در محل‌هایی که شهرداری وجود دارد،شهرداری محل و در بقیه محل‌ها به عهده بخشداریها میباشد.
ماده 8 - در اختیار گذاشتن خودروی حمل‌ونقل دانش‌آموزان مدارس به افراد فاقد گواهی صلاحیت و همچنین رانندگی بدون گواهی صلاحیت با این‌گونه وسائل ممنوع میباشد.با مرتکبین مطابق قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگیمصوب 1350-و اصلاحات بعدی آن و آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی عمل خواهد شد و در صورت ارتکاب در غیر موارد اضطرار و نیز در صورت تکرار تخلف بیش از چهار بار مطابق بند(ث)ماده (6)این آیین‌نامه عمل خواهد شد.
تبصره- مدارس موظفند موضوع اخذ و ابطال گواهی صلاحیت در صورت تکرار تخلف را در قراردادهای پیمانکاری درج نمایند.
ماده 9 - پیمانکاران و آموزش و پرورش باید ترتیبی اتخاذ نمایند که مدت زمان رفت و یا بازگشت دانش‌آموزان با خودروی مدرسه از یک ساعت تجاوز ننماید.
ماده 10 - پیمانکاران و رانندگان خودروهای حمل‌ونقل مدارس موظف هستند از سوار نمودن افراد غیر مسؤول در خودروهای مدارس خودداری و ظرفیت هر وسیله را برابر مندرجات تعیین‌شده در کارت شناسایی خودرو مراعات نمایند.
ماده 11 - هرگاه راننده خودروی مدارس تصادف منجر به فوت یا جرح داشته باشد و راننده مقصر تشخیص داده شود گواهی صلاحیت وی موقتا اخذ و در صورت محکومیت ابطال خواهد شد.
ماده 12 - هرگاه راننده خودروی مدارس بیش از سه بار مرتکب تخلفات سرعت غیر مجاز، سبقت غیر مجاز،انحراف به چپ،عدم رعایت حق تقدم،عبور از چراغ قرمز و عبور از محل ممنوعه شود گواهی صلاحیت وی برای مدت یک سال ضبط خواهد شد.
تبصره- پلیس راهنمایی و رانندگی موظف است هر شش ماه یکبار وضعیت تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگان خودروهای مدارس را به ادارات آموزش و پرورش و شهرداری و بخشداری محل اعلام نماید.
ماده 13 - در صورتی که راننده از ادامه کار رانندگی با خودروی مدارس منصرف شود موظف است مراتب انصراف خود را یک ماه قبل کتبا به اطلاع مدرسه مربوط و شهرداری یا بخشداری محل صادرکننده گواهی صلاحیت با تسلیم گواهی یادشده اعلام نماید.
ماده 14 - رانندگان خودروی حمل‌ونقل دانش‌آموزان موظفند به هنگام رانندگی اصل گواهی صلاحیت را همراه داشته باشند.
ماده 15 - هرگاه راننده گواهی صلاحیت خود را مفقود نماید مراتب را بلافاصله به مرجع صادرکننده گواهی اعلام تا ضمن رعایت کلیه مقررات نسبت به صدور گواهی المثنی اقدام شود.
ماده 16 - کلیه رانندگان وسائل نقلیه‌ای که در جهت مخالف یا موافق خودروهای مدارس حرکت میکنند،مکلفند به محض مشاهده چراغ زردگردان خودروهای یادشده در فاصله پانزده الی سی متری آن توقف کامل نمایند،ادامه مسیر قبل از حرکت خودروی مدرسه مجاز نمیباشد.
ماده 17 - رانندگان خودروهای مدارس فقط در صورتی مجاز به روشن کردن چراغ زردگردان میباشند که دانش‌آموزان جهت سوار و یا پیاده شدن ناچار به عبور از عرض معابر باشند.
ماده 18 - مسؤولیت ارزشیابی،مدیریت و کنترل قراردادها به عهده کارگروهی متشکل از نمایندگان آموزش و پرورش و اعضاء شوراهای انجمن اولیاء و مربیان و شهرداریها و حسب مورد بخشداریها میباشد.
ماده 19 - دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های مربوط به این آیین‌نامه توسط کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارتخانه‌های کشور،راه‌وترابری و آموزش و پرورش تهیه و پس از تصویب وزیر کشور ابلاغ خواهد شد.
2(3)