از قرارداد پستی جهانی
نمایندگان تام الاختیار دول کشورهای عضو اتحادیه جهانی پست،با توجه به ماده (22) بند(3)اساسنامه اتحادیه که در تاریخ دهم جولای 1964 میلادی در وین به تصویب رسید،با توافقی مشترک و طبق ماده (25)بند(4)اساسنامه مزبور،قوانین مشترک قابل اجراء در سرویس پستی بینالمللی را که در قرارداد پستی جهانی حاضر ذکرشده تصویب نمودند.
بخش اولقوانین مشترک قابل اجراء در سرویس پستی بینالمللی
فصل اولمقررات کلی
1-در راستای اهداف قرارداد پستی جهانی،عبارات زیر بدین شرح تعریف شدند:
1-1-سرویس پستی جهانی:ارائه دائمی سرویسهای پستی پایه با کیفیت در تمام نقاط قلمرو یک کشور عضو و برای همه مشتریان،با قیمتهای منصفانه؛
2-1-دپش دربسته:کیسه یا مجموع کیسهها یا سایر ظروف دارای برچسب،پلمبشده، ممهور به مهر یا بدون مهر،حاوی مرسولات پستی؛
3-1-عبور(ترانزیت)مکشوفه:عبور(ترانزیت)مرسولات به صورت باز از طریق یک کشور واسطه که تعداد یا وزن مرسولات،تشکیل دپشهای دربسته برای کشور مقصد را توجیه نمیکند؛
4-1-مرسوله پستی:عبارت کلی قابل اطلاق به هر چیز ارسالشده توسط سرویسهای پستی، نظیر:پستنامهها،امانات پستی،حوالههای پولی و غیره؛
5-1-حقوق پایانه(ترمینال):حق الزحمهای که اداره پست فرستنده باید جهت جبران هزینههای ایجادشده برای پستنامههای دریافتی،به اداره پست مقصد بپردازد؛
6-1-هزینههای عبور(ترانزیت):حق الزحمه مربوط به سرویسهای ارائهشده توسط یک حملکننده در کشور عبوری(ترانزیتی)(اداره پست،سرویس دیگر یا ترکیبی از هر دو)جهت عبور(ترانزیت)زمینی،دریایی و/یا هوایی دپشها؛
7-1-حق السهم زمینی ورودی:حق الزحمهای که اداره پست فرستنده باید جهت جبران هزینههای ایجادشده برای امانات دریافتی،به اداره پست مقصد بپردازد؛
8-1-حق السهم زمینی عبور(ترانزیت):حق الزحمه مربوط به سرویسهای ارائهشده توسط یک حملکننده در کشور عبوری(ترانزیتی)(اداره پست،سرویس دیگر یا ترکیبی از هر دو) جهت عبور(ترانزیت)زمینی و/یا هوایی امانات از طریق قلمرو آن؛
9-1-حق السهم دریایی:حق الزحمه مربوط به سرویسهای ارائهشده توسط یک حملکننده (اداره پست،سرویس دیگر یا ترکیبی از هر دو)شرکتکننده در حمل دریایی امانات.
1-اصل آزادی عبور(ترانزیت)در ماده (1)اساسنامه ذکر شده است.این اصل هر اداره پست را موظف میکند،همواره از سریعترین مسیرها و با ایمنترین وسائلی که جهت ارسال مرسولات خود به کار میبرد،دپشهای دربسته و پستنامههای مکشوفهای را که توسط اداره پست دیگری به آن تحویل شده رهسپار نماید.این اصل در مورد مرسولات یا دپشهای اشتباها ارسال شده نیز اعمال خواهد شد.
2-کشورهای عضوی که در امر مبادله نامههای حاوی مواد بیولوژیک فاسد شدنی یا مواد رادیواکتیو شرکت ندارند،مختارند این مرسولات را به صورت مکشوفه در قلمرو خود برای عبور(ترانزیت)نپذیرند.همین امر در مورد پستنامهها به استثناء نامهها،کارتهای پستی و نوشتههای ویژه روشندلان اعمال میشود.
رویه مذکور در مورد مطبوعات،نشریات دورهای،مجلات،بستههای کوچک و کیسههای مخصوص(کیسههای M )که محتویات آنها با قوانین و مقررات حاکم بر شرایط نشر یا انتشار آنها در کشور عبور(ترانزیت)دهنده مطابقت نداشته باشد نیز اعمال خواهد شد.
3-آزادی عبور(ترانزیت)امانات پستی ارسالی از مسیرهای زمینی و دریایی به قلمرو کشورهایی که در این سرویس شرکت دارند محدود خواهد شد.
4-آزادی عبور(ترانزیت)امانات هوایی در سرتاسر قلمرو اتحادیه تضمین میشود.با این حال کشورهای عضوی که سرویس امانات پستی را ارائه نمیکنند،ملزم به رهسپاری امانات هوایی از مسیر زمینی نخواهند بود.
5-چنانچه کشور عضوی قوانین و مقررات مربوط به آزادی عبور(ترانزیت)را رعایت نکند، سایر کشورهای عضو مجازند سرویس پستی خود را با این کشور لغو نمایند.
1-هر مرسوله پستی تا زمانی که به ذی حق تسلیم نشده باشد متعلق به فرستنده است، مگر مرسوله مذکور طبق قوانین و مقررات کشور مبداء یا مقصد و،در صورت اعمال ماده 1-1-2-15 یا 3-15،مطابق قوانین کشور عبور(ترانزیت)کننده ضبط شده باشد.
2-فرستنده یک مرسوله پستی میتواند مرسوله خود را از پست پس گرفته،نشانی آن را تغییر داده یا اصلاح نماید.هزینهها و سایر شرایط مربوط در آییننامهها ذکر شده است.
3-کشورهای عضو باید در خصوص ارسال مجدد مرسولات پستی،چنانچه گیرندهای نشانی خود را تغییر داده،و برگشت مرسولات غیر قابل توزیع به فرستنده اقدام لازم به عمل آورند. هزینهها و شرایط دیگر در آییننامهها ذکر شده است.
...
2-اسرای جنگی و افراد غیر نظامی بازداشتشده.
1-2-پستنامهها،امانات پستی و مرسولات سرویسهای مالی پستی به نشانی اسرای جنگی یا ارسالی توسط آنها،خواه به طور مستقیم یا از طریق دفاتر مذکور در آییننامههای قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه مربوط به سرویسهای پرداختی پست از کلیه هزینههای پستی به استثناء اضافه نرخهای هوایی معاف خواهند بود.متخاصمین دستگیر و بازداشتشده در یک کشور بیطرف نیز در مورد اجرای قوانین و مقررات مزبور به عنوان اسرای جنگی تلقی خواهند شد.
2-2-قوانین و مقررات تعیینشده در بند 1-2،در مورد پستنامهها،امانات پستی و مرسولات سرویسهای مالی پستی از مبداء دیگر کشورها و به نشانی افراد غیر نظامی بازداشتشده یا ارسالی توسط این افراد،مطابق با کنوانسیون 12 آگوست 1949 میلادی ژنو در مورد حمایت از افراد غیر نظامی در زمان جنگ،خواه به طور مستقیم یا از طریق دفاتر مذکور در آییننامههای قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه مربوط به سرویسهای پرداختی پست نیز اعمال خواهد شد.
3-2-دفاتر مذکور در آییننامههای قرارداد پستی جهانی و موافقتنامه مربوط به سرویسهای پرداختی پست نیز از معافیت پستی برای پستنامهها،امانات پستی و مرسولات سرویسهای مالی پستی مربوط به افراد مذکور در بندهای 1-2 و 2-2 که خواه به طور مستقیم یا از طریق واسطه مرسولهای ارسال یا دریافت میکنند برخوردار خواهند بود.
...
3-نوشتههای ویژه روشندلان.
1-3-نوشتههای ویژه روشندلان از کلیه هزینههای پستی به استثناء اضافه نرخهای هوایی معاف خواهند بود.
1-عبارت«تمبر پستی»در قرارداد پستی جهانی حاضر مورد حمایت قرار گرفته و منحصرا برای تمبرهایی که با شرایط این ماده و آییننامههای مربوط مطابقت داشته باشد حفظ خواهد شد.
2-تمبرهای پستی:
1-2-باید فقط توسط یک مرجع ذی صلاح و مطابق با احکام اتحادیه جهانی پست منتشر شوند. انتشار تمبرهای پستی شامل به جریاناندازی آنها نیز خواهد شد؛
2-2-نشانی از حاکمیت بوده و؛
1-2-2-پس از الصاق به مرسولات پستی و مطابق با احکام اتحادیه،نشانه پرداخت هزینه پستی مطابق با ارزش واقعی آنها بوده؛
2-2-2-یک منبع درآمد تکمیلی برای ادارات پست،به عنوان محصولات فیلاتلیک (تمبرشناسی)باشند؛
3-2-باید در قلمرو مبداء اداره پست منتشرکننده و به منظور پرداخت هزینه پستی یا به مقاصد فیلاتلی(تمبرشناسی)جریان یابند.
3-تمبرهای پستی،به عنوان نماد حاکمیت میتوانند شامل:
1-3-نام کشور عضو یا سرزمینی که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قرار دارد، به حروف لاتین؛
1-1-3-به طور اختیاری،نشان رسمی کشور عضوی که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قرار دارد؛
2-1-3-اصولا،ارزش ظاهری آنها به حروف لاتین یا ارقام عربی؛
3-1-3-به طور اختیاری«ادارات پست»واژه )Postes( به حروف لاتین یا حروف دیگر شوند.
4-نشانهای دولتی،علائم رسمی کنترل و نماده ای سازمانهای بینالدولی درجشده روی تمبرهای پستی،به موجب کنوانسیون پاریس مربوط به حفظ مالکیت معنوی،مورد حمایت قرار میگیرند.
5-موضوعات و طرحهای تمبرهای پستی باید:
1-5-مطابق با روح دیباچه اساسنامه اتحادیه جهانی پست )UPU( و تصمیمات متخذه توسط نهادهای اتحادیه باشند؛
2-5-ارتباط نزدیکی با هویت فرهنگی کشوری که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قرار دارد داشته یا در نشر فرهنگ یا حفظ صلح مشارکت نمایند؛
3-5-در گرامیداشت شخصیتها یا رویدادهای غیر ملی در کشور یا سرزمین اداره پست منتشرکننده تمبر،ارتباط نزدیکی با کشور یا سرزمین مزبور داشته باشند؛
4-5-عاری از جنبههای سیاسی یا اهانتآمیز به شخصیتها یا کشورها باشند؛
5-5-برای کشوری که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قرار دارد یا برای آن اداره پست اهمیت بسیاری داشته باشند.
6-تمبرهای پستی،از حیث برخورداری از حقوق مالکیت معنوی شامل موارد زیر میشود:
1-6-نماد حق برخورداری اداره پست منتشرکننده تمبر از حقوق مالکیت معنوی مربوط،نظیر:
1-1-6-حق چاپ )Copyright( ،با درج علامت مخصوص آن،؟؟؟که نشانگر مالکیت حق چاپ و سال انتشار است؛
2-1-6-یک علامت ثبتشده در سرزمین کشور عضوی که اداره پست منتشرکننده تمبر در آن قرار دارد،با درج علامت تجاری ثبتشده؟؟؟پس از علامت مزبور.
2-6-نام هنرمند؛
3-6-نام چاپکننده.
7-علائم پرداخت هزینه پستی،نقوش ماشینهای نقش تمبر و نقوش ایجادشده توسط دستگاه چاپ یا سایر روشهای چاپ یا تمبرزنی،طبق احکام اتحادیه جهانی پست )UPU( باید فقط با مجوز اداره پست مورد استفاده قرار گیرند.
1-مرسولات پستی
1-1-کشورهای عضو باید در زمینه انجام اقدامات لازمه در جهت پیشگیری،پیگرد و مجازات افراد مقصر در موارد زیر تعهد نمایند:
1-1-1-قرار دادن مواد مخدر و روانگردان،همچنین مواد منفجره،قابل اشتعال یا سایر مواد خطرناک در مرسولات پستی که به صراحت توسط قرارداد پستی جهانی مجاز اعلام نشده؛
2-1-1-قرار دادن اقلام با ماهیت مستهجن یا مبتذل با استفاده از کودکان در مرسولات پستی.
2-پرداخت هزینه پستی و به ویژه شیوههای پرداخت آن.
1-2-کشورهای عضو باید در زمینه انجام اقدامات لازمه در جهت پیشگیری،پیگرد و مجازات هرگونه تخلف مربوط به روشهای پرداخت هزینه پستی،تعیینشده در قرارداد پستی جهانی حاضر، نظیر موارد زیر تعهد نمایند:
1-1-2-تمبرهای پستی رایج یا باطله؛
2-1-2-نقوش پرداخت هزینه پستی؛
3-1-2-نقوش ماشینهای نقش تمبر یا ماشینهای چاپ؛
4-1-2-برگه بهادار پستی(کوپن رپنسهای)بینالمللی.
2-2-در قرارداد پستی جهانی حاضر،تخلفات مربوط به روشهای پرداخت هزینه پستی، به اعمال زیر که با هدف تأمین منافع غیر قانونی برای خود شخص یا فرد دیگری صورت گرفته اطلاق میشود.ارتکاب اعمال زیر مورد مجازات قرار خواهد گرفت:
1-2-2-تقلب،شبیهسازی یا جعل ابزارهای پرداخت هزینه پستی،یا هرگونه عمل خلاف یا غیر قانونی مربوط به ساخت بدون مجوز آنها؛
2-2-2-استفاده،رواج،بازاریابی،توزیع،انتشار،حمل،عرضه،نمایش یا تبلیغ هرگونه ابزار پرداخت هزینه پستی تقلبی،شبیهسازیشده یا جعلی؛
3-2-2-استفاده یا به جریاناندازی هریک از ابزارهای پرداخت هزینه به مقاصد پستی که قبلا استفاده شده؛
4-2-2-هرگونه تلاش در جهت ارتکاب تخلفات مذکور.
3-دوسویی.
1-3-از نظر اعمال مجازاتها،هیچگونه تمایزی نباید بین اعمال مذکور در بند 2،در مورد استفاده از ابزارهای پرداخت هزینه پستی،داخلی یا خارجی قائل شد؛این رویه مشمول هیچ شرط دوسویی قانونی یا قراردادی نخواهد شد.
بخش دومقوانین و مقررات قابل اجراء در مورد پستنامهها و امانات پستی
فصل 1-ارائه سرویسها
1-کشورهای عضو،قبول،پردازش،ارسال و توزیع پستنامهها را تضمین خواهند نمود.
2-پستنامهها عبارتند از:
1-2-مرسولات با اولویت و بدون اولویت،تا دو کیلوگرم؛
2-2-نامهها،کارتهای پستی،مطبوعات و بستههای کوچک،تا دو کیلوگرم؛
3-2-نوشتههای ویژه روشندلان،تا هفت کیلوگرم؛
4-2-کیسههای مخصوص حاوی روزنامهها،نشریات دورهای،کتب و اسناد چاپشده مشابه به نشانی یک گیرنده و یک مقصد واحد،تحت عنوان کیسههای مخصوص(کیسههای M )، تا سی کیلوگرم؛
3-پست نامهها خواه بر اساس سرعت پردازش مرسولات یا محتویات آنها و مطابق با آییننامه پستنامهها طبقهبندی خواهند شد.
4-حدود وزنی بالاتر از موارد مذکور در بند 2،به طور اختیاری در مورد برخی گروههای پستنامهها و تحت شرایط تعیینشده در آییننامه پستنامهها اعمال خواهد شد.
5-کشورهای عضو همچنین عملیات قبول،پردازش،ارسال و توزیع امانات پستی تا بیست کیلوگرم را خواه آنطور که در قرارداد پستی جهانی ذکرشده یا در ارتباط با امانات ارسالی به خارج و پس از توافق دو جانبه،به هر طریقی که بیشترین مزیت را برای مشتریان داشته باشد اجراء میکنند.
6-حدود وزنی بالاتر از بیست کیلوگرم،به طور اختیاری برای برخی گروههای امانات پستی و تحت شرایط تعیینشده در آییننامه امانات پستی اعمال خواهد شد.
7-هر کشوری که اداره پست آن حمل امانات پستی را بر عهده نگیرد،میتواند ترتیبی اتخاذ نماید تا مقررات مندرج در قرارداد پستی جهانی،توسط شرکتهای حملونقل اجراء شود. همچنین این کشور میتواند سرویس مذکور را به امانات ارسالی از مبداء یا به مقصد نقاطی که این شرکتها در آن فعالیت میکنند محدود نماید.
8-صرف نظر از بند(5)،کشورهایی که قبل از اول ژانویه 2001 میلادی عضو موافقتنامه امانات پستی نبودهاند،ملزم به ارائه سرویس امانات پستی نخواهند بود.
1-کلیات
1-1-مرسولاتی که حائز شرایط مندرج در قرارداد پستی جهانی و آییننامهها نباشند، پذیرفته نخواهند شد.مرسولات ارسالی با اهداف متقلبانه یا به قصد عدم پرداخت کامل هزینههای مربوطه پذیرفته نخواهند شد.
2-1-استثنائات مربوط به ممنوعات ذکرشده در این ماده ،در آییننامهها بیان شدهاند.
3-1-همه ادارات پست مختارند فهرست ممنوعات ذکرشده در این ماده ،را افزایش دهند که بلافاصله پس از درج آنها در مجموعههای مربوط به اجراء درخواهند آمد.
2-ممنوعات در تمام گروههای مرسولات.
1-2-قرار دادن مواد زیر در همه گروههای مرسولات ممنوع خواهد بود:
1-1-2-مواد مخدر و روانگردان؛
2-1-2-اشیاء منافی عفت یا اخلاق؛
3-1-2-موادی که ورود یا به جریاناندازی آنها در کشور مقصد ممنوع است؛
4-1-2-موادی که به لحاظ ماهیت یا بستهبندیشان خطری برای کارکنان یا مردم ایجاد نموده و یا موجب آلودگی یا خرابی سایر مرسولات،تجهیزات پستی یا داراییهای متعلق به اشخاص ثالث شوند؛
5-1-2-اسناد و مدارک دارای جنبه مکاتباتی حالیه و شخصی،مبادلهشده بین افرادی به جز فرستنده و گیرنده یا اشخاصی که با آنها زندگی میکنند.
3-مواد منفجره،قابل اشتعال یا رادیواکتیو و دیگر مواد خطرناک.
1-3-قرار دادن مواد منفجره،قابل اشتعال یا دیگر مواد خطرناک همچنین مواد رادیواکتیو در تمام گروههای مرسولات ممنوع است.
2-3-استثنائا،اشیاء و مواد زیر پذیرفته خواهند شد:
1-2-3-مواد رادیواکتیو ارسالی در پستنامهها و امانات پستی مذکور در ماده 1-16؛
2-2-3-مواد بیولوژیکی ارسالی در پستنامههای مذکور در ماده 2-16.
4-حیوانات زنده.
1-4-قرار دادن حیوانات زنده در تمام گروههای مرسولات ممنوع است.
2-4-استثنائا،موارد زیر در پستنامهها به جز مرسولات بیمهشده پذیرفته خواهند شد:
1-2-4-زنبور عسل،زالو و کرم ابریشم؛
2-2-4-انگلها و اقلام دافع حشرات موذی به منظور کنترل این حشرات که بین مؤسسات رسما شناختهشده مبادله میشوند؛
3-2-4-مگسهای خانواده دراسوفیلیدا )Drosophilidae( به منظور تحقیقات زیستی پزشکی که بین مؤسسات رسما شناخته شده مبادله میشوند.
3-4-استثنائا موارد زیر در امانات پذیرفته میشوند:
1-3-4-حیوانات زنده که حمل آنها توسط پست طبق قوانین و مقررات پستی کشورهای ذی ربط مجاز باشد.
5-قرار دادن مراسلات در امانات.
1-5-قرار دادن موارد زیر در امانات پستی ممنوع خواهد بود:
1-1-5-اسناد و مدارک دارای جنبه مکاتباتی حال و شخصی؛
2-1-5-هرگونه مراسلات مبادلهشده بین افرادی به جز فرستنده و گیرنده یا افرادی که با آنها زندگی میکنند.
6-سکه،اسکناس و سایر اقلام قیمتی.
1-6-قرار دادن سکههای پول،اسکناس،اوراق اعتباری یا هرگونه اوراق بهادار در وجه حامل، چکهای مسافرتی،طلای سفید،طلا یا نقره،ساخته شده یا ساخته نشده،سنگهای قیمتی، جواهرات یا سایر اشیاء قیمتی در موارد زیر ممنوع خواهد بود:
1-1-6-در پستنامههای غیر بیمه؛
1-1-1-6-با این حال،در صورتی که قوانین و مقررات داخلی کشورهای مبداء و مقصد اجازه دهد، اشیاء مذکور را میتوان در پاکتهای سربسته به عنوان مرسولات سفارشی ارسال کرد.
2-1-6-در امانات غیر بیمه،به جز مواردی که توسط مقررات داخلی کشورهای مبداء و مقصد مجاز شناخته شده است؛
3-1-6-در امانات غیر بیمه مبادلهشده بین دو کشوری که امانات بیمهشده را میپذیرند؛
1-3-1-6-علاوه بر این،هر اداره پست میتواند گذاردن شمش طلا در امانات بیمهشده یا غیر بیمه،از مبداء یا به مقصد سرزمینش یا ارسالشده به صورت عبوری(ترانزیتی)مکشوفه توسط سرزمینش را ممنوع کرده،همچنین ارزش واقعی آنها را محدود نماید.
7-مطبوعات و نوشتههای ویژه روشندلان.
1-7-مطبوعات و نوشتههای ویژه روشندلان،نباید؛
1-1-7-حاوی هیچگونه یادداشت یا نامهای باشد؛
2-1-7-حاوی هیچگونه تمبر پستی یا فرم پرداخت هزینه پستی،باطل شده یا باطل نشده، یا هیچگونه برگه معرف ارزش پولی باشند،به جز در مواردی که مرسوله حاوی کارت،پاکت یا نواری دارای نشانی چاپ شده فرستنده مرسوله یا مأمور ارسال آن در کشور مبداء یا مقصد مرسوله اصلی باشد که جهت برگشت از پیش پرداخت میشود.
8-رفتار با مرسولات اشتباها پذیرفته شده.
1-8-نحوه رفتار با مرسولاتی که اشتباها پذیرفته شدهاند در آییننامهها مشخص شده است. با این حال،مرسولات حاوی اقلام مذکور در بندهای 1-1-2،2-1-2،1-3 تحت هیچ شرایطی نه به مقصد ارسال،نه به گیرندگان تحویل و نه به مبداء برگشت داده میشوند.چنانچه اقلام مذکور در بندهای 1-1-2 و 1-3 در مرسولات عبوری(ترانزیتی)مکشوفه باشند،با آنها طبق قوانین و مقررات داخلی کشور عبور(ترانزیت)کننده رفتار خواهد شد.
1-مواد رادیواکتیو در پستنامهها و امانات پستی،در روابط بین ادارات پستی که در مورد قبول این مرسولات،خواه به طور دو جانبه یا فقط یکطرفه توافق کردهاند،فقط تحت شرایط زیر پذیرفته خواهند شد:
1-1-مواد رادیواکتیو طبق قوانین و مقررات مربوطه مندرج در آییننامهها آماده و بستهبندی میشوند؛
2-1-در صورتی که این مواد داخل پستنامهها ارسال شوند،مشمول تعرفه مرسولات با اولویت یا تعرفهنامهها و نرخ سفارشی خواهند شد؛
3-1-مواد رادیواکتیو قرار داده شده در پستنامهها یا امانات پستی از سریعترین مسیر و معمولا از مسیر هوایی و به شرط پرداخت اضافه نرخهای هوایی مربوطه رهسپار خواهند شد.
4-1-فقط فرستندگان مجاز میتوانند مواد رادیواکتیو را به پست تحویل دهند.
2-مواد بیولوژیکی تحت شرایط زیر در پستنامهها پذیرفته خواهند شد:
1-2-مواد بیولوژیکی فاسد شدنی،مواد عفونی و دیاکسیدکربن جامد(یخ خشک)در صورتی که به عنوان سردکننده مواد عفونی مورد استفاده قرار گیرند را تنها میتوان بین آزمایشگاههای معتبری که رسما شناخته شدهاند از طریق پست مبادله کرد.این کالاهای خطرناک را میتوان منوط به قوانین داخلی و دستورالعملهای فنی جاری سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری )ICAO(و موازین مندرج در آییننامههای مربوط به کالاهای خطرناک سازمان بینالمللی حملونقل هوایی )IATA( در دپشها و برای حمل هوایی پذیرفت.
2-2-مواد بیولوژیکی فاسدشدنی و مواد عفونی که طبق قوانین و مقررات مندرج در آییننامهها،آماده و بستهبندی شدهاند،مشمول تعرفه مرسولات با اولویت یا تعرف نامههای سفارشی میشوند.دریافت یک نرخ اضافی برای پردازش این مرسولات مجاز است.
3-2-قبول مواد بیولوژیکی فاسدشدنی و مواد عفونی به کشورهای عضوی محدود میشود که ادارات پست آنها تمایل خود را به قبول چنین مرسولاتی خواه به طور دو جانبه یا فقط یکطرفه اعلام کردهاند.
4-2-چنین مواد یا اقلامی از سریعترین راه و معمولا از طریق هوایی و به شرط پرداخت اضافه نرخهای هوایی مربوطه،رهسپار شده و به تحویل آنها اولویت داده خواهد شد.
1-ادارات پست کشورهای مبداء و مقصد مجازند مرسولات را طبق قوانین داخلی آن کشورها، جهت بازرسی به گمرک تسلیم کنند.
2-مرسولات تسلیمشده به بازرسی گمرکی مشمول پرداخت یک نرخ ارائه به گمرک میشوند که میزان شاخص آن در آییننامهها ذکر شده است.این مبلغ فقط جهت ارائه به گمرک و ترخیص گمرکی مرسولات مشمول حقوق گمرکی یا سایر حقوق مشابه دریافت خواهد شد.
3-ادارات پستی که از طرف مشتریان مجاز به ترخیص مرسولات از گمرک هستند، میتوانند هزینه ترخیص گمرکی را از مشتریان و بر اساس هزینههای واقعی دریافت کنند.
4-ادارات پست مجازند بر حسب مورد حقوق گمرکی و سایر عوارض احتمالی را از فرستندگان یا گیرندگان مرسولات دریافت کنند.
1-دپشهای دربسته پستنامهها را میتوان از طریق سرویسهای زمینی،دریایی یا هوایی کشورهای دیگر،در موارد زیر مبادله کرد:
1-1-بین دفاتر پست هریک از کشورهای عضو و فرماندهان واحدهای نظامی تحت امر سازمان ملل متحد؛
2-1-بین فرماندهان این واحدهای نظامی؛
3-1-بین دفاتر پست هریک از کشورهای عضو و فرماندهان واحدهای دریایی،هوایی یا زمینی،کشتیهای جنگی یا هواپیماهای نظامی همان کشور که در خارج مستقر هستند؛
4-1-بین فرماندهان واحدهای دریایی،هوایی یا زمینی،کشتیهای جنگی یا هواپیماهای نظامی همان کشور.
2-پستنامههای قرار داده شده در دپشهای مذکور در بند 1 باید به مرسولات ارسالی یا دریافتی از سوی اعضاء واحدهای نظامی یا فرماندهان و خدمه کشتیها یا هواپیماهایی که دپشها برای آنها ارسال یا از طرف آنها دریافت میشود محدود گردد.تعرفهها و شرایط ارسال قابل اجراء در مورد آنها طبق مقررات اداره پست کشوری تعیین میشود که واحد نظامی را در اختیار قرار داده یا این کشتیها و یا هواپیماها به آن تعلق دارند.
3-در صورت عدم توافق ویژه،اداره پست کشوری که واحد نظامی را در اختیار گذاشته یا این که کشتیهای جنگی یا هواپیماهای نظامی به آن تعلق دارند،مسؤول پرداخت هزینههای عبور (ترانزیت)دپشها،حقوق ترمینال(پایانه)و هزینههای حملونقل هوایی ادارات ذی ربط خواهند بود.
فصل 2-مسؤولیتها
1-کلیات
1-1-ادارات پست،به جز موارد پیشبینیشده در ماده 22،در موارد زیر مسؤول خواهند بود:
1-1-1-گم شدن،سرقت یا آسیبدیدگی مرسولات سفارشی،امانات عادی و مرسولات بیمهشده؛
2-1-1-گم شدن مرسولات با تحویل گواهیشده؛
3-1-1-برگشت امانتی که علت عدم توزیع آن معلوم نیست.
2-1-ادارات پست به جز موارد مذکور در بندهای 1-1-1 و 2-1-1 هیچگونه مسؤولیتی نخواهند داشت.
3-1-ادارات پست در مواردی که در قرارداد پستی جهانی حاضر ذکر نشده هیچگونه مسؤولیتی نخواهند داشت.
4-1-هنگامی که گم شدن،سرقت یا آسیبدیدگی کامل مرسولات سفارشی،امانات عادی و مرسولات بیمهشده در نتیجه حادثهای غیر مترقبه(فورس ماژور)باشد که به آن غرامتی تعلق نگیرد، فرستنده حق دارد هزینههای پرداختشده را به استثناء هزینه بیمه پس بگیرد.
5-1-میزان غرامت پرداختی نباید از مبالغ مذکور در آییننامه پستنامهها و آییننامه امانات پستی فراتر رود.
6-1-در موارد مسؤولیت،خسارات غیر مستقیم یا منافع تحقق نیافته در پرداخت غرامت لحاظ نخواهند شد.
7-1-کلیه قوانین و مقررات مربوط به مسؤولیت ادارات پست،ثابت،اجباری و کامل خواهند بود. ادارات پست در هیچ حالتی،حتی در صورت بروز خسارات جدی،خارج از محدودیتهای تعیینشده در قرارداد پستی جهانی و آییننامهها،مسؤولیتی بر عهده نخواهند داشت.
2-مرسولات سفارشی.
1-2-در صورت گم شدن،دستخوردگی یا آسیبدیدگی کامل یک مرسوله سفارشی، فرستنده حق دارد غرامتی به میزان مندرج در آییننامه پستنامهها دریافت کند.اگر فرستنده مبلغی کمتر از میزان مندرج در آییننامه پستنامهها مطالبه کند،ادارات پست میتوانند آن مقدار کمتر را بپردازند و بر همین اساس بازپرداخت را از سایر ادارات ذی ربط دریافت کنند.
2-2-چنانچه بخشی از یک مرسوله سفارشی مورد دستبرد یا آسیبدیدگی قرار گیرد،به فرستنده غرامتی متناسب و اصولا معادل ارزش واقعی سرقتشده یا خسارت وارده پرداخت خواهد شد.
3-مرسولات با تحویل گواهی شده.
در صورت گم شدن،دستبرد کامل یا آسیبدیدگی کامل یک مرسوله با تحویل گواهی شده، فرستنده حق دارد فقط هزینههای پرداختشده را پس بگیرد.
4-امانات عادی.
1-4-در صورت گم شدن،دستبرد کامل یا آسیبدیدگی کامل یک امانت،فرستنده حق دارد غرامتی معادل مبلغ مندرج در آییننامه امانات پستی دریافت کند.چنانچه فرستنده مبلغی کمتر از میزان مندرج در آییننامه امانات پستی مطالبه کند،ادارات پست میتوانند آن مقدار کمتر را بپردازند و بر همین اساس بازپرداخت را از سایر ادارات ذی ربط دریافت کنند.
2-4-چنانچه بخشی از یک امانت مورد دستبرد یا آسیبدیدگی قرار گیرد،به فرستنده غرامتی متناسب و اصولا معادل ارزش واقعی سرقت شده یا خسارت وارده پرداخت خواهد شد.
3-4-ادارات پست میتوانند بر اساس روابط فی ما بین،در خصوص اعمال مبلغ مندرج در آییننامه امانات پستی،برای هر امانت و صرف نظر از وزن آن توافق نمایند.
5-مرسولات بیمهشده.
1-5-در صورت گم شدن،دستبرد کامل یا آسیبدیدگی کامل یک مرسوله بیمهشده فرستنده حق دارد غرامتی متناسب و اصولا معادل ارزش بیمه به حق برداشت مخصوص )SDR(دریافت کند.
2-5-چنانچه بخشی از یک مرسوله بیمهشده مورد دستبرد یا آسیبدیدگی قرار گیرد، به فرستنده غرامتی متناسب و اصولا معادل ارزش واقعی سرقتشده یا خسارت وارده پرداخت خواهد شد.با این وجود،این غرامت در هیچ حالتی نمیتواند از ارزش بیمهشده به حق برداشت مخصوص )SDR( فراتر رود.
6-در موارد مذکور در بندهای 4 و 5،غرامت طبق قیمت جاری اقلام یا کالاهایی از همان نوع در مکان و زمانی که مرسوله جهت حمل پذیرفته شده و پس از تبدیل به حق برداشت مخصوص )SDR( محاسبه خواهد شد.در صورت نبودن قیمت جاری،غرامت مطابق با ارزش معمول اقلام یا کالاهایی که ارزش آنها بر همان اساس تعیین میشود محاسبه خواهد شد.
7-هنگامی که غرامتی برای گم شدن،دستبرد کامل یا آسیبدیدگی کامل یک مرسوله سفارشی،امانت عادی یا مرسوله بیمهشده در نظر گرفته شده باشد،فرستنده یا بر حسب مورد گیرنده،علاوه بر غرامت،حق پس گرفتن نرخها،حقوق و عوارض اخذشده از وی به استثناء هزینه سفارشی یا هزینه بیمه را دارد.همین قاعده در مورد مرسولات سفارشی،امانات عادی یا مرسولات بیمهشدهای که به دلیل وضعیت بد این قبیل مرسولات گیرنده از قبول آنها خودداری کرده و در صورتی که سرویس پستی،مسؤول وضع بد مرسولات باشد اجراء خواهد شد.
8-صرف نظر از مقررات تعیینشده در بندهای 4،2 و 5 گیرنده حق دریافت غرامت پس از تحویل گرفتن مرسوله سفارشی،امانت عادی یا مرسوله بیمهشده دستخورده یا آسیبدیده را دارد.
9-اداره پست مبداء مختار است به فرستندگان در کشورش غراماتی را که در قوانین داخلی آن برای مرسولات سفارشی و امانات غیر بیمه تعیینشده مشروط به اینکه این غرامات کمتر از غرامات تعیینشده در بندهای 1-2 و 1-4 نباشند پرداخت کند.همین رویه در مورد اداره پست مقصد،هنگامی که غرامت به گیرنده پرداخت میشود نیز اعمال خواهد شد.با این حال، مبالغ تعیینشده در بندهای 1-2 و 1-4 در موارد زیر قابل اجراء باقی خواهد ماند:
1-9-در صورت شکایت علیه اداره پست مسؤول؛یا
2-9-چنانچه فرستنده از حقوق خود به نفع گیرنده صرف نظر کند یا بالعکس.
10-به استثناء توافق دو جانبه،هیچگونه حق الشرطی نمیتوان پیرامون پرداخت غرامت به ادارات پست در مورد این ماده قائل شد.
1-ادارات پست در قبال مرسولات سفارشی و مرسولات با تحویل گواهی شده،امانات و مرسولات بیمه شدهای که طبق شرایط مندرج در مقررات داخلی خود برای مرسولات مشابه تحویل نمودهاند،هیچگونه مسؤولیتی نخواهند داشت.با این وجود،مسؤولیت در موارد زیر همچنان باقی خواهد ماند:
1-1-هنگامی که دستبرد یا آسیبدیدگی،خواه قبل از تحویل،یا به هنگام تحویل مرسوله مشخص شود؛
2-1-هنگامی که مقررات داخلی اجازه دهد که گیرنده یا در صورت اقتضاء فرستنده،در حالت برگشت به مبداء شرایطی برای تحویل گرفتن مرسوله دستخورده یا آسیبدیده قائل شود؛
3-1-هنگامی که مقررات داخلی اجازه دهد که مرسوله سفارشی در صندوق شخصی پست توزیع شود و گیرنده اعلام کند که آن را دریافت نکرده است؛
4-1-وقتی که گیرنده،یا در صورت بازگشت به مبداء،فرستنده یک امانت یا یک مرسوله بیمهشده علیرغم دادن امضاء مبنی بر تحویل گرفتن مرسوله،بلادرنگ به ادارهای که مرسوله را به آن تحویل داده اظهار نماید که خساراتی را مشاهده کرده است،وی میباید دلیل و مدرکی مبنی بر آنکه دستبرد یا آسیبدیدگی بعد از تحویل مرسوله رخ نداده ارائه کند.عبارت«بلادرنگ» طبق قوانین و مقررات داخلی تفسیر خواهد شد.
2-ادارات پست در موارد زیر مسؤول نخواهند بود:
1-2-در حالات ناشی از حوادث غیر مترقبه«فورس ماژور»مشروط به ماده 9-6-13؛
2-2-هنگامی که آنها نتوانند به دلیل از بین رفتن مدارک اداری به واسطه حوادث غیر مترقبه «فورس ماژور»مسؤولیتی در قبال مرسوله بپذیرند،مشروط بر آنکه اثبات مسؤولیت آنها از طریق دیگری میسر نباشد؛
3-2-هنگامی که گم شدن،سرقت یا آسیبدیدگی،از خطا یا اهمال فرستنده و یا از ماهیت محتوای مرسوله ناشی شده باشد؛
4-2-در مورد مرسولاتی که محتوای آنها،مشمول ممنوعیتهای پیشبینی شده در ماده 15 شود؛
5-2-هنگامی که مرسولات بر اساس مقررات کشور مقصد توقیف شده باشند و در صورتی که این امر توسط اداره پست کشور مورد نظر اعلام شده باشد؛
6-2-در مورد مرسولات بیمه شدهای که با تقلب و با مبلغی بالاتر از ارزش واقعی محتویات، بیمه شدهاند؛
7-2-هنگامی که فرستنده در یک مهلت شش ماهه از تاریخ فردای روز تحویل مرسوله به پست درخواست صدور مطالبهنامه نکرده باشد؛
8-2-در مورد امانات مربوط به اسرای جنگی یا افراد غیر نظامی بازداشت شده؛
9-2-هنگامی که تصور شود فرستنده با مقاصد متقلبانه و با هدف دریافت غرامت عمل نموده است.
3-ادارات پست در قبال اظهارنامههای گمرکی،به هر شکلی که تنظیم شده باشند،یا تصمیمات اتخاذ شده توسط گمرک،هنگام بررسی مرسولات تحویل شده جهت بازرسی گمرکی هیچگونه مسؤولیتی نخواهند پذیرفت.
1-فرستنده یک مرسوله پستی در قبال صدمات وارده به کارکنان پست و هرگونه خسارت وارد آمده به مرسولات و تجهیزات پستی،در اثر ارسال اقلام غیر قابل قبول جهت حمل یا عدم رعایت شرایط قبول مرسولات مسؤول خواهد بود.
2-در مورد خسارات وارده به سایر مرسولات پستی،فرستنده در قبال هر مرسوله آسیبدیده و در همان حدود ادارات پست مسؤول خواهد بود.
3-حتی اگر دفتر پست هم چنین مرسولاتی را قبول نماید،فرستنده همچنان مسؤول باقی خواهد ماند.
4-با این حال،در صورتی که شرایط قبول توسط فرستنده رعایت شده باشد،چنانچه خطا یا غفلت در حمل مرسولات از جانب ادارات پست یا شرکتهای حملونقل و پس از قبول صورت پذیرد، مسؤولیتی متوجه فرستنده نخواهد بود.
مشروط به حق تجدید نظر علیه اداره پست مسؤول،الزام در پرداخت غرامت و استرداد مبالغ و حقوق و عوارض،بر حسب مورد بر عهده اداره پست مبداء یا مقصد خواهد بود.
فرستنده میتواند از حقوق خود در مورد دریافت غرامت به نفع گیرنده صرف نظر کند. متقابلا گیرنده میتواند از حقوق خود به نفع فرستنده صرف نظر کند.چنانچه مقررات داخلی اجازه دهد،فرستنده یا گیرنده میتواند به شخص ثالثی اجازه دهد که غرامت را دریافت کند.
چنانچه پس از پرداخت غرامت،یک مرسوله سفارشی،یک امانت یا یک مرسوله بیمه شده یا قسمتی از محتوا که بیشتر به عنوان«مفقوده»تلقی شده بود پیدا شود،بر حسب مورد به فرستنده یا گیرنده اطلاع داده میشود که مرسوله به مدت سه ماه،جهت تحویل به وی و در ازاء پس دادن مبلغ غرامت پرداخت شده نگهداری خواهد شد.همزمان از او سؤال میشود که مرسوله به چه شخصی باید تحویل داده شود.در صورت نپذیرفتن یا عدم پاسخ در مهلت داده شده،حسب مورد اقدامی مشابه در مورد گیرنده یا فرستنده صورت گرفته و همان مهلت پاسخگویی به وی داده خواهد شد.
چنانچه فرستنده و گیرنده از تحویل گرفتن مرسوله خودداری کرده یا در مهلت تعیینشده در بند 1 پاسخی ندهند،مرسوله مزبور به مالکیت اداره یا لزوما اداراتی که متحمل خسارت شدهاند درخواهد آمد.
در صورتی که یک مرسوله بیمهشده بعدا پیدا شود و معلوم شود که محتوای آن ارزشی کمتر از مبلغ غرامت پرداختی داشته،حسب مورد فرستنده یا گیرنده جهت تحویل مرسوله باید مبلغ این غرامت را صرف نظر از پیامد ارزش بیمه ساختگی پس دهد.
صرف نظر از مقررات مندرج در مواد 22 تا 25،هر کشور عضوی که حق عدم پرداخت غرامت در قبال مسؤولیت را برای خود حفظ میکند،مجاز به دریافت غرامت از سایر کشورهای عضوی که طبق مواد مذکور مسؤولیت میپذیرند نخواهد بود.
1-هرگونه حق الشرطی که با موضوع و اهداف اتحادیه مغایرت داشته باشد پذیرفته نخواهد شد.
2-به عنوان یک قاعده کلی،هر کشور عضوی که نظرات و دیدگاههایش با دیگر کشورها مغایرت دارد،باید تا حد ممکن سعی کند عقاید و نظرات خود را با اکثریت کشورها هماهنگ سازد.حق الشرطها باید فقط در موارد بسیار ضروری و به دلائل موجه ارائه شود.
3-هرگونه حق الشرط در مورد قرارداد پستی جهانی حاضر باید در قالب یک پیشنهاد مکتوب،به یکی از زبانهای کاری دفتر بینالملل و طبق مقررات مربوطه در آییننامه داخلی کنگرهها ارائه شود.
4-پیشنهادهای مربوط به حق الشرطها،به منظور اجرائی شدن باید به تصویب اکثریت لازم جهت اصلاح ماده ای که حق الشرط به آن مربوط میشود برسد.
5-اصولا،حق الشرطها باید متقابلا بین کشور عضو ارائهکننده حق الشرط و دیگر کشورهای عضو اعمال شود.
6-حق الشرطهای مربوط به قرارداد پستی جهانی حاضر در پروتکل نهایی آن و بر اساس پیشنهادهای مصوب کنگره ذکر شده است.
2(4)