بخشنامه شماره 1/86/11459 رئیس قوه قضائیه به مراجع قضائی سراسر کشور

مورخ 1386/11/13. نظر به اهمیت و لزوم رعایت مقررات و قوانین آیین دادرسی،بالاخص در زمینه‌های تعقیب، احضار و جلب اشخاص و نیز قواعد مربوط به صلاحیت‌های ذاتی،نسبی و محلی مراجع قضائی، چگونگی اعطاء و اجرای نیابت‌های قضائی که از متفرعات بحث صلاحیت مراجع قضائی است و با توجه به اینکه برخی گزارشهای رسیده حکایت از تشتت و تنوع رویه‌ها در مورد«نیابت‌های قضائی»دارد و از طرفی،اعطاء نیابت‌های مبهم،مجمل و کلی و مشتمل بر نواقص،علاوه بر صرف هزینه‌های زیاد و اتلاف وقت،موجبات سرگردانی صاحبان دعاوی و ارباب‌رجوع و در نتیجه اطاله دادرسی را فراهم میآورد،بنابراین ضمن تذکر لزوم رعایت قوانین و مقررات مربوط از سوی کلیه مراجع و مقامات قضائی معطی و مجری،بر اعمال دقیق موارد و نکات ذیل تأکید میشود:
1-در تنظیم برگ اعطاء نیابت قضائی،ضمن درج مشخصات و نشانی دقیق و کامل طرفین پرونده و شهود،میبایست نام و سمت قاضی معطی نیابت به طور دقیق ذکر شود و سپس توسط وی،برگه مزبور امضا و مهر گردد.
2-مراجع معطی نیابت،در ارسال برگ نیابت به حوزه قضائی مورد نظر،دقت لازم را معمول دارند تا از ارسال آن به مرکز استان که باعث طولانی شدن زمان اجرای نیابت میشود،جلوگیری گردد.
لازم است حوزه‌های قضائی که برگ اعطاء نیابت اشتباها به آن واحد واصل گردیده است، اوراق مربوطه را بدون عودت به مرجع معطی نیابت،رأسا به حوزه قضائی مجری نیابت ارسال نمایند و رونوشت آن نیز به مرجع معطی نیابت جهت اطلاع و پیگیری داده شود تا موجب اطاله رسیدگی نگردد.
3-ضروری است ضمن پرهیز از اعطاء نیابت‌های مبهم،مجمل،کلی و ناقص،هریک از اقداماتی که میبایست توسط مرجع مجری نیابت معمول گردد،به طور روشن و خوانا و دقیق با ذکر جزئیات کامل در برگ اعطاء نیابت قید گردد و همچنین دلائل مجرمیت متهم به صورت دقیق و مشخص احصاء و در مواردی که اوراقی از پرونده نیاز به ملاحظه قاضی مجری نیابت باشد،رونوشت آنها پیوست گردد.
4-در تنظیم برگ اعطاء نیابت قضائی،میبایست اختیارات قانونی تفویض شده با توجه به موارد خواسته به صورت کامل واگذار گردد تا از مکاتبه مجدد بین مرجع مجری با مرجع معطی نیابت جلوگیری شود.
5-از تقاضای جلب و اعزام تحت الحفظ متهم بدون تفهیم اتهام و صدور قرار تأمین خودداری گردد و از جلب و احضار افراد،بدون توجه اتهام و دلائل کافی پرهیز به عمل آید. همچنین در مورد محکومین آراء غیابی،دادنامه غیابی ضمیمه گردد.
6-در خصوص تقاضای مربوط به ممنوع الخروج و استرداد مجرمین،با توجه به وظائف دادستانی کل کشور و اداره حقوقی قوه قضائیه،حسب مورد اقدام گردد.
7-در مواردی که متهمین موضوع نیابت بیش از یک نفر باشند و راجع به یکی از متهمین اقدامات نیابتی کامل گردد و یا پس از تحقیق و اخذ تأمین از متهم،وجود اوراق نیابت جهت ادامه تحقیقات دیگر ضروری باشد،قاضی مجری نیابت موظف است،اوراق نیابت را تفکیک و در مورد متهمی که نسبت به وی تحقیقات انجام و تأمین اخذ گردیده است،فورا اوراق مربوط را به همراه متهم موصوف به مرجع معطی نیابت اعاده و اعزام نماید و در هیچ شرایطی مدت بازداشت وی بیش از 48 ساعت نشود.
8-نیابت‌های صادره میبایست با استفاده از نمابر(فاکس)ارسال شود و در جهت تضمین صحت و اصالت آن،مدیر دفتر حوزه قضائی یا جانشین طرف گیرنده باید با درج مشخصات خود و امضاء ذیل اوراق نیابت،مراتب را تأیید نماید و در غیر این صورت مانند ضرورت اعزام مأمور ضابط به همراه پرونده و غیره،حداکثر ظرف 3 روز پرونده موضوع نیابت به مرجع مجری نیابت ارسال گردد.
9-با توجه به اینکه در حوزه قضائی تهران،امور نیابت در مجتمع ویژه نیابت متمرکز گردیده است،لازم است تمامی مکاتبات با موضوع نیابت از طریق نشانی کامل به همراه شماره نمابر(فاکس)که متعاقبا از طریق دادگستری استان تهران اعلام خواهد شد،به عمل آید.
رؤسای حوزه‌های قضائی و دادستان‌ها مسؤول نظارت بر حسن اجرای این بخشنامه هستند.
2(2)